Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

G. Forsten Verschuir, Oratio inauguralis de Redentiorum Medicorum, imprimis Belgarum, meritis in phoenomenis & effectibus principii, quod vitam animalem constituit, indagandis, & ad statum corporis humanis sanum & morbosum applicandis. Habita, Groningae, a.d. 4 April 1781. Gron. apud H. Spandaw. In 4to. f.m.

Men mag de verdiensten van onze Eeuwe omtrent de verbetering der Geneeskunst zo zeer zoeken te verkleinen als men wil; het blyft, egter, onbetwistbaar zeker, wanneer men de zaak onpartydig onderzoekt, dat 'er in deeze Eeuw veele ontdekkingen gedaan zyn, die geenen geringen invloed op de bevordering der Geneeskunst gehad hebben, en waardoor over verscheiden duistere takken deezer konst meer licht verspreid is.

Van deezen aart is ook de ontdekking en de meerdere kennis van dat byzondere vermogen, 't welk wy in de dierlyke Ligchaamen ontwaar worden, en 't welk thans onder den naam van leevensbeginsel bekend is. - De Geneeskundigen, van de vroegste tyden, hebben reeds een zodanig werkzaam vermogen in het dierlyke Ligchaam waar-

[p. 492]

genoomen, en zig alle moeite gegeeven, deszelfs natuur en onderscheiden uitwerkingen na te speuren; dan zy zyn hierin niet geslaagd; de denkbeelden, welke zy zich daarvan gevormd; de wyze, op welke zy de verschynzelen daarvan verklaard, en de aanwending, welke zy daarvan op de Geneeskunde gemaakt hebben, is niet alleen onbepaald en duister; maar zomwylen zeer ongerymd. Verscheide beroemde Mannen van latere tyden hebben, wel is waar, deeze duistere zaak een meerder licht bygezet; dog het scheen voornaamentlyk voor onzen tyd bewaard te zyn, om dit beginsel nader te leeren kennen, derzelver verschynselen en uitwerkingen duidelyker te ontvouwen, en op den gezonden en zieken toestand van het menschlyke Ligchaam toe te passen. - Voornaamentlyk hebben de Geneesheeren, in ons Land, zig omtrent deeze zaak verdiend gemaakt, en dit heeft denkelyk den Hoogleeraar g.f. verschuir, die thans, met geen geringen roem, den post als Hoogleeraar in de Genees- en Scheidkunde op de Hooge School te Groningen bekleed, aanleiding gegeeven, by het aanvaarden van Zyn Hoogleeraarampt, deeze stoffe tot een onderwerp van zyne Inwydings-Redenvoering te verkiezen; om namentlyk de verdiensten der nieuwere Geneesheeren, en in 't byzonder die van ons Vaderland, zo wel in het naspeuren der verschynzelen en uitwerkingen van dit leevensbeginzel, als ook in derzelver Toepassing op den gezonden en zieken toestand van het menschlyke Ligchaam, aan te toonen. De Hoogleeraar loopt de geschiedenisse der Geneeskunst door, en toont ons welke mannen zig voornamentlyk omtrent dit stuk hebben beroemd gemaakt: hoe verre zy het in hunne naspeuringen gebragt; tot welke dwaalingen zy zomwylen zyn vervallen; door welke hindernissen zommigen van den regten weg zyn afgedwaald, en hoe zig, van tyd tot tyd, de denkbeelden meer hebben opgehelderd, tot dat wy eindelyk door den onvermoeiden yver, en de menigvuldig herhaalde proefneemingen der nieuwere Geneesheeren, byzonder van ons Land, tot eene duidelyke kennisse van dit byzonder vermogen der dierlyke Ligchaamen zyn gekoomen, en derzelver uitwerkingen en verschynzelen weeten te verklaaren.

Vervolgens gaat de Hoogleeraar over, om ons het gewigt deezer meerdere kennis, en den heilzaamen invloed, welke dezelve, zo wel op het bespiegelende als beoeffenende gedeelte der Geneeskunst heeft, met de treffendste kleuren af te schetzen. - Wy twyffelen geen oogenblik, of een ieder

[p. 493]

die deeze Redenvoering geleezen heeft, zal met ons erkennen, dat dezelve met veel oordeel is opgesteld, en dat de geleerde Schryver met de denkbeelden der Ouden, omtrent dit stuk, zeer wel bekend is. - De hoogachting, welke de Hoogleeraar voor de Schryvers van vroegere tyden betoont; de Bescheidenheid met welke hy de dwaalingen der nieuwere voordraagt; het stilzwygen van zyne eige verdienste hieromtrent, en eindelyk, de gemaatigdheid, met welke hy van de groote verdiensten, van zynen grooten Leermeester, den Hoogleeraar van doeveren, en anderen, spreekt. Dit alles doet zyne wyze van denken niet weinig eere aan.