Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1778

De valsche Vriend, of de zegepraal der Huwelyksliefde. Tooneelspel, in drie Bedryven. Naar het Fransche van den Heer Mercier. Te Amsterdam by A. v.d. Kroe, 1778. In octavo 84 bladz.

Onder schyn van Vriendschap zig in een Huisgezin in te wikkelen, en aldaar oneenigheid tusschen de Echtgenooten aan te kweeken, met oogmerk om eene eerlyke Vrouw te verleiden, is buiten kyf eene zeer haatelyke misdaad; en eene misdaad, waarvan men maar al te veel voorbeelden in de zamenleeving ontmoet. Eene misdaad gevolglyk, die een eigenaartig onderwerp is van een Zedelyk Tooneel, geschikt ter verbeteringe van 't zedelyke character der Menschen, vooral in de gewoone zamenleeving. Niet oneigen vangen hier derhalven de verzamelaars van Tooneelspellen het tweede Deel van hun Zedelyk Tooneel aan, met een Stukje, waar in de Heer Mercier dit afschuwelyke wanbedryf op eene

[p. 494]

welvoegelyke wyze ontvouwt. Hy maalt het intriguante character van zulke Knaapen du bon ton, van een basterd Fransch zaad, met de leevendigste koleuren af, in tegenoverstelling van een rechtschaapen Minnaar, die goede beginzels bezit, en van eene kuische min jegens eene hem waardige Dame blaakt. Hy doet en Man en Vrouw beiden eenigermaate als in den strik vallen; dan hy schikt den zamenloop der omstandigheden, ongedwongen; op zodanig eene wyze, dat de listige aanslag van den ondeugenden Juller verydeld worde, zonder kwetzing der eere van Mevrouwe Merval, die zig met haaren Gemaal ten vollen bevredigt; terwyl Nerville zyne oprechte Min vergolden vindt, door de hand van Mejussrouw Corbelle. Alles strekt om de Jeugd af te schrikken van 't snoode gedrag van Juller, en aan te spooren tot het navolgen van den braaven Nerville; mitsgaders ter waarschuwinge voor Echtgenooten, om op hunne hoede te zyn, tegen een zogenaamden Vriend, die zig sterk bemoeit met hunne Huislyke oneenigheden. Deeze les geldt ter wederzyde, maar komt bovenal der schoone Sexe te stade. Als eene getrouwde Vrouw gehoor geeft, aan de medelydende klagten en inboezemingen van een Manspersoon, die haar eenigermaate tegen haaren Echtgenoot inneemt; als zy hem, in haare Huislyke oneenigheden, om zo te spreeken, tot haaren Vertrouwden maakt, loopt haare Eer veeltyds gevaar.