Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1779

[p. 532]

Nadere aanmerkingen over het recht van de Jagt: door Mr. J. Dierquens. In 's Gravenhage by J.A. Bouvink 1779. In groot octavo 83 bladz.

In deeze Nadere Aanmerkingen, byzonder geschikt ter beantwoordinge van het Jagtregt onpartydig beschouwd door Mr. P.v.D., gebruikt Mr. Dierquens eene scherper penne, dan in zynen voorigen Brief over dat onderwerp aan Mr. Rendorp; 't geen hem ook inderdaad niet ten kwaade te duiden is; gemerkt Mr. P.v.D., door zyne schryfwyze, 'er hier en daar maar al te veel aanleiding toe gegeeven heeft. - Wat voorts de zaak zelve aanbelangt, Mr. Dierquens handhaaft zyne denkbeelden nopens de Jagt zeer wel tegen het geen Mr. P.v.D. 'er tegen ingebragt heeft; waardoor dit Stuk van die zyde op nieuw nog een nader licht ontvangt. Dan met dit alles zal het point van 't Regt ongetwyfeld by veelen nog een twistappel blyven; te meer daar Mr. Dierquens zulks als geheel ter zyde stelt, dat eenigermaate vreemd voorkomt.

Men heeft, gelyk zyn Ed. ons doet opmerken, het verschil tusschen hem en Mr. Rendorp verkeerdlyk getragt te doen voorkomen, ‘als een Quaestio Juris, daar het, zegt hy, inderdaad niet anders dan een Quaestio facti is, of namentlyk de Graven het recht over de Jagt gebruikt hebben, alleen in hun eigen proper Domein gelyk de Heer R. het noemd en beweerd, dan of het zelve zich uitgestrekt hebbe, overal van Maas tot Sype, gelyk ik meene, en of dienvolgende de Graven in de goederen der Onderdanen met betrekking tot de Jagt niet te hieten of te gebieden hebben gehad’. - Indien de spreekwyze, ‘of de Graven het recht over de Jagt gebruikt hebben’, het zelfde zegt, als het Regt over de Jagt gehad hebben, dan kunnen we niet anders zien, of 't is eene Quaestio Juris. En zo Mr. Dierquens die spreekwyze in den bepaalden zin bezige, als aanduidende het gebruiken van een, het zy dan daadlyk of aangemaatigd, Regt, dan kunnen we de boven aangehaalde voorstelling van den staat des verschils niet wel overeenbrengen, met eene laatere voorstelling, welke aldus luidt: - ‘Het verschil, dat 'er tusschen dien Heer en my is, bestaat dan eenvoudig hier in,

[p. 533]

dat de Heer R. van begrip is, dat het recht der Graven over de Jagt zich alleen bepaald heeft in 's Graven eigen Bosschen, Duinen en Wildernissen; en ik, integendeel, dat dat recht is algemeen, en, zoo wel buiten als binnen de Eigendommen der Graven, zich heeft uitgestrekt.’ - In dit voorstel komt niet in aanmerking, de vraag, hoe of de Graven het Regt gebruikt hebben, maar het Regt zelve; en dus heeft men hier, ten minste zo ver wy 't tot nog kunnen opmaaken, niet zo zeer eene Quaestio Facti, als wel eene Quaestio Juris. - En dit onderscheid is hier te opmerkelyker, om dat 'er, zo 't verschil slegts zy eene Quaestio Facti en niet Juris, geen weezenlyk verschil over de zaak zelve meer tusschen Mr. Rendorp en Mr. Dierquens plaats hebbe, gelyk zyn Ed. vervolgens op deeze wyze tragt te doen zien.

‘Ik meen, zegt Mr. Dierquens, dat dan in alle deelen overvloedig beweezen is, dat het recht der Graven over de Jagt en het Wild zich niet heeft bepaald aan 's Graven eigen goederen, zoo als de Heer R. het abusivelyk begrypt; en zo 'er nog wat aan mogt ontbreeken, beroep ik my op het begrip van den Vryheer van Marquette zelf.

De Heer R. doet in zyne Verhandeling onderzoek na den Oorspronk van het recht der Opperheeren over de Jagt. Dat onderzoek komt zeekerlyk niet te pas, voor zoo verre betreft 's Graven eigen Domeinen: want zoo de vraag was, hoe zyn de Graven aan het Opperrecht over de Jagt in hun eigen Domeinen gekomen, was die Vraag door den Heer R. bereids beantwoord; namentlyk, dat ieder Eigenaar van Landeryen, (en dus ook niet minder de Opperheer,) meester was over het Wild op zyn eigen Land, en daar vry op mogt jagen met seclusie van alle andere. Dus kon het onderzoek van den Heer R. niet over dat recht gaan: - maar over welk recht dan? Immers volstrekt over 's Graven recht buiten hunne Domeinen. Wanneer dan de Vryheer van Marquette onderzoek doet, na den oorsprong van het recht der Graven over de Jagt, en dat dat onderzoek niet is over 's Graven recht in zyne Domeinen, toont dan dat onderzoek niet onwederspreeklyk aan, dat men zelf begrypt, dat het recht der Graven over de Jagt niet in hunne eigen Goederen of Domeinen is bepaald geweest? En decideert dan dat begrip niet aanstonds het verschil, dat

[p. 534]

'er tusschen den Heer R. en my is, en dat het een beweezen waarheid zy, dat de Graven het Opperrecht over de Jagt, ook buiten hunne Domeinen, gehad hebben? En dat dus 's Graven recht verkeerdelyk door den Vryheer van Marquette in 's Graven eigen Bosschen, Duinen en Wildernissen beslooten is geworden? - Een van tweën moet waar zyn, of het onderzoek na 's Graven Opperrecht over de Jagt, is een zeer onnut en belagchelyk onderzoek, na een non- ens; of dat onderzoek is eene demonstratie, dat de Graven ook buiten hunne Domeinen het recht over de Jagt gebruikt hebben.

Hoe nu de Graven aan dat recht gekoomen zyn, het zy uit toeeigening, het zy uit overmagt, het zy uit Opdragt, het zy uit hoofde van het recht dat de Opperheeren van ouds al over het Wild gehad hebben, is voor my, die alleen het bekrompen recht der Opperheeren heb tegengesprooken, om het even. - Nimmer zal men de manifeste contradictie wegneemen die 'er ligt in te ontkennen, dat de Graven het regt over de Jagt ook buiten hunne eigen Domeinen gehad hebben, en teffens te onderzoeken, hoe zy aan het recht daar buiten gekomen zyn: het eene werpt het andere omver.

Dus meen ik dan, dat het gedemonstreerd is, dat de Vryheer van Marquette met geen mogelykheid kan ontkennen, dat 's Graven recht over de Jagt is geweest algemeen, en dat vervolgens tusschen ons, op dat stuk, geen verschil meer kan overblyven.’

‘By aldien de Vryheer van Marquette het stuk alzo begrype, en niet bepaaldlyk het oog hebbe op een Regt, dat men den Graven toeschryft, of dat de Graven gebruikt hebben, 't zy dan met regt of ten onregte, (wanneer het geen enkele Quaestio Facti, maar tevens eene Quaestio Juris zou zyn,) is het der moeite niet waardig, 'er meer papier over te beschryven; dewyl de Heer R. dan beweeren zou, dat iets geen plaats zou gehad hebben 't welk hy daadlyk vooronderstelt, dat weezenlyk plaats gehad heeft. En ingevolge hier van zegt dan Mr. Dierquens in 't slot, met het hoogste regt: ‘Ik stap hier meede eens vooral af van deeze materie, overlaatende aan een iegelyk, daar omtrend te denken, zoo als het hem goeddunkt.’