Typus Mundi

[p. 52]

[p. 53]

XI. Donec totum expleat orbem.

QVae Dea falcatos toties se curuat in arcus

Par Proteo ancipiti statq́ue, caditq́ue globo,

Postq́ue senescentis dispendia menstrua formae

Crescit; dum toto Sideris orbe micet:

Sic dubio calet igne Venus; sic aemula Phoebes

Orbis in exitium cornua lunat Amor.

Perq́ue diem, & tenebras, per dāna, per arma, per ignes,

Per lucra, per somnos, otia, vina, dapes

Crescit, & accrescet, donec totū expleat orbem.

Poenè simul iunctaeiam coiere manus.

Quae genua extremo non tangit pendula limbo

Fluxerat in teneros Synthesis antepedes.

Brachia nuda breues (prius vtraq́ue longa puello)

Prostituunt manicae: Tempore crescit Amor.

Dum nondum annosâ lustrabat lampade terras

Phoebus, & in cunis, ac tener Orbis erat;

Candidus, & simplex, castus, syncerus, inermis

Ipse suum implebat nomen, & omen Amor:

[p. 54]

 

Cypris adoptiuo dederat nulla vbera nato;

 

Sola sed infanti Gratia Mater erat;

 

Nôrat adulantis nec adhuc dare blaesula vocis

 

Signa, nec in blandos texere verba dolos;

 

Non habiles pharetris humeri, non dextra sagittis,

 

Non arcum poterat flectere molle genu:

 

Furta Venus docuit, docuit Venus improba fraudes,

 

Aptauitq́ue rudes ad noua bella manus.

 

Quae modò tela iacit diris imbuta venenis,

 

Parua equitaturum vexit arundo Deum;

 

Et quondam innocuis praelusit pusio flammis,

 

Qui modò tartareas spargit vbique faces.

 

Scilicet improbitas cum corpore crescit, & annis;

 

Dum vitae, & morum est lecta Magistra Venus.

 

Dens fuerat stringendus in hunc Saturne, vorandus

 

Hic tibi prae pueris omnibus vnus erat.

 

An taciti metuenda mali vis vlla, vel ignis?

 

Nec facit ad stomachum tam leuis esca grauem?

 

Flamma gelu recreat, stomachum leuis esca senilem,

 

Parua nec est teneri vis metuenda mali.

 

Nî pereat, perimet: paucis si vixerit annis,

 

E toto victor vinciet orbe comam.

[p. 55]

 

At tu nascentes extingue Cupidinis ignes

 

Qui legis haec: vinci nescit adultus Amor.

Aux despens du Soleil la deesse bicorne
R'agrandist chasque nuict sa cheuelure blonde:
De mesme Cupidon impatient de borne,
A tes despens mortel, engage tout le monde.

De mane loopt te post /
De sonne doet den kost;
Hoe meer dat sy haer spoeyt /
Hoe meer sy wint / en groeyt;
Dies noyt en wilt sy staen /
Haer rond' en zy ghedaen:
Soo 's werelts sotten lust
Loopt / wint / groeyt sonder rust /
Tot dat sijn soet bedwanck
De werelt overvanckt.