Handleiding tot de natuurlyke opvoeding, of Robinson Crusoe, geschikt ten dienste der Jeugd. Uit het Hoogduitsch vertaald. Te Amsterdam, by A. Mens Jz. 1780. Behalven de Voorreden 259 bladz. in octavo.
Om der Jeugd, op eene vermaaklyke wyze, die geschikt is, om invloed op het teder verstand en gevoelig hart te hebben, kundigheden in te boezemen, die te gelyk het verstand beschaaven, en het hart verbeteren, is dit Geschrift vervaardigd. Ter bereikinge van dit oogmerk bedient de Autheur zig eenigermaate van de bekende verdichte Geschiedenis van Robinson Crusoë; doch met zeer groote veranderingen, waardoor hy de Geschiedenis van den jongen Robinson beter tot zyn oogmerk doet dienen. Hy verdeelt, ten deezen einde, de Geschiedenis in drie Tydperken, welken zyn Robinson op zyn Eiland doorbrengt.
‘In het eerste tydperk, zegt hy, moest hy geheel en alleen, en zonder de gereedschappen, die men in Europa heeft, zich enkel met zyn verstand en zyne handen redden, om aan den eenen kant te toonen, hoe bezwaarlyk de alleen leevende mensch zich helpen kan; en aan den anderen kant te doen zien, hoe veel een ernstig overleg en aanhoudende poogingen kunnen uitwerken, tot verbetering van onzen toestand. In het tweede, geef ik hem een makker, om te toonen, dat alreeds de enkele gezelligheid den toestand van den mensch grootelyks verbeteren kan. Ten laatste doe ik, in het derde tydperk, een schip, dat uit Europa komt, op zyne kust vergaan, om hem daardoor te voorzien met gereedschappen, en de meeste dingen, die tot het leven noodig zyn; op dat daardoor ten duidelykste moge blyken, de groote waardy van zo veel dingen, welken wy gewoon zyn gering te achten, om dat wy die nooit gemist hebben.’
Het gedeelte, dat wy thans onder handen hebben, bepaalt zig tot het eerste tydperk; het welk éen Vader des Huisgezins, in een gemeenzaam gesprek met Kinderen, in tegenwoordigheid van zyne Egtgenoote en twee goede Vrienden, ontvouwt. Het gesprek is indiervoege ingerigt, dat het niet slegts een geschiedkundig verhaal uitlevere, maar steeds doorvlogten zy, met natuurkundige aanmerkingen en zedelyke bedenkingen, daar de omstandigheden der geschiedenisse, en de wendingen der gesprekken, eene ongedwongen aanleiding toe geeven. Over 't geheel is de vatbaarheid der Kinderen hier zeer wel in agt genomen; en alles zo geschikt, dat het de aandagt der Jeugd leevendig houde: des Kinderen, die tot jaaren van onderscheid beginnen te komen, zig in het doorbladeren van dit Stukje leerzaam kunnen vermaaken; terwyl ze 'er tevens door opgeleid worden tot een deugdzaamen wandel. - Buiten dit nut, ten aanzien der Kinderen, kan deeze schryfwyze, en dit is ook een bedoelde van den Autheur, strekken, om aan nieuw beginnende Pedagoogen, of Bestierders van Kinderen, een voorbeeld te geeven, hoe zy, zelfs by manier van uitspanning, der Jeugd, op eene aanminnige manier, heilzaame onderrigtingen kunnen inprenten.
Auteursrechtvrij