Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1778

Het School der Zeden, of de gevolgen van een losbandig Leeven. Tooneelspel. Gevolgd naar het Fransche van den Heere De Falbaire de Quigney. Te Amsteldam by A. v.d. Kroe, 1778. In octavo 118 bladz.

Met dit derde Stukje wordt het Eerste Deel van Het Zedelyk Tooneel, geschikt om eenigen der beste Zedelyke Tooneelspeelen, uit verscheidene Taalen byeengebragt, te bevatten, beslooten; en de oordeelkundige keuze, daar omtrent in agt genomen, geeft den Leezer grond, om te hoopen, dat het verdere vervolg van dit Werkje insgelyks aangenaam en nuttig zal weezen. Aan dit tweeledige uiteinde toch hebben de twee voorige Tooneelstukjes, Joachim, of de Zegepraal der Ouderliefde en de Azynkooper, zeer

[p. 225]

wel beantwoord; en men mag even dit zelfde met regt zeggen van het tegenwoordig Stukje; dat, overeenkomstig met den tytel, als een School der Zeden, ons de gevolgen van een losbandig leven leert opmerken. - Het slordige gedrag van Mylord Belton heeft deszelfs natuurlyken invloed op zynen Zoon Charles; en zulks heeft, door een zamenloop van omstandigheden, ten gevolge, dat zy, ten gelyken tyde, eene zelfde jonge Juffer, zonder van elkander te weeten, willende schaaken, gewapenderhand op elkander aanvallen: by welke gelegenheid Charles zynen Vader eene, zo niet doodlyke, ten minste gevaarlyke, wonde toebrengt. De gansche inrigting der leevenswyze, en aanslagen van dien Vader en Zoon, wordt eigenaartig voorgesteld; en 't haatlyke daar van loopt te meer in 't oog, door het contrasteerende braave gedrag van Milady Belton, Mylords tweede Echtgenoote, en zyn jonger Zoon James; mitsgaders dat van Duling, Gouverneur van Mylords Zoonen, en Henriette, de Dochter van Duling; voor welke James eene zuivere liefde voedt; terwyl Mylord en Charles het op haar verderf toeleggen. Hier door geraakt de eerlyke Duling zelfs in de gevangenis; en hy wordt, daar zyne redding hooploos scheen, alleen uit dezelve gered, door den braaven Deurwaarder; die, in overtuiging van 's Mans onschuld, uit medelyden, de somme betaalt, om welke men Duling onregtmaatig gevangen gezet heeft. In 't geheele beloop is deeze tegenoverstelling van 't afschuwelyke der Ondeugd, en 't aanlokkelyke der Deugd, ongedwongen, in agt genomen; het welk dit School der Zeden te leerzaamer maakt. Voor 't overige zyn de characters, zo in de hoofdrollen, als in de tusschenschietende Tooneelen, die zeer wel geplaatst zyn, naar eisch doorgehouden: de deugdzaame Persoonen blyven zig zelven gelyk, zelfs in de bitterste omstandigheden; en Mylord benevens Charles gaan onbezonnen voort, tot dat ze door 't bovengemelde ongeval gestuit worden; dat hen tot inkeer brengt. Dit veroorzaakt een gunstigen keer. Mylord erkent de waarde zyner Echtgenoote en die van den Gouverneur; geeft zyne goedkeuring tot het huwlyk van James met Henriette; en zegt, ten slot, tegen Charles, terwyl hy hem dit deugdzaame paar vertoont; De Liefde wordt alleen van zuivere harten gemaakt; in den schoot der ondeugd verliest zy haar streelendst zoet. Eene ongelukkige drukfeil intusschen verbreekt hier de kragt deezer Spreuke: men leeze gesmaakt, in stede van gemaakt. - Zulke zinstoorende drukfeilen behoorde men vooral te vermyden, zy kunnen, gelyk hier, een kragtig gezegde onverstaanbaar of laf maaken. Van minder gewigt, om dit by deeze gelegenheid nog te melden, is eene andere fout, in dit Stukje, om dat dezelve zig, op de eerste leezing, terstond in haare verkeerdheid ontdekt. Men leeze naamlyk, op bladz. 339, dat 239 zyn moet, onder de Vertooners van het Tiende Tooneel, Mylady belton, in stede van Mylord belton.