Trotwaer. Jaargang 9

[p. 286]

Koperative Utjowerij, Postbus 1069, Ossekop 11, Ljouwert. Tel. [phone].

Ponghâlder

H.H. Brattinga

Appelmerk 6

Bolswert

Bolswert, 13 desimber 1976

Oan Provinsiale Steaten

fan Fryslân

Ljouwert.

Achte Kollezje,

Mei't op de kommende sitting(en) fan de Steaten ek de boekesubsydzjes to praet komme sille, wolle wy Jimme omtinken freegje foar it neikommende. Wy binne fan bitinken dat skriuwer en útjower de frijheit ha moatte om sels to kedizen oer foarm en ynhâld fan har boeken, ek as der foar dy boeken subsydzje oanfrege wurdt by de provinsje.

Wy hiene oant foar koart gjin reden om Jimme dizze fanselssprekkende stelling nochris yn it sin to bringen. De lêste tiid ha wy lykwols ûnderfoun dat de Provinsiale Kommisje Bifoardering Frysk Taelgebrûk him tonei ek bimuoije wol mei ynhâld en foarm fan de to subsidiearjen boeken.

Oer in dichtbondel dy't wy útjaen wolle, mar dy't by CRM ôfwiisd waerd foar in subsydzje, hat de skriuwer fan de Kommisje Taelbifoardering, de hear E.S. de Jong, ús skriftiik to witten dien dat wy hwat swakkere fersen yn dy bondel mar forfange moasten troch sterkere. Wy binne fan bitinken dat it DB fan de Kommisje Taelbifoardering mei sa'n suggesje fier bûten syn boekje giet. De Kommisje Taelbifoardering heart net as in super-útjower it útjowersbilied yn Fryslân fêst to stellen. De provinsjale subsydzjes binne ornearre foar it stimulearjen fan fryske útjeften, net foar it dirigearjen fan de polityk fan de fryske útjowers.

De kwesje fan de frijheit fan foarmjowing wurdt aktueel by in nij kêst yn it konsept-reglemint foar de boekesubsydzjes (sjoch foar de folsleine tekst de Stiennen Man fan 3 desimber 1976): as in útjower ‘stiet op in ôfwikende stavering’, moat er neffens dat konsept-reglemint de needsaek dêrfan oannimlik meitsje (kêst 18). De KU hat fan it bigjin ôf op it stânpunt stien dat in útjower as sadanich net foar of tsjin in bipaelde stavering heart to agearjen, mar útjaen moat hwat him goed en gaedlik taliket. Dêrby moat er de skriuwers safolle mooglik romte jaen; de skriuwers moatte dus ek de mooglikheit ha om nei eigen foarkar te kiezen foar b.g. stavering-1945, Steate-stavering of Riemersma-stavering, likefolle oft wy foar of nei 1980 libje. By de KU steane dan ek yn de neiste takomst boeken yn trije staveringen op it programma. De stavering heart by de foarmjowing fan in boek, en dêr heart de skriuwer yn prinsipe

[p. 287]

frij yn to wêzen. De plicht om de needsaek fan in ôfwikende stavering oan te toanen set de doar wagenwiid iepen foar willekeurige bisluten. Ek hjir bisiket de Kommisje Taelbifoardering to dirigearjen ynsté fan to stimulearjen.

‘Literaire’ boeken krije yn it nije reglemint minder goede mooglikheden as net ‘literaire’ (kêst 7). Wylst der earder fan útgien waerd dat de provinsje garant stie foar in ‘literair’ boek dat trochforwiisd wie nei CRM en dêr ôfwiisd, moat de saek nei eventuele ôfwizing troch CRM neffens it konsept-reglemint tonei op 'e nij yn 'e kommisje bihannele wurde. In ‘literair’ boek kin dus tonei samar in jier langer wachtsje moatte op subsydzje (en dus op útkommen). Us tinkt dat de eardere regeling better en billiker is as dy fan de nije konsept-regeling.

Wy binne ûngerêst oer de gong fan saken by de fryske boekesubsydzjes, prinsipieel hwat de frijheit fan de fryske útjowers oangiet, praktysk- ek hwat de saeklike mooglikheden oangiet foar in útjowerij as de KU, dêr 't de klam net leit op de maklike kommersiële súksessen mar op de útjeften dy't der hwat ‘útrinne’. Subsidiearring is foar praktysk alle fryske boeken nedich; fansels moatte dêrby saeklike bitingsten steld wurde, mar it is in gefaerlike wei as in oerheitsorgaen troch dy bitingsten de fryske útjowerij ideëel sjoen yn syn greep krije wol.

Wy wolle Jim dêrom op dize gefaerlike ûntjowing wize en dêrfoar warskôgje. Wy tidigje derop dat de Steaten de mooglikheden en frijheden fan skriuwers en útjowers fordigenje sille.

Mei rju achtinge,

foar de Koperative Utjowerij,

(H.H. Brattinga)