Trotwaer. Jaargang 8

[p. 327]

Sneu foar Josse de Haan

Josse de Haan hellet de boel trochelkoar yn syn stik yn Trotwaer 1976-3, bl. 185 en 186. Dat is gjin wûnder, hwant jo kinne samar fortize reitsje yn de prize-, wurkbeurze- en honoraria-rimboe fan CRM. As jo dan, lyk as Josse de Haan, net meidogge yn de VVL (‘vakbond van schrijvers’) en/of it Skriuwersboun, dan hawwe jo gjin kâns om opfrege of net-opfrege ynformaesje to krijen, en ek gjin kâns om mei to praten yn de diskusjes oer it bilied fan CRM oangeande de letterkunde en it bilied fan it Fonds voor de Letteren. Dy diskusjes binne oan de gong en fortsjintwurdigers fan it Skriuwersboun en de VVL prate mei.

Josse de Haan is der sneu foarwei kommen by CRM en it Fonds voor de Letteren, skriuwt er.

1.

Hy hat trije kear - net ûnder syn namme, mar ûnder motto, lyk as foarskreaun is - in bondel ynstjûrd foar de jierlikse priis fan de minister fan CRM foar ien jonge dichter. Ik siet yn de jury foar dy priis yn it jier, dat ‘Skuttingskroat’ gading makke. ‘Skuttingskroat’ wie net de iennichste ynstjûring, sa't De Haan skriuwt, mar de iennichste Fryske ynstjûring neist 26 of 27 Hollânsktalige bondels. De aparte sub-jury foar it Frysk (drs. J. Pop, Nico Verhoeven en Tiny Mulder) ‘seach wol hwat’ yn ‘Skuttingskroat’, mar dêr wie de priis noch net mei birikt. Op de gearkomste fan de hiele jury (Frysk en Nederlânsk; Nico Verhoeven, foarsitter, leden: Judith Herzberg, W.A.M. de Moor, Tiny Mulder) wie it algemiene oardiel om oan de minster it adfys to jaen de priis ta to kennen oan de ynstjûrder fan in Hollânsktalige bondel, dy't neffens de jury de bêste wie fan alle ynstjûringen. Yn oare jierren giet it krekt sa: de jury bioardielet dichtwurk, Hollânsk en Frysk op ien steapel. De priis foar skriuwers ûnder de 35 stiet apart fan it Fonds voor de Letteren.

2.

Fan de acht kear, dat Josse de Haan in wurkbeurs of in oanfoljend honorarium oanfrege hat by it Fonds voor de Letteren, hat er - oant en mei 1974 - ienkear in wurkbeurs fan f 3.000, - hawn. Sawn kear krige er nul op it rekest. Dat is dan sawn kear sa bisletten troch sawn forskillend gearstalde bioardielingskommisjes. Bêst mooglik, dat in pear kear deselde persoanen yn dy kommisjes sitten hawwe, mar de gearstalling wikselt. En dochs sawn kear gjin jild foar De Haan.

[p. 328]

Tiny Mulder is net it iennichste Fryske lid fan de Raad voor de Kunst. Ik bin wol it iennichste Fryske lid fan de ôfdieling Letteren fan dy Ried. De ôfdieling Letteren giet net oer it Fonds voor de Letteren en hat neat to krijen mei stipe oan individuële skriuwers.

De ôfdieling Letteren jowt de minister fan CRM (as dat nedich is ek oare ministers) frege of net-frege adfys oer it letteren-bilied en ek oer troch útjowers by it ministeary fan CRM oanfrege subsydzjes foar de útjefte fan boeken. Dat is subsydzje, fia de útjowers, oan de minsken dy't boeken keapje: de winkelpriis wurdt leger. It adfys oer Fryske útjeften komt net allinne fan my, mar fan in kommisje fan trije, dy't de troch de útjowers ynstjûrde kânskriften bioardielet. Myn meileden yn dy kommisje binne op it stuit Alexander Bobbe út Utert en C.F. de Vries út Ljouwert. Theun de Vries hat der ek in skoftlang yn meiwurke. Ek by boekútjeften wurde Fryske boeken net oars bihannele as Hollânsktalige.

Nou't ik dochs oan it ynljochtsjen bin... My wurdt wolris in inkelde kear frege om nammen fan deskundigen op Frysk-letterkundich gebiet, dy't de minister fan CRM mooglik bineame kinne soe yn jury's foar letterkundige prizen. Yn prinsipe kin bygelyks ek Josse de Haan in kear de P.C. Hooft-priis krije. Ik stel dan by foarkar lju út, dy't bûten de Fryske bruor- en fijânskippen steane. Hokker lju dat oant nou ta wiene, is gjin top secret: Fokke Sierksma, Theun de Vries, C.F. de Vries, J. Pop, Jan Wybenga en A. van Hijum, de lêstneamde as fortsjintwurdiger fan in nije streaming yn de Fryske literatuer. Ik moat fansels lju neame, dy't sels yn sa'n snuorje gjin nij wurk leverje ha.

It boppesteande is gjin nijs. Ik haw itselde forhael al forteld op de algemiene ledegearkomste fan it Skriuwersboun. As Josse de Haan my skille of skreaun hie, hie ik it him bêst nochris útlizze wold. Mar ja, as Josse de Haan himsels ôfslút fan de biskikbere ynformaesje en ôfslút fan de mooglikheden om mei to kedizen, dan bliuwt er wanneljend yn riedsels.

TINY MULDER