De Wysgeerige Koopman, door Dr. Hirzel. Te Amst. by M. de Bruyn 1776. Behalven de Voorreden 228 bladz. in octavo.
MEn verleent ons in dit Geschrift, onder 't voordraagen eener versierde Geschiedenisse, eene wysgeerige beschouwing van den invloed des Koophandels, op het weezenlyk geluk, zo des Handelaars in 't byzonder, als der Maatschappye in 't algemeen. - Aristus, een verstandig Man, zynen Kinderen in alle deelen eene welingerigte opvoeding geevende, zogt ieder zyner Zoonen in zodanig een Beroep te stellen, als best overeen kwam met hunne genegenheid en bekwaamheid, en natuurlyk geschikt was om hun waar belang indiervoege te bevorderen, dat het tevens tot heil der Maatschappye strekte. Hier toe kwam het Beroep van Koopman, met opzigt tot Cleanthes, wel byzonder in aanmerking, waar toe de Autheur zig dan voorts in dit Werkje bepaalt. - Aristus overweegt den Koophandel van alle zyden, zo ten aanzien der zwaarigheden als der voordeelen; en, overtuigd dat een Koopman een deugdzaam character kan bezitten, zig zelven niet alleen, maar ook het algemeen weezenlyk nuttig zyn, besluit hy eindelyk, na Cleanthes deswegens naauwkeurig getoetst te hebben, ten volle, om deezen zynen Zoon tot den Koophandel te schikken. In gevolge hier van wordt Cleanthes, na van zynen Vader de noodige onderrigtingen en vermaaningen, ter getrouwe betragtinge zyner pligten, ontvangen te hebben, ten laatste op een voornaam Komptoir besteld, ten einde den Handel aldaar in deszelfs geheele uitgebreidheid te leeren. - Dr. Hirzel deelt, in 't voorstellen van dit alles, eene reeks van nutte Lessen mede; die, terwyl ze den heilzaamen invloed van den Koophandel onder 't oog brengen, kragtig strekken, om eenen ieder de eerlykheid in den Handel iu te boezemen. Zyn oogmerk was den Koopman verder, in deszelfs drukke bezigheden en geheelen wandel, insgelyks te beschouwen; dan hy is tot nog hier in verhinderd, en heeft zyne voorgenomen taak slegts in zo verre uitgevoerd, dat de Jongeling tot het leeren van den
Koophandel geschikt zy. Men hoopt dat hy dit Stuk, in dien zelfden smaak, voorts zal agtervolgen, ten nutte der Maatschappye, waar van nyvere en eerlyke Kooplieden voornaame steunsels zyn.
Buiten dit opgemelde hoofdbedoelde, tot den Koophandel betrekkelyk, is dit Geschrift van eene uitgebreider nuttigheid, ten aanzien van de Opvoeding in 't algemeen; voor zo ver de inrigtingen van Aristus, in verscheiden opzigten voorbeeldlyk, en der navolginge waardig zyn. Uit dien hoofde hebben ook de Uitgeevers het niet oneigen geoordeeld, by dit Stukje, (dat op zig zelve niet zeer uitgebreid is,) te voegen, eene Verhandeling, strekkende ter ontvouwinge van de deerlyke gevolgen der kwaade Opvoedinge.
Auteursrechtvrij