Ts. Tijdschrift voor tijdschriftstudies. Jaargang 2005 (nrs 17-18)

[p. 4]

[Nummer 18]

Een gesproken nummer in de traditie van Podium
Anja de Feijter

Op 20 mei 2005 nam de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur van de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit Nijmegen afscheid van dr. Siem Bakker, die ruim dertig jaar als universitair docent Moderne Letterkunde aan Nederlands in Nijmegen verbonden is geweest. Om collega Bakker in zijn specialisme van het tijdschriftonderzoek te fêteren werd een zogenaamd gesproken nummer georganiseerd. Dit idee was gebaseerd op het beroemd en berucht geworden gesproken nummer van Podium, dat plaatsvond op de avond van 1 maart 1951 in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Het ging de literatuurgeschiedenis in als het doorbraaknummer van Podium, het nummer van het tijdschrift waarmee de nieuwe generatie van de dichters van de Beweging van Vijftig een doorbraak bewerkstelligde. Siem Bakker weet, evenals vakgenoten als Hans Renders en Piet Calis, hoeveel reconstruerend literair-historisch onderzoek nodig is geweest voordat die avond van de eerste maart 1951 ‘definitief’ kon worden beschreven. Zorg voor het culturele en literaire geheugen gaf ons dan ook al snel de suggestie in, dat het goed zou zijn om de gehouden voordrachten in druk te laten verschijnen. Op de dag van het afscheid is daarvoor gezorgd in de vorm van een unicum: aan het slot van het symposium werd hem het ‘gesproken nummer’ als Schone Zakdoek aangeboden. In het voorliggende nummer van ts·>Tijdschrift voor tijdschriftstudies worden nu de bijdragen aan het symposium van de vier sprekers gepubliceerd.

Guillaume van Gemert heeft door de keuze van zijn object van onderzoek gezorgd voor een vleug van het analphabetische van die legendarische Podium-avond uit 1951. Zijn bijdrage gaat over de Acta Semi-Eruditorum, een ‘antitijdschrift’ uit de eerste decennia van de achttiende eeuw, waarvan twee jaargangen verschenen zijn.

Met het oog op haar onderzoek van de interactie tussen Nederland en Vlaanderen op het terrein van de literatuur toetst Floor van Renssen een hypothese over de veranderende functie van literaire tijdschriften. Haar

[p. 5]

voorlopige conclusie luidt dat onderzoek van de literaire kritiek in dag- en weekbladen dat niet gepaard gaat met onderzoek van de literaire kritiek in tijdschriften, een ongewenst verlies van inhoud tot gevolg kan hebben.

Tjerk de Reus schrijft geschiedenis aan de hand van een tijdschrift dat in de landelijke pers wel aangekondigd is, maar dat de drempel van verschijnen uiteindelijk niet heeft gehaald. Hij schetst de contouren van een naast Podium voorgenomen tijdschrift Amphoor waarin katholieken en protestanten wilden samenwerken, en vult daarmee de kennis van de naoorlogse ‘Doorbraak’ in belangrijk opzicht aan.

Nog geen geschiedenis is Literatuur. Hoofdredacteur Johan Oosterman gunt de lezer inzage in het verhaal achter jaargang 2003. Dat is de tweede jaargang van het veelgeprezen tijdschrift in de nieuwe opzet van een ‘magazine over Nederlandse letterkunde.’ Zoals uit zijn naschrift blijkt, is de koppeling van het magazine aan een weekblad de aangewezen weg voor de toekomst.

·> anja de feijter is hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen