Tsjip/Letteren. Jaargang 13

Aangenaam kennis te maken

stichting FilmSet

Stichting FilmSet is een organisatie voor filmeducatie vanuit de beroepspraktijk. Sinds de invoering van Culturele en Kunstzinnige Vorming binnen het voortgezet onderwijs heeft cultuureducatie een vlucht genomen. Helaas wordt het onderdeel film nog vaak gezien als entertainment en niet als de beeldcultuur waar we dagelijks mee te maken krijgen, of als stimulans voor de creatieve ontwikkeling van leerlingen.

Bovendien bestaat er een grote afstand tussen publiek en filmmakers. Onder andere door filmeducatieprojecten hoopt FilmSet deze kloof te overbruggen. Door met filmmakers scholen te bezoeken maakt het kijkerspubliek kennis met de bijzondere wereld áchter de film. Nadruk van de lessen ligt op de gedachtegang en keuzes van de maker: zie film niet als een objectief medium, maar kijk hier doorheen en zie de beweegredenen en manipulatie. Het doel van de stichting is het organiseren van filmeducatie ten bate van scholieren en volwassenen. Vooral het nader tot elkaar brengen van filmmakers en hun publiek en het informeren en onderwijzen vanuit de beroepspraktijk is hierbij belangrijk.

FilmSet is opgericht in mei 2002. Het idee kwam vanuit een groep filmmakers die het hoog tijd vonden om hun kennis en ervaringen te delen met het publiek.

Scenarioschrijfster Jedidjah Julia Noomen, regisseur Sander M. Jansen en Marije Baars zijn de initiatiefnemers van FilmSet.

Scholieren

Het scholierenprogramma 2003-2004 bevat verschillende projecten. FilmSet organiseert gastlessen rondom het thema: ‘Hoe wordt een film gemaakt?’ Van camera tot regie en documentaire tot korte film. De filmmaker vertelt over zijn of haar praktijkervaringen, kennis over een specifiek onderdeel van film of over filmcultuur in het algemeen. Naast gastlessen verzorgt FilmSet ook workshops. Een populair onderdeel is het scriptschrijven. De leerlingen gaan dan onder begeleiding van een deskundige scenarioschrijver zelf een script schrijven, naar aanleiding van een eigen idee, een boek of kort verhaal. Op deze manier leren de jongeren op een praktijkgerichte manier over film. Deze manier van onderwijs blijkt effectiever dan stampen uit een boekje. In het eerste uur vertelt de filmmaker hoe een scenario geschreven wordt en wat het precies inhoudt. Het tweede uur wordt besteed aan praktijk. Naast gastlessen en workshops geeft FilmSet ook een lesbrief uit. Van script tot bioscoopstoel is een inleiding over het maken van film in Nederland.

Een algemene introductie om de nodige voorkennis te verwerven. De achtergrondinformatie uit Van script tot bioscoopstoel kan gebruikt worden in de aanvullende gastles of workshop, maar kan ook zelfstandig gebruikt worden. In de lesbrief wordt in woord en beeld uitgelegd hoe het maken van een film in zijn werk gaat. De lesbrief is samengesteld naar aanleiding van de opnames van de korte Nederlandse film Bach was deaf. Het hele proces wordt in vogelvlucht belicht, het productieproces van begin tot eind. Voor leerlingen is dit lesmateriaal een kennis making met de achtergrond van film. Alleen al de aftiteling van een film doet beseffen wat een organisatie achter een film zit. De informatie in de lesbrief wordt aangevuld met een film- en literatuurlijst, waarop suggesties staan voor verdere studie. De leerlingen kunnen hier zelfstandig mee aan de gang, maar er worden ook diverse stellingen geponeerd, wat aanleiding geeft tot discussie en overleg.

Praktijkgericht

Het eerste jaar is voor een organisatie altijd spannend. Voor FilmSet was het aftasten van de markt en zorgvuldig samenstellen van lesinvullingen een enerverende klus. Gelukkig zijn de verkregen reacties zeer positief. Natuurlijk zijn er een aantal punten die uitbreiding of verandering behoeven. Zo zal het aanbod van Nederlandse films en bijbehorende makers worden uitgebreid,

[p. 59]

omdat hier heel veel vraag naar bleek. Verder blijft de discussie spelen: wat is de juiste verhouding tussen het aanbod van vooraf volledig ingevulde lessen en lessen die op maat en naar wens van de school aangeboden worden. Inmiddels wordt het beeld van de doelgroep wel steeds helderder. De gastdocenten leren steeds beter in te spelen op de leerlingen en de situatie en andersom weten scholen ons steeds beter te vinden. Het bestand filmmakers breidt zich nog steeds uit. Een bijkomend voordeel voor FilmSet is ook het stimulerende beleid van de overheid. Praktijkgericht onderwijs en cultuur staan in het vooradvies uit de Cultuurnota 2005-2008 hoog in het vaandel. Toch is het budget en rooster van scholen nog altijd een probleem. CKV is belangrijk, maar heeft maar een paar uurtjes ter beschikking. Dit maakt praktijkworkshops niet altijd mogelijk.

FilmSet fungeert als landelijk intermediair tussen filmmakers en scholieren. Het eerste jaar heeft FilmSet voornamelijk aanvragen uit de Randstad gehad. Komend jaar hoopt FilmSet ook op andere plekken gastlessen te verzorgen. Het was een beetje aftasten hoe de activiteiten bij het publiek ontvangen zouden worden. Nu het een succes is gebleken en de reacties van beide partijen erg positief zijn, wil FilmSet ook buiten de Randstad meer naamsbekendheid realiseren. In eerste instantie past het aanbod van FilmSet goed binnen het vak CKV. Maar ook basis-, speciale- en praktijkvakscholen tonen inmiddels veel interesse. De praktijkgerichte insteek past goed binnen de lesmethodes van deze scholen. Door naamsbekendheid en benaderen van deze scholen door middel van mailing hoopt FilmSet ook hier voor een volwaardige invulling van filmeducatie te kunnen gaan zorgen. FilmSet hecht veel belang aan samenwerking met andere organisatie op het gebied van film en educatie. Bijvoorbeeld door een bijdrage te leveren aan projecten van andere educatie-instellingen, maar ook andersom, door organisaties uit de filmwereld te betrekken bij initiatieven. Op dit moment werkt FilmSet onder andere nauw samen met het International Documentary Festival Amsterdam en zijn er ook banden met het Nederlands Instituut voor Filmeducatie en het Utrechts Centrum voor de Kunsten.

Meer informatie

FilmSet is geheel afhankelijk van projectsubsidies. Deze zijn onder andere afkomstig van het FilmFonds, het VSB Fonds en andere grote en kleine fondsen. Dankzij deze subsidies is het mogelijk om het aanbod voor scholen betaalbaar te houden. Bovendien mogen middelbare scholen de activiteiten van FilmSet betalen met CKV-vouchers.

Voor meer informatie over de activiteiten en projecten van stichting Filmset kunt u terecht op de site www.stichtingfilmset.nl Uiteraard kunt u met vragen en opmerkingen contact opnemen via e-mail, [e-mail].