Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1776

Zeer merkwaardig en, in dezen tyd, gepast en noodig onderzoek, naar den oorsprong der algemene verbastering van de tegenwoordige Christenheid, in Leere en in Leven, door een Geresormeerd Hoogduitsch Predikant. Nu ten dienste onzer Landgenooten vertaald. Te Utrecht, by A. Stubbe 1776. Behalven het Voorwerk 43 bladz. in groot octavo.

HEt denkbeeld van dezen Gereformeerd Hoogduitschen Predikant staet bykans rechtstreeks over, tegens de gedachten van den Proost Spalding, zo even gemeld. Volgens dien Leeraer naemlyk heeft men den oorsprong der algemene verbastering van de tegenwoordige Christenheid in Leere en Leven te zoeken, in de predikwyze der Zedenleeraers. Men zie, indien men 'er enig belang in stelt het geen wy deswegens gezegd hebben, toen dit Geschrift in 't voorleden jaer in 't Nederduitsch te voorschyn kwam, onder den Tytel van Theologische Gedachten, tot beantwoording van de Vraag: waar van daan komt het tegenwoordig verderv, zo wel in Leer als Leven in de Kristenheid, door chr. zieguerer, Predikant te Grusch in Groubunterland^(*). - De toenmalige Uitgever heeft 'er afstand van gedaen aen den tegenwoordigen Bezitter; die van oordeel is, dat het niet genoeg bekend raekte onder 't Gemeen; dat de Tytel, met welke het nu voorkomt, beter met den aert van 't Werkje overeenstemt; en dat de minder prys, (zynde dezelve van 7 op 5 Stuivers gebragt.) dienen kan, om het debiet te bevorderen. Het laetste denkbeeld is veelligt het gegrondste, en de nieuwe Tytel kan medewerken, om de oogmerken van den Boekhandelaer te be-

(*) Zie Hedend. Vad. Letter-Oef. IV D. bl. 354.

[p. 381]

gunstigen. Het smeden van Tytels, naer den smaek van 't Gemeen, is ene byzondere Kunst, die meermaels wel gelukt is; en 't veranderen van den Tytel van een Boek geeft, buiten de toevallen, die 'er somtyds by kunnen komen, ene nieuwe opmerking. Dit is een kenmerk van beleid in een Man, die zyn belang behartigt.