Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1778

[p. 20]

Bederving van het Menschelyke Geslacht, door het Gebruik der Baleinen Keurslyven. Vertaeld uit het Fransch van den Hr. Bonnaud. Te Dordrecht by Abr. Blussé. 1777. in 8vo 171 bladz.

't Oogmerk van dit Werk is om te betoogen dat men tegen de wetten der natuur handelt, en verbastering van 't menschelyk geslacht te weeg brengt, wanneer men de kinderen, van het tydstip hunner geboorte af, pynigt voornamentlyk door de Keurslyven, onder voorwendsel van hen te vormen. - Het vooroordeel, dat de baleinen keurslyven heeft doen aanneemen, en 'er het gebruik van staande houdt, is één der alöudsten; by de twee duizend jaaren zyn deeze kunsttuigen bekend geweest: en het geen den verstandigen doet verwonderen is, dat, niet tegenstaande alles, wat veele Artzen, die zich tegen dit misbruik verzet hebben, daar van in hunne Geschriften gezegd hebben, niet genoeg is geweest, om een uitvinding, zo verderfelyk voor het menschelyk geslacht, te doen verbannen. - Riolanus en Ambr. Paré hebben reeds kennisse van de slegte uitwerkzelen der Keurslyven gehad: verscheide Schryvers van deeze eeuw door de ontleedkunde geleid, en door de waarneeming verlicht, hebben aangetoond dat de te sterke drukking der Keurslyven veele kwaade gevolgen veroorzaakt. De Werken der Heeren Huxham, Winslow, van der Monde, Rousseau, Grashuis, Ballexserd en Raulin, in zyne uitmuntende Verhandeling over de behoudenis der Kinderen, brengen het verderffelyk vooroordeel, dat het gebruik der Keurslyven wettigt, felle slagen toe. ‘Na de Vervloeking, (vervolgt onze Autheur verder,) door deeze Schryvers over de baleinen Keurslyven uitgesproken, was 'er reden om te hoopen dat het algemeen uit de dwaaling, waarin het ten deezen opzichte is, zoude gered worden. Echter ziet men geheel het tegendeel: men is 'er zoo zeer op verzot als ooit, ‘en ik, (zegt de Schryver), ken vooruitziende moeders, die door een overmaat van yver, of veel eer door eene ongehoorde wreedheid, haare kinderen veroordeelen om dezelven nacht en dag te draagen, uit vreeze dat het nalaaten van derzelver gebruik strydig zy met haare oogmerken om hen een nette gestalte te bezorgen’. Eenige Schryvers hebben ook veel toegebragt om de vooroor-

[p. 21]

deelen over 't nut der Keurslyven aan te kweeken en staande te houden; onder anderen kan men hiervan niet vry spreeken de Heer Andry, die in 't jaar 1741 zyne Orthopedie, of Regtstandigheid, in 't licht gaf, waarin hy 't gebruik der Keurslyven, om een fraaije gestalte te krygen, te veel aanpryst. Daar en tegen las de Heer Winslow, in het zelfde jaar in het Koninglyk Genootschap der Weetenschappen, een geschrift, waarin hy door de ontleedkunde en de keurigste waarneemingen betoogt, dat de vorm, welken men aan de baleinen Keurslyven geeft, en welk de Heer Andry zo sterk aanpryst, de oorzaak is van eene menigte ziekten, die het menschdom doen kwynen. Om overtuigd te worden van 't nadeel der Keurslyven, heeft men maar de afmeetingen van de borst en den onderbuik, mitsgaders het gebruik der werktuiglyke deelen, die in deeze twee holten beslooten zyn, oplettend te beschouwen, en vervolgens het maaksel en de gedaante der baleinen keurslyven gade te slaan. De borst, of het bovenlyf, is eene holligheid, samengesteld uit beenderen, kraakbeenderen, spieren, enz. Haare gedaante, in den mensch, kan vergeleeken worden met een' afgeknotten kegel, die van vooren plat en wiens voet naar onderen is: haare grootste middellyn is van de eene zyde naar de andere, en de kleinste van 't voorste naar het achterste gedeelte. De voet van den Kegel, die het beenagtige samenstel der borst uitmaakt, vormt het bovenste gedeelte van den omtrek des onderbuiks, waarin de voornaamste ingewanden, die tot de spysverteering dienen, huisvesten. - Het baleinen Keurslyf, waarin men deeze deelen besluit, heeft insgelyks eene Kegelachtige gedaante, waarvan de voet om hoog en de punt om laag is. Zyne grootste middellyn is van voren naar achteren, en zyne kleinste van de eene zyde naar de andere; zo dat de kleinste middellyn van het Keurslyf met de grootste van de borst, en de kleinste van de borst met de grootste van het Keurslyf, overeenkomen. Deeze eene aanmerking behoorde indruk te maaken op den geest der geenen, die het meest met deeze soort van kleedinge ingenomen zyn. Wat het maaksel der baleinen Keurslyven aangaat, het is al te zeer bekend, (voegt de Autheur 'er by) dan dat wy 'er ons mede zouden ophouden. Ieder weet dat men dezelven van onderen, aan het naeuwste gedeelte, veel styfte geeft. Wanneer men ze aantrekt, begint men ze van onderen te rygen, 't geen men tot bo-

[p. 22]

ven toe vervolgt, zulks verscheide maalen herhaalende. Dus rygt of liever gordelt men eerst, met geweld, den ganschen omtrek des onderbuiks, die de tusschenruimte van de valsche ribben en de heupen beslaat, en sluit denzelven zo sterk, dat de heupen dikwerf gedeelten van dikke wrongen vormen. Hier door dringt men de einden der valsche ribben naar beneden en binnenwaards, en drukt meer en meer de ingewanden van de borst, buik en benedenste deelen. De Auteur gaat alle de kwaade gevolgen en uitwerkingen hier door veroorzaakt nauwkeurig na, en verdeelt zyn Werk in vyf Hoofdstukken. - 't Eerste handelt van de Baleinen Keurslyven. - 't Tweede verklaart de slechte uitwerkingen der Baleinen Keurslyven op de Borst. - 't Derde toont aan de slechte uitwerkingen er van op den onderbuik. - 't Vierde de kwaade uitwerkingen, die het gebruik der Baleinen Keurslyven op 't Hoofd heeft. In 't Vyfde Hoofdstuk beantwoord de Auteur verscheide tegenwerpingen, en wederlegt de gewaande nuttigheid der baleinen Keurslyven. - Schoon 't misburik der baleinen Keurslyven in ons land, byzonder onder 't gemeen, nog de overhand heeft, moeten wy evenwel onzen Landsgenooten 't regt doen, van te bekennen dat hierin sedert weinige jaaren, inzonderheid ook ten opzichte van de behandeling der kleine kinderen, een merkelyke verandering plaats heeft gehad. De tegenwoordige Keurslyven worden meer geschoeid naar de natuurlyke gedaante van 't lighaam; hun samenstel is buigzaamer en minder prangende. Wy hoopen dat de leezing van dit nuttig Werkje zal strekken, om de nog plaats hebbende misbruiken in dit stuk te verbeteren en te doen ophouden.