Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1779

Klementina, of het Testament. Tooneelspel in vyf bedryven. Gevolgd naar het Hoogduitsch. Te Amsterdam by A.v.d. Kroe, 1778. In octavo 92 bladz.

In dit Tooneelspel, waar mede het tweede. Deel van het Zedelyk Tooneel voltrokken wordt, brengt men ons onder het oog, tot welk eene overmaat van boosheid het vuile eigenbelang en de wraakzugt den Mensch kan vervoeren. Klementina komt voor als eene jonge Juffer van onbekende afkomst, maar in 't Huis van den Baron Belford, met de uiterste hoogagting en toe negenheid, opgevoed. Men twyfelt niet, of Klementina is, op het overlyden van den Baron, een kinderloozen Weduwnaar, die gee nabloedverwanten heeft, de Erfgenaame van des Barons nalaatenschap. Dan Laura, des Barons Huisbestierster, tragt dit te verydelen, en Klementina ongelukkig te maaken. Laura had reeds voor eenigen tyd de Batonnesse heimlyk door vergif doen sneeven, zig vleiende met het denkbeeld, dat zy den Baron zou overhaalen;

[p. 126]

om met haar te huwen. Dit mislukt ziende, en waanende dat Klementina hiet van geene geringe oorzaak was, zelfs den Baron van slinksche oogmerken verdenkende, besloot zy den Baron insgelyks van kant te helpen; en vervolgens. Klementina regtlyk te beschuldigen van de gepleegde vergiftiging; na dat zy een valsch Testament had weeten te vervaardigen, door middel van Bland; een zogenaamden Nabestaanden van haar, met wien zy den buit zou deelen: die egter, buiten haar weeten, het valsche Testament tot zyn eigen voordeel ingerigt had. Laura slaagt, volgens het beloop van dit Spel, in zo verre, dat zy haare beschuldiging tegen Klementina weet te doen gelden, zo dat zy daadlyk in verdenking kome. Intusschen bevinden zig aan 't Huis van Belford de Graavin Holdberg, die haaren Gemaal verwagt, en de Graaf Dalheim, al vroeger een Minnaar van Klementina; waarby ten laatste ook komt de Graaf Holdberg zelve; met wiens komste ontdekt wordt, dat Klementina de eigen en eenige Dogter van deezen Graaf en Graavinne is waarmede de zwaarigheid, tegen het aangaan van een ongelyk huwelyk, van den Graaf Dalheim, met Klementina, zo lang haare afkomst onbekend was, geheel vervalt. Middelerwyl is ook de onschuld van Klementina, en 't wanbedryf van Laura, mitsgaders van Bland, openbaar geworden; en Klementina, niet alleen Erfgenaame van den Baron Belford, maar ook eene Dame van geboorte, weigert niet meer haare hand met haar hart, op de toestemming haarer Ouderen, aan Dalheim te geeven. - Dit veroorzaakt eene algemeene vreugderyke aandoening; maar dezelve wordt plotslyk gestoord, door de komst van Laura, die, by de bekentenis van haare misdaad, op eene hoonende wyze, het geluk van Klementina verheft, en te gelyk te kennen geeft, dat Klementina 'er geen genot van zal hebben, nadien zy haar een vergiftigden drank heeft doen inneemen, dewelke binnen kort zyne onvoorkomelyke uitwerking zal hebben. Zulks verwekt eene hevige woede in allen; terwyl Laura zig der openlyke strafoefeninge onttrekt, door 't inneemen van een op 't oogenblik werkend vergift. En kort hier op ontdekt men, dat 'er voor Klementina niet te vreezen zy; alzo het bekend wordt, dat Bland, die reeds met den dood worstelt, toevallig den wyn met water, dien Laura voor Klementina vergiftigd had, had uitgedronken; waarop haar geen andere drank dan zuiver wyn met water toegediend was; 't werk dit schrikbaarende Tooneel met blydschap doet doopen. - 'Er heerscht dus in dit Stuk eene hooggaande kwaadaartigheid, die de onschuld belaagt; maar de onschuld verschynt eerlang in vollen luister, en de kwaadaartigheid erlangt haar verdienden loon. Dit brengt eene groote verscheidenheid van characters, en afwisseling van bedryven ten Tooneele, waarin de Natuur vry wel in agt genomen is; 't welk dit Stuk, hoe overhaatlyk ook het character van Laura zy, ter leezinge aanpryst.