Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1776

[p. 91]

Wolradi Wolthemalii Apotheosis. Auctore P. Burmanno Secundo.

En

Wolraad Wolthemale vergood, in navolging van het Latyn van Professor P. Burman. Te Amsterdam by P. Hayman en H. Botter. In groot quarto 15 bladz.

ZAg men oudtyds Grieksche en Romeinsche Helden, ter belooninge hunner luisterryke bedryven, vergood, zo kan het niemand vreemd dunken, dat een Latynsch Dichter, zyne gedagten in dien smaak inrigtende, den menschlievenden Held Wolthemale deeze hoogste eer aandoet. 's Mans bedryf tog was ten uiterste roemwaardig, en ten aanzien van 't inwendige roersel, dat hem deed werken, niet minder dan eenig bedryf dier vroegere vergoode Helden. Derzulker bedryven ontstonden veelal grootlyks uit eerzugt, staatsbelang, bloedverwantschap en wat meer van dien aart zy, (om van geen slegte grondbeginselen te spreeken;) maar geene dier kragtige dryfveeren, waar door de zodanigen bewoogen werden, waren in Wolthemale werkzaam. Zyn bedryf was eene daad van zuivere Menschliefde; zonder eenig ander doelwit, dan dat van ongelukkige Menschen, schoon hem onbekend, van den dood te redden, waagt hy zyn eigen leeven; in de opvolging zyner belanglooze zugt, om Menschen, als Menschen, met zyn eigen gevaar, voor 't dreigende sterslot te hoeden. Met het hoogste regt vergelykt des de Hoogleeraar Burman dit bedryf van Wolthemale met, en verheft hy het zelve boven veele roemrugte daaden der oude Helden; waarom hy hem ook niet oneigen, naar die denkwyze, in den rang der Zeegoden plaatst; hem ter rechterhand van Neptuin doet zitten, en 't Paard van zynen Held voor Neptuins schulpkaros laat spannen. Het Latynsche Dichtstuk van den Hoogleeraar, treffende uitgevoerd, is, ten gevalle van den Nederduitschen Leezer, in onze taale nagevolgd; en zy, die 't Latyn' niet verstaan, worden daar door genoegzaam in staat gesteld, om van de uitmuntendheid van dit Dichtstuk te oordeelen. Zie hier de beschryving van Wolthemales Heldendaad, ter reddinge der ongelukkigen, die anders eerlang door de woedende golven verslonden zouden worden.

- de vlooteling, door wind en zee bedolven,
Zag 't ranke schip gebeukt, dan hier, dan daat gekaatst.

[p. 92]

 

Verwoede buien, uit 't noordwesten losgebroken,

 

Begroeven mast en kiel diep in 't gramstoorig nat.

 

't Wanhoopig scheepsvolk hadt de laatste bêe gesproken,

 

Daar het geene uitkomst dan den dood te wachten hadt.

 

Elk dagt, om dat AEöol deedt strand en oever dreunen,

 

Het waat' de jongste dag, die 's leevens draad ontsnoert:

 

De lucht was opgevuld van schreeuwen, kermen, kreunen,

 

Van smeeken, daar en klip en rots door wierdt geroerd.

 

't Heelal scheen van geklag, gehuil en weedom zwanger,

 

Dat langs 't nabuurig strand zich hemelwaarts verspreidt.

 

Myn Held zag 't aan, en dat de nood wierdt langs hoe banger,

 

Waarom het grootsch gemoed ter redding zich bereidt.

 

Vergeefs maant hy, die tot geleider wou verstrekken,

 

De aanschouwers aan om hulp in deezen nood te biên,

 

Zyn medemenschen aan de kaak des doods te onttrekken,

 

Die in de onstuime Zee hun graf gedolven zien.

 

't Was vruchteloos, dat hy met kracht van rede sterkte

 

't Verslaagen hart van hun, die veilig staan op 't strand.

 

Hy grypt zyn Paard, waar op de menschenliefde werkte

 

Wiens hoef het water klieft, dat zo onstuimig brandt.

 

Dat Paard, schuimbekkende om den Oceaan zyn zegen

 

Weêr af te neemen, steekt vol moeds het hoofd om hoog,

 

En luistert naar zyn' Heer, die, op zyn' rug gesteegen,

 

Door hooge golf en baar, gelyk Arion, vloog.

 

Het Ros durft in den drang des hoogen springvloeds dringen,

 

En wankelt niet van tred, maar brengt den held weêrom;

 

Herhaalt den togt, verlost een paar schipbreukelingen,

 

Aan zynen staart beklemd, zo vaak het overzwom.

 

Een dubbel zevental wordt aan den dood ontnomen

 

Door wolthemale, die hun 't leeven als hergeeft.

 

Zo veelen als 'er zyn geborgen uit de stroomen;

 

Zo menig als hy aan de Zee ontweldigd heeft;

 

Van eiken loof verdient zyn hoofd zo veele kranssen,

 

Om dat met lyfsgevaar hy zo veel Burgers redt.

 

Gerust op zyn' triomf in die onzekre kanssen,

 

Waagt hy 't nog eens, en tragt, door stoutheid aangezet,

 

Het overschot te ontslaan van 't juk der helgedrochten,

 

Te zegenvieren op gevaar, op nood en dood.

 

Door ouderdom bezwaard, vermoeid door zeven togten,

 

Terwyl de ziel weêr kracht aan 't matte ligchaam boodt,

 

Durft hy, hoe noodlots roede ook wankt, weêr derwaarts streeven.

 

(Zyn prikkel was de zorg voor menschelyk behoud.)

 

De braave Scheepvoogd, al dien tyd op 't wrak gebleeven,

 

Om 't volk te zien gered, wierdt nu zyn hulp betrouwd.

 

Toen hy in veiligheid 't geëischte paar wou stellen,

 

Springt ook een derde toe, door wanhoop aangehitst,

 

Vat roekeloos den toom, waaraan de handen knellen,

 

Zo styf, dat 't willig paard den vryen adem mist,

[p. 93]

 

En struikelend wordt met zyn' Ruiter omgesmeeten;

 

Waar door die redders beid' neêrstorten in den vloed.

 

Welëer sprong Curtius, dus fier te paard gezeeten,

 

In 't brandend zwavelhol, gestookt door helschen gloed:

 

En Decius boodt dus te paard, met heete spooren,

 

't Gewyde hoofd, tot heil des volks, den vyand aan.

 

By hen, die 't leeven, als van geen waardye, verlooren,

 

Kwam 's anders leeven op zo duuren prys te staan.