Tsjip/Letteren. Jaargang 7

Gedichten van Halil Gür
(nog niet eerder gepubliceerd)

Bij de bakker

een klant kwam binnen bij de bakker
de Turkse, stilletjes
moe was hij, een beetje haveloos
eerst kwam hij wat op adem
toen sprak hij deze verzen:

niemand kent
zo goed als ik
de taal van heimwee in den vreemde
nou en daarom, vriend,
vraag me niet teveel
vraag me niet naar hoe ik doe
m'n heimwee, m'n vervreemding

een ander klimaat een andere taal
een ander land en cultuur
een heel andere mentaliteit bovendien
de geur en de lucht hier zijn zo fijn
en maken je doldriest en dronken.

nu loop ook ik zonder werk rond, doelloos
draag zo je ziet dat hart met me mee.
ik vraag het onderweg stilletjes
's nachts zwervend door lanen en straten,
ik vraag of het nog wat moed overheeft
en lef genoeg als van een kind.

nu loop ook ik zonder werk rond, doelloos,
een niet meer gewenst persoon...
nu kijken ze, staren me aan
met hun kille ogen...
hij zei: dan, vriend,
mijn brood alsjeblieft, dan ga ik maar weer.
en voegde er nog aan toe:
laat ze barsten, je moet
doof en stom wezen
een idioot als 't ware
een botte hond moet je zijn...

anders gaan de dagen niet om en wordt
het leven een huis van bewaring.

geloof me, geloof me in Gods naam
mijn hart van binnen
is heet als het binnenste
van het brood dat je ziet,
als een granaatappel zo rood.
het gloeit en bevat
geen greintje slechtigheid.

en toen ging hij er zomaar vandoor
stilletjes met het hete brood
onder de arm geklemd.

[p. 11]

Geweld

geweld
is honger naar liefde
en naar aandacht snakken

wolven verdragen geen honger
worden dol
maak kinderen niet dol

moeders maken kinderen tot mensen

moeders
waar zijn jullie handen
jullie borsten
waar is jullie witte melk
verzadig jullie baby's met liefde...

zing liedjes voor het slapen gaan
voedt op met slaapliedjes

moeders,
liefde voor liefde
mens voor mens
de ziel is geen last voor dit lichaam
de mensentong is geen angel van een wesp
doe kinderen geen kwaad
ze zijn net speelgoed nauwelijks repareerbaar

weet moeders
de boom buigt als hij jong is
geef jullie kinderen liefde en genegenheid.
vergeet niet
kinderen zijn als zonnetjes
stralen door het huis

Niet huilen moeder

Insjallah,
hopelijk
als je geluk hebt, dan krijg ook jij de kans, zoon,
zei mijn moeder
op een menswaardig bestaan in Europa

't was slechts een droom,
een honingzoet verlangen
het zogenaamde
paradijs Europa deelachtig worden

't is net
of mijn mond op slot zit
m'n tong beklemd
ik weet, woorden vergaan niet
als ik de taal van hier ontrafel
zal deze liefde in dit hart
door vele hoge bergen breken.

huil niet moeder,
hef voor mij geen klaagzang aan
kijk, ik huil toch ook niet.

een verlepte bloem
mijn gezicht lacht niet meer
wat blijft is de zon op jouw stralend gelaat

ik weet, wij hebben het gezegde
dat één kopje koffie goed is voor
veertig jaar krediet

maar de mensen hier
zijn toch een beetje anders.
alle handel gaat met geld

zodat zelfs een glas thee
nog niet genoeg is
voor een dag of wat krediet

zo anders
zijn ze met elkaar en in de handel.

huil niet moeder,
hef voor mij geen klaagzang aan
kijk, ik huil toch ook niet.

Amandelboom

't wordt vroeg licht hier
maar de zon
is net een kamerplant
die neerziet op de grachten
vanaf de vensterbank

de regen weet van geen ophouden
de wind waait vrijpostig in 't rond
de herfstbladeren ritselen
onstuimig in de straten

ik echter zet mijn kraag op
dwaal verloren door de straten
ik zoek een vriend
een bekend gezicht
om goedendag te wensen
die groet gaat overnachten

's nachts bezit ik alle dromen
stel je voor
jij bent een amandelboom
met takken en blad'ren
en lichtroze bloesempjes
ik ben een bij
de boom heeft z'n tak als buur

ik strijk op jouw tak neer
een gast
ach
schud me niet af vóór ik honing heb