De Tsjerne. Jaargang 13

Frysk en frjemd:

Proaza

Yn en om de Boekewike hinne docht elk jier opnij wer bliken, der bistiet ek noch sokssahwat as in Fryske romanproduksje, dêr't dan dit jier Abe Brouwer, Piter Terpstra, Watse Cuperus en faeks noch ien of oare legere god de merk by útmeitsje. Op kommende wei is der jit mear, wurdt der grute: in greate roman fan Ypk fan der Fear, dy't opnomd wurdt yn de rige fan de Fryske Bibleteek; en in greate samling forhalen en novellen fan Jo Smit ûnder de titel Bisten en boargers. Hwa't takomme jier ek krap om 'e hoeke moatte, de jury foar it takennen foar de Gysbert Japicx-priis foar 1959 (proaza!) kin grif út de romte tarre!

‘De hillige histoarje’ yn it Hollansk

By de útjower fan de bernebibel De Hillige Histoarje fan Ulbe van Houten (Wever, Frjentsjer) sil meikoarten in folsleine Hollânske oersetting fan dat wurk forskine. As fortaler fungearret de yn protestantsk-kristlike rounten net ûnforneamde ûnderwizer-romancier Arjen Miedema (auteur û.o. fan Gesprekken met Gabriël).

Petearen mei Michael

It Hollânske litteraire blêd Tirade (útjower G.A. van Oorschot) kriget sa't it nou liket gjin subsydzje fan U., K. en W. De hjitting is, Tirade soe saeklik én artistyk jit in to wif gefal wêze om al oan-

[p. 288]

spraek meitsje to kinnen op de Calspot. De mannen fan Tirade (Gompertz, Morriën, Lehmann en oaren) jowe steatssekretaris Höppener nammers hiel hwat oars to hâlden: guon anti-klerikale tirades soene dizze kvp-er min nei de mûtse west hawwe.

De oare (noch) al subsidiëarre litteraire blêdden, ûnder oaren De Tsjerne, hawwe mienskiplik front makke tsjin it bislút oangeande Tirade. It blêd sels réagearre op it bislút fan mr. Höppener mei in grouwélige karikatuer op dizze magistraet en lit fierders de leden fan de advyskommisje fan de ra rinne. Dat giet op dizze wize: ‘Deze beoefenaren van het pausjespelen ûnder verantwoordelijkheid van de staatssecretaris zijn: W.A.P. Smit, een hoogleraar die al sedert zijn jeugd aan overmatig Nederlands hervormde versjes sukkelt, G. Kuiper, hoogleraar aan een zich noemende vrije, maar gereformeerde universiteit, Herluf Baron van Lamsweerde, hoofdredacteur van het roomse dagblad De Tijd en E. Lefevre, uitgever van school-boeken...’ (De skriuwer Adriaan van der Veen hat him út de - féste - subsydzje-advyskommisje weromlutsen om't er it mei it advys fan de mearderheit oangeande Tirade net iens wêze koe).

Koart nijs

Ypk fan der Fear is oansocht, foar de iepenloftopfieringen takomme jier troch Gaesterlânske spilers to Sondel in toanielbiwurking to meitsjen fan har roman Ta him dyn bigearte. * Oant nou ta wie by myn witten Fedde Schurer de iennige ‘twatalige’ Fryske dichter yn dy sin dat er njonken Fryske út en troch ek Hollânske gedichten publisearre(t), binammen yn de jierren tritich. Hy hat nou, sa docht bliken út de lêste jiergong fan Ontmoeting (prot.-kristlik litterair blêd) yn Durk van der Ploeg in fuortsetter foun fan dizze tradysje; Van der Ploeg draecht regelmjittich Hollânske fersen by oan dat bled. * Roel Oostra is foar syn Spinnekop dwaende mei in nije kabaretwurklist dy't de titel Merkegasten drage sil; takomme jier yn febrewaris is de première to Drachten. * Baukje Fokkema hat dit jier, yn 'e mande mei de histoarikus Keikes, de boargerpriis fan de stêd Boalsert krige dy't op it stedshûs plechtich útrikt is. Dy boargerpriis koe troch tadwaen fan in goe-gunder (âld Boalserter) in jiermennich lyn ynsteld wurde. Dat dit jier mei de kar foel op dizze skriuwster wie to tankjen oan de litteraire kwaliteiten fan har forhalebundel Bisiden de wei. * It litteraire tydskrift Maatstaf (redakteur Bert Bakker) wijt in dûbelnûmer - yn novimber o.s. - oan de eksperimintéle poëzij en de perspektiven fan de hjoeddeiske ‘poëtische situatie’. * Dr. A.S. Wadman skreau ta gelegenheit fan de iepening fan it nije gebou fan it Snitser gymnasium de skiednis fan dit ynstitút, dy't ûnder de titel Schola Alvini by de útjowerij A.J. Osinga to Boalsert útkommen is. * It Bretonske tydskrift Al Liamm (De Skeakel) hat fan 't simmer in nûmer útjown dat alhiel wijd is oan Flaenderen, it Flaemsk en de Flaemske biweging. * D.A. Tamminga syn Ballade fan it Baltrumer dúngrêf is troch de Eastfryske dominy Habbo Lüpkes út Dornum yn it Dútsk oerset. * In lêzing dy't D.A. Tamminga op 15 july en 6 augustus oer De Friese beweging in de 20ste eeuw, inzonderheid de literatuur hâlden hat foar de fakânsjekursus fan Belgyske dosinten yn it ramt fan it Belgysk-Nederlânsk kultureel akkoart, stiet ôfprinte yn It Keatling (kader-blêd fan it Selskip 1844).

FREARK DAM