De Tweede Ronde. Jaargang 2

[p. 152]

Drie sonnetten
Stéphane Mallarmé
(Vertaling Paul Claes)

Grafsteen van Edgar Poe

Zoals hem in Zichzelf de eeuwigheid verkeerde,
Laat de Poeet tenslotte met getrokken zwaard
Zijn tijdperk sidderen daar het niet heeft ontwaard
Dat in die vreemde stem de dood steeds triomfeerde!

Stuiptrekkend als de draak die van de engel leerde
Hoe men de woorden van de stam het puurst bewaart
Zo hebben zij met luider stem geopenbaard
Met welk zwart toverbrouwsel hij zichzelf onteerde.

Hoe gruwelijk de vijandschap van grond en zwerk!
Als onze geest geen halfverheven beeldhouwwerk
Ermee schept om verblindend op Poe's graf te pralen,

Kalm blok omlaag gestort uit duister ongeval,
Laat dit graniet althans voorgoed de grens bepalen
Waarover geen zwart Lasterwoord nog vlerken zal.

[p. 153]

* Tot Mallarmé's bekendste poëzie behoort het trio Tombeaux: In Memoriam-gedichten ter ere van Edgar Allan Poe, Baudelaire en Verlaine, drie door Mallarmé vereerde meesters. Mallarmé schreef in een noot bij ‘Grafsteen van Edgar Poe’: ‘Het gedicht werd ceremonieel voorgedragen ter gelegenheid van de oprichting van een grafmonument voor Poe in Baltimore, een blok bazalt dat Amerika nederliet op de lichte schim van de dichter, om te verzekeren dat hij er liggen blijft.’ De foto (van William Levy) hierboven toont het monument, waarvan Mallarmé bij het schrijven van het gedicht vermoedelijk geen duidelijk beeld heeft gehad. Bij ‘Grafsteen van Charles Baudelaire’ tekende Mallarmé aan: ‘Maakt deel uit van het boek met dezelfde titel, voor intekenaars gepubliceerd met het oog op een beeld, buste of reliëf portret te zijner nagedachtenis.’ ‘Grafsteen’ schreef Mallarmé een jaar na de dood van Verlaine en een jaar voor zijn eigen dood. Het copyright op de hier gepubliceerde vertalingen berust bij Polak & Van Gennep, Amsterdam.

[p. 154]

Grafsteen van Charles Baudelaire

De diep bedolven tempel laat de grafmond gapen
Van een riool dat modder en robijnen braakt
Waar gruwelijk een god Anubis uit ontwaakt
Om zijn laaiende bek met woest geblaf te schrapen

Of heeft het nieuwe gas de loense dot herschapen
Die om gij weet het welke schandvlek wordt gewraakt
Tot een schel licht waarin een eeuwig schaambeen blaakt
Waarvan de vlucht met de lantaarn mee vreemd gaat slapen

Welk loof verdroogd in avondloze steden bidt
Zo vroom voor zijn gedachtenis als zij er zit
Tegen het marmer tevergeefs van Baudelaire

AfWezig uit de sluier huiverend om haar
Deze zijn Schaduw zelf een gift te zijner ere
Altijd door ons te ademen zelfs met lijfsgevaar.

[p. 155]

Jaargetijde - januari 1897

Grafsteen

Zwart rolt het rotsblok in de vrieswind zo vol toorn
Dat het zelfs onder vrome handen niet stil staat
Die tasten naar gelijkenis met menselijk kwaad
Alsof dit jammerlijk model hen kon bekoren.

Haast altijd als de ringduif haar gekir laat horen
Drukt die onstoffelijke rouw een bruidsgewaad
Op 't rijp gesternte van de nieuwe dageraad
Dat zilverig de menigte zalovergloren.

Wie zoekt, de sprong volgend van onze vagebond
Die eenzaam en uitwendig was voor deze stond -
Verlaine? Hij ligt in het gras verstopt, Verlaine

Om te verrassen slechts als argeloos deelgenoot
De lip zonder eraan te drinken of te kwijnen
Een heel ondiepe beek die wordt gehoond de dood.