Trotwaer. Jaargang 17

[p. 76]

Anneke de Groot en Anna Hoekstra

Frouljusboekhannel ‘Sappho’

In stikje skiednis, wannear't it begûn en wêrom

Te Ljouwert is in frouljusboekhannel: ‘Sappho’ (sprek út: sapfoo). De iennichste yn en foar Fryslân.

De winkel is opset troch froulju yn 1979 en wurdt op it heden troch tolve froulju draaiende hâlden. Hja dogge dit allegearre frijwillich.

It wurk dat hja fersette bestiet út: it ynkeapjen fan boeken, tiidskriften, brosjueres, skripsjes, kaarten, posters en sieraden. Hja hâlde har dwaande mei de jildsaken (boekhâlding, jierferslaggen) de publisiteit en fansels de ferkeap yn 'e winkel.

Yn de winkel binne boeken foar, oer en troch froulju.

Rûchwei binne de boeken yn te dielen yn twa kategoryen: teory en romans. Under de teory kinst beflappe:

froulju en wurk - ûnderwiis - opfieding - polityk en skiednis - teology en spiritualiteit - wolwêzen en feministyske teoryfoarming.

Allegearre boeken dy't froulju stypje by it ferbetterjen fan harren posysje. By de romans hearre de ingelske en hollânske romans, lesbyske romans en romans fan swarte froulju.

De romans hannelje oer froulju en htte benammen harren krêft sjen.

In frouljusboekhannel te hawwen yn Fryslân betsjut foar ús dat wy ús benammen rjochtsje op de situaasje fan froulju yn Fryslân.

Om't Fryslân bestiet út in protte plâttelansgemeenten en it iepenbier ferfier faak in behindering is. fine wy it belangryk om sels de provinsje yn te gean. Yn dit ramt binne wy eltse moanne op elts regionaal kantoar fan de Stifting Frouljusemansipaasje Fryslân: te Dokkum, Snits, Frjentsjer en de Gerdyk. Regelmjittich binne wy mei diskes by aktiviteiten, organisearre troch en foar froulju yn Fryslân Ek fine wy it tige wichtich boeken te ferkeapjen skreaun troch fryske froulju en dy passe yn ús winkel.

Sa hawwe wy op it stuit de ferhalebondels fan Hylkje Goïnga en de roman ‘De Keningsfûgel’ fan Anna Hiemstra dy't koartlyn útkaam is.

Ek by de poëzy stean in pear boekjes skreaun troch fryske froulju, in pear yn it hollânsk en bondels fan Baukje Wytsma.

Op it mêd fan teory hawwe wy foaral de skripsjes wêrfan't sawat de helte

[p. 77]

troch froulju út Fryslân skreaun is.

Dêrby ferkeapje wy ek de fryske frouljuskrante ‘de Wille-Mien’. Wy soene it fansels geweldich fine as noch folle mear fan ús boeken skreaun waarden troch fryske froulju!

Oanfoljende ynformaasje

Wy binne eltse moanne te finen op de regionale kantoaren fan de Stifting Frouljusemansipaasje Fryslân (S.V.E.F.)

1e woansdeitemoarn fan de moanne op 'e Gerdyk

2e woansdeitemoarn fan de moanne yn Frjentsjer.

3e woansdeitemoarn fan de moanne yn Snits.

4e woansdeitemoarn fan de moanne yn Dokkum

Adressen en ynformaasje binne te krijen by ‘Sappho’ en S.V.E.F.

[p. 78]

Fragespul

In fariaasje op de fragelist fan Proust.

Trije froulju: in byldzjend keunstner, in skriuwster-tekenares en in politika hawwe sa spontaan mooglik antwurd jûn op Marcel Proust syn ferneamde fragelist dy't Tine Piebenga en Akky van der Veer oersetten en dêrnei oanpasten oan de Fryske sitewaasje.

(Selsportret)

Martine Bakker: byldzjend keunstner

berne: 2-3 '46 te Ljouwert.

adres: Nijstêd 75a te Ljouwert.

oplieding: Academie Minerva te Grins (frij skilderjen en tekenjen)

wurk: û.o. monumintale wandskilderingen, portretten, yllustraasjes, boekomslaggen, perspektyftekeningen ensfh.

[p. 79]

(foto Henk Kuiper)

Diet Huber: skriuwster/tekenares berne: 9-4 '24 te Ljouwert adres; Weerdenstein 43 te Amsterdam wurk: Tutte mei de linten, 1955; De Mâlbroekmich 1957; De uil met zeven zuurtjes (1959); De snars, de fluit, de sikkepit 1963; De Trapeze III (mei Harriet Laurey) De Trapeze V (mei Hans Andreus), 1965; De Teltsjebeam 1976; Fryske poesyalbumferskes 1979; De Veter-eter 1979; Poesiealbumversjes 1980; It abee fan Boukje 1980; Elleke is boos 1981; Letje Annabetje Bot 1981; De Mâlbroekmich II 1980.

Fierder: wurk yn blomblêzings, kranten, tydskriften ensfh (ferhalen ferskes, tekeningen)

(foto Leeuwarder Courant)

Johanneke Liemburg: politika en free-lance journaliste berne: 19-7 '52 te Terwispel adres: Trui Jentinkwei 4 te Ljouwert oplieding: stúdzje politikology, bestjoerlike rjochting oan de universiteit fan Amsterdam mei as byfakken steats- en administratyfrjocht en massakommunikaasje.

wurk: sûnt juny '78 lid fan Provinsjale Steaten fan Fryslân foar de PvdA, sûnt maaie '81 fraksjefoarsitter.

Fierder: ferskate bestjoersfunksjes. Hat yn it ferline in pear fersen publisearre.

[p. 80]

(Fragelist)		(Martine Bakker)
1.	Wêr soest it leafst wenje wolle?	1.	Oan in libbensier yn in stêd, bgl.: Ljouwert.
2.	Wat is foar dy in wichtich tiidwurd?	2.	Wurkje. Dreame.
3.	Wat komt dy yn 't sin by it wurd: lok?	3.	Lykwicht. Harmony.
4.	Binne der skriuwers/skriuwsters, dy't dy troch harren wurk tige oansprekke?	4.	Gerrit Achterberg.
5.	En as it om Fryske auteurs giet?	5.	Tiny Mulder.
6.	Is der ‘in histoarysk figuer’, dy't dy oansprekt?	6.	Eric de Noorman.
7.	In byldzjend keunstner yn en/of bûten Fryslân?	7.	U.o. Kokoschka, Sjoerd de Vries, Ids Willemsma.
8.	Hokker muzyk hearst it leafst?	8.	Cellomuzyk fan Bach. The Rolling Stones.
9.	Is der in ‘t.v persoanlikheid’ dêr'st wurdearring foar hast?	9.	Cherry Duyns.
10.	Wêr stietst polityk sjoen. lofts, yn 't midden of rjochts?	10.	Ik bin liberaal-soasialistysk, lofts fan it midden.
11.	Wat is neffens dy yn 'e polityk fan wrâldbelang?	11.	It machtsmisbrûk moat ophâlde.
12.	Wat is dyn favorite beuzichheid?	12.	Op it wetter wêze.

[p. 81]

(Diet Huber)		(Johanneke Liemburg)
1.	Op ferskate plakken. Soms dêr, wêr't in grut ferskaat oan kulturele aktiviteiten te finen en en soms op plakken dêr't it o sa sil is.	1.	Lânskiplik smûk, bgl. deun by bosk om dêr simmerdeis te fytsen. Om it hûs soe ik graach yn de âlde pastorije fan Bitgum wenje wolle, mar dat kin net, dêr wennet in freondinne fan my al. Fanwege myn wurk wenje ik hjir trouwens ideaal, dat wat dat oangiet, hoech ik hjir net wei.
2.	Fantasearje.	2.	Wat fan it libben meitsje.
3.	Yn lykwicht wêze mei mysels en myn omjouwing.	3.	Us beide bern.
4.	In protte, de iene hjir om, de oare dêr om. Bgl. Lucebert, Belcampo, Fritzi Harmsen van Beek, Oek de Jong, Virginia Woolf, Michel Tournier, Günther Grass, Alberto Savinio, Marquèz, Tove Jansson.	4.	Slauerhoff syn proaza en de deiboeken fan Hans Warren.
5.	Ek in hiele soad. Bgl.: Tiny Mulder, Berber van der Geest, Hylkje Goïnga, Baukje Wytsma, Douwe Tamminga, Sikke Doele, Meindert Bylsma, Theun de Vries en noch folle mear.	5.	It iere wurk fan Hylkje Goïnga.
6.	U.o.: Piter Jelles Troelstra.	6.	Georges Sand en sûnt ik in dizze strjitte wenje Trui Jentink.
7.	Lucebert bygelyks en yn Fryslân, û.o. de trije Van der Slooten: Jentsje, Bouke en Andrys.	7.	Willem van Althuis, Sies Bleeker, Anne Huitema, Jopie Huisman.
8.	Alles wat goed is yn myn earen. Fan klassyk oant draaioargelmuzyk en rock and roll. Eksperimentele muzyk kin 'k ek wurdearje.	8.	Vier letzte Lieder van Richard Strauss, Russyske folksmuzyk, guon nûmers fan Bruce Springsteen, Tina Turner.
9.	U.o. Koot en Bie.	9.	Jan Lenferink, Koot en Bie.
10.	Tusken it midden en uterst lofts yn.	10.	Lofts fan it midden.
11.	It ferskil tusken ryk en earm moat lytser wurde.	11.	De werferdieling fan macht.
12.	Skeppe. Dingen meitsje, dy't der noch net wiene.	12.	Lêze, kleannaaie, breidzje, itensiede, túnkje.

[p. 82]

(Fragelist)		(Martine Bakker)
13.	Wat hiest graach wêze wollen?	13.	Performer, skriuwster, ekspirimenteel aktrise, boatsman.
14.	Hast in opfallende karaktereigenskip?	14.	Ik bin nochal dwers.
15.	Hast ek minder moaie?	15.	Ik bin net altyd like taktfol, ik kom gauris mei de klompen yn 't spul.
16.	Hokker talint hiest fierder graach ha wollen?	16.	Ik hie myn skriuwerstalint graach fierder ûntwikkelje wollen.
17.	Hokker lekken en brekken ferjoust immen oars it maklikst?	17.	Flaters, dy't makke wurde troch entoesiasme.
18.	Wat makket immen ta in freon/freondinne fan dy?	18.	Respekt oer en wer.
19.	Hokker eigenskip wurdearrest it meast fan manlju?	19.	Loyaliteit, kammeraatskip.
20.	En fan froulju?	20.	Itselde.
21.	Hast ek in grutte winsk?	21.	Frij fan pine-holle.
22.	Wat makket dy ûngelokkich?	22.	Unrjochtfeardichheid. Guon minsken meitsje my ûngelokkich.
23.	Hokker kleur fynst de moaiste?	23.	Blau.
24.	Hokker fûgel?	24.	De ûle.
25.	En hokker blom?	25.	Wite leeljes. En gerbera's ha 'k in hekel oan.

[p. 83]

(Diet Huber)		(Johanneke Liemburg)
13.	Mysels, skriuwster-tekenares.	13.	Pax-sjauffeur.
14.	Ik praat in hiele soad.	14.	Ik bin optimistysk.
15.	In protte, tink ik.	15.	Ik bin in flapút en as ik net oppas wals ik ferbaal oer minsken hinne.
16.	It talint om in muzykinstrumint goed bespylje te kinnen.	16.	It teken- en skilderstalint.
17.	Yn myn meast relativearjen mominten kin 'k oaren in protte dingen ferjaan, om't wy allegearre op ús eigen wize dwaande binne en net folslein binne. Minsken binne sa boud, dat se net folslein wêze kinne. Miskien ha'k dêrom sa'n hekel oan it wurd: folwoeksen.	17.	Dwers-wêze.
18.	It moat immen wêze, dêr't ik om de ien of oare reden fan hâlde kin.	18.	In mienskiplike yntresse en gefoelsbelibjen. Ik kin it wurdearje as in echte freon my yn myn eigen belang de wierheid doart te sizzen.
19.	Dat se relativearje kinne.	19.	Iepenheid.
20.	Itselde. En se moatte net te wivich wêze. Te blebberich, bedoel ik.	20.	Roltrochbrekkend gedrach.
21.	Sûn âld wurde. Mei Bert.	21.	De macht ûntnimme oan dy lju, dy't harren fisy op de wurklikheid koste wat it kostet oan de oaren oplizze wolle.
22.	Leafdeleazens fan en tusken minsken. Yn it gedrach en by it meitsjen fan dingen.	22.	It ferfrjemdzjen fan famylje.
23.	Ik hâld fan alle mooglike en ûnmooglike kleuren. Fan sa'n grut mooglik palet.	23.	Hjerstkleuren.
24.	De ûle.	24.	It reaboarstke.
25.	Ik fyn alle blommen moai, útsein de soarte dy't mei in bepaalde status anneks is: stive anjers.	25.	De koekútsblom.

[p. 84]

(Fragelist)		(Martine Bakker)
26.	Wat fynst fan de hjoeddeiske (klean)moade?	26.	Moai, want alles kin.
27.	Wat betsjut foar dy: lekker ite?	27.	Wyld en fisk, krekt as Asterix en Obelix.
28.	Hast ek in motto?	28.	(knipsel, komt út portefeuille, hat se altyd by har, hat se fan har beppe) Lucas 2: 49: Wist gij niet dat ik moet zijn in de dingen mijns Vaders?

[p. 85]

(Diet Huber)		(Johanneke Liemburg)
26.	Ik haw net folle belangstelling foar kleanmoade.	26.	Prima. Alles is mooglik.
27.	Alles wat lekker klearmakke is.	27.	Der is safolle dat lekker is, ik wit neat spesiaals.
28.	‘Nog even steppen voordat wij allemaal verleppen.’ Dat is in rigel út ‘Het groentenbal’ (De snars, de fluit, de sikkepit)	28.	Dysels bliuwe. Gjin kompromissen slute mei dyn gewisse.