Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1777

[p. 152]

Vraagen over den Godsdienst, tot onderwys der Jeugd geschikt, door de Leeraaren der Christelyke Doopsgezinde Gemeente te Harlingen. Tweede Druk, merkelyk vermeerderd. Behalven het Voorwerk en de Bladwyzers 226 bladz. in gr. octavo.

DE manier om de Jeugd te onderwyzen, door 't opgeven van Vragen, welker beantwoording zy zelven moeten bearbeiden, is inzonderheid gebruikelyk onder de Doopsgezinden, naer uitwyzen van verscheiden Vraegboeken van die natuur, door hunne Leeraers opgesteld. Men kan niet wel betwisten, dat ook deze onderwystrant zyne nuttigheid hebbe; maer 't is tevens ligtlyk te bemerken, dat de Jeugd, om 'er gelukkig in te slagen, wel enige handleiding noodig heeft, nopens zodanige Schriften, waer van ze zich, in 't opstellen der Antwoorden, met vrucht zou kunnen bedienen. Om nu de Onderwyzelingen hier in te gemoet te komen, hebben de Leeraers der Christelyke Doopsgezinde Gemeente te Harlingen zich bevlytigd, om na te gaen by welke Schryvers, en waer ter plaetze in derzelver Schriften, zodanige behandelingen over, of ontvouwingen van de onderwerpen, in hunne Vragen bedoeld, te vinden zyn, van welker beoefening men zich, ter beantwoordinge der Vrage, met vrucht kan bedienen. Achtervolgens dit oogmerk hebben zy, onder ieder Vraeg, de daer toe betreklyke Schriften, met aenwyzing der bedoelde plaetzen, gevoegd; zo dat de Jeugd terstond kunne zien, waer zy, omtrent ieder onderwerp, ene leerzame aenleiding mogen vinden. Men is niet spaerzaem geweest in 't aenhalen der Schryveren, om dus, door die verscheidenheid, te meerder dienst te doen; nademael niet allen dezelfde Boeken bezitten. Daerbenevens heeft men ook gebruik gemaekt van Schryvers van verschillende gevoelens; om daer door der Jeugd te meerder aenleiding te geven tot een onzydig onderzoek der waerheid. Indiervoege zyn deze Vragen reeds in 't licht gekomen, in den jare 1751; en nu heeft men, den voorigen druk uitverkogt zynde, by 't vervaerdigen van een tweeden, op ene dergelyke wyze nog verscheiden Schriften, in dien tusschentyd uitgegeven, nagegaen, en by de voorigen gevoegd; waer door het getal der aengehaelde Schriften merkelyk vermeerderd is. Voorts heeft men aen 't einde van dit Werkje geplaetst, niet alleen

[p. 153]

ene Lyst der aengehaelde Schriften, maer ook een uitvoerig Register van de onderwerpen, die in de Vragen voorkomen. - Ter oorzake van dit alles kan men dit Vraegboek, in de eerste plaets geschikt voor de Jeugd, aenmerken als behelzende ene verzameling van Godgeleerde en Zedenkundige Voorstellingen, met aenwyzinge veler Schriften, waer in die onderwerpen behandeld worden; waer van ook meer geoefenden, ter naspooringe van 't een en 't ander onderwerp, gebruik kunnen maken: het zy dat men enig gedeelte dier leidinge geheel verkieze na te gaen; 't zy dat men zyne aendacht vestige, op enig byzonder Stuk in 't Register der onderwerpen gemeld. En nadien men, als boven gezegd is, Schryvers van verschillende gevoelens bygebragt heeft, kan dit Geschrift even daer door tot zodanig een gebruik dienen, niet slechts voor Doopsgezinden, maer ook voor zulken, die denkbeelden van andere Christelyke Gezindheden toegedaen zyn.