Trotwaer. Jaargang 2

[p. 26]

Ôfkard wurk
S. Sybrandy /

In persoanlike wurdearring

De redaksje hat my frege om in kommintaer(ke) op de bydragen dy't troch har selektearre binne út de by har ynkommen net-bikroande ynstjûringen foar de Rely Jorritsma-priisfraech 1969. Omt der faek frege wurdt om diskusje hjiroer, wol ik dêr wol oan meidwaen. Allinne kin fan my net forwachte wurde dat ik út namme fan de jury de lêzers efkes sekúer foarrekkenje hwerom't de hjir ôfprinte bydragen de priis net krigen hawwe. Ik siz allinnich hwat ik der sels fan fyn en de lêzers wurdt forsocht yn de efterholle to hâlden dat der trije juryleden binne, dy't meiinoar-mei nimmen en jaen- ta in konklúzje komme moatte. Boppedat giet ik altyd om in forgeliking, net om in absolút oardiel: de jury moat de bêste bydragen derút sykje, dêr't net mei sein is dat de net-bikroande bydragen net goed binne of net goedernôch foar publikaesje. Ik hoopje dat by it forskinen fan dit nûmer ek de bikroande bydragen útkommen binne; dan kin it pas ta in goed oardiel oer it wurk fan de jury komme.

Der is frege nei de kompetinsje fan de juryleden, byg. troch Daniël Daen yn it earste supplemint fan dit blêd. Ik kin hwat dit oangiet mar ien advys jaen: stjûr gjin bydragen yn by in ynkompetinte jury, hwant stél dat jo in priis krije soene, dan soe dat in blamaezje wêze. Dit jildt úteraerd foar dy skriuwres dy't al foarút oer de kompetinsje fan de jury in oardiel hawwe, faeks binne der ek guon dy't allinne dy jury kompetint fine dy't har in priis jowt. Foar har is der gjin oplossing.

It forhael ‘Pur natûr’ is yn it algemien to wiidweidich en komt ek stadich op gong. Yn it bigjin liket der oanwurke to wurden op de karakterisearring fan de haedpersoan as in iensum troud man dy't forlet hat fan waermte. Letter forskout de motivearring en komt dat bigjin yn de loft to hingjen-: ‘De

[p. 27]

strúnder yn my wurdt wekker. Hjir wol ik mear fan witte’. ‘Of spylje dochs ek o are motiven?’, freget de haedpersoan en ik mei him. It komt der net út. As de haedpersoan lang om let by it hoerke op 'e keamer sit - it hat lang duorre sûnder dat dat de spanning forheget- krije wy in mennich details to lêzen oer de business, sûnder dat dat in soad mei de gong fan it forhael to krijen hat; it hellet wol de gong út it forhael. Mar faeks is dit nijsgjirrich foar lêzers mei in like brede sosiologyske ynteresse as de haedpersoan. Oan 'e ein wurdt noch bisocht om de beide útspraken ‘pûr natûr’ en ‘it is sa tsjin de natûr’ hinne ta in ôfsluting - gjin klimaks- to kommen, dêr't ek de titel al hinne wiist. In smout forhael dat nei in soad omballingen oan syn ein komt. Meer net.

It fers ‘Moerassen fan goudkoarts’ hat mei in preek spitigernôch mear mien as it wurdtsje ‘amen’, dêrt it mei bislút. It binne to folle greate wurden dy't oan de bûtenkant bliuwe. It thema heart ús tige to reitsjen, mar yn feite giet it boadskip oan my foarby en kin ik my der to maklik fan los meitsje. Koart sein: it is to barok en dêrtroch tomin navrant. Likegoed sitte der knappe ûnderdielen yn: nim mar de oergong yn ‘foar kranksinnich, in sykte/yn 'e tredde graed ûntbining fan/forkearsknopen...’ en oan de ein: ‘Smoar net yn moerassen fan goudkoarts’ (fuort nei de puollen út it klisjé). ‘Giele fresia's’ bifettet nei it aerdige bigjin net folle mear as de meidieling:

‘Letter wit ik dat ik forgetten haw wetter to heljen mar de blommen binne moarn forwaeid of lizze by de buorfrou’ en de yn in fers op it tsjerkhôf to forwachtsjen wurden ‘rêst sêft’ en ‘och heden’. Dat is my dochs hwat to meger. ‘Joun dounsjen to A.’ bliuwt foar my in geheimsinnich gefal. Binammen de twadde ‘Strophe’ is foar my orakeltael. De rest suggerearret in ‘Greate Mêddens’, mar in soad details sprekke foar my net. Ek de foarm jowt my gjin hâldfêst om ta in konkreter globael bigryp to kommen. Dat fyn ik dochs wol nedich foar in hege wurdearring; dy jow ik dan ek net.

‘De stêd’ is hast hwat sentimenteel (‘de ivich wiuwende memmehân’). Dit nimt net wei dat ik dit fers it bêste fan de fjouwer fersen fyn. It is ienfâldich, ynhâlden fan toan en giet rjocht op it doel ôf.

rely_relly 1969/70