Trotwaer. Jaargang 1

[p. 82]

Oene Spoelstra / Spul

In oanset ta nij theater

So auch führten wir das Stück auf wie einen Bericht aus grosser Zeit.

B. Brecht

It doek giet iepen.
In moaije dei yn april. De fûgels fluitsje.

As de seal nei fiif minuten stil is, komt in MAN op mei in STOEL. De earste oanset ta in dramatysk momint ûntstiet daelk:

de MAN bliuwt yn it midden stean mei de STOEL foar it liif.

Hy sjocht de seal yn, earst nei de foarste rigen, dan nei de achterste. Dêr sit nimmen.

De MAN set de STOEL mei in fûle biweging del, as wie er lulk. Dan heare wy applaus út lûdsprekkers achter yn'e seal. Wylst wy omsjogge - wy hiene dit net forwachte en wolle witte hwêr't it lûd weikomt - skine ús felle ljochten yn'e eagen. Tagelyk wurdt der noch lûder lake op de spylrûmte foar ús. Forheard draeije wy ús om. De MAN mei de STOEL is fordwoun.

In moaije dei yn april. De fûgels fluitsje. Nimmen to sjen. In MAN komt op, as it lêste hoastjen oer is. Hy draecht omsichtich in WASKBLIK mei wetter. It WASKBLIK is giel fan kleur. It hat hwat sakraels. De MAN hâldt it BLIK yn'e hannen, wylst er mei in skean each nei it publyk sjocht. Hy docht tige skruten oan.

Dan blaest er foarsichtich yn it wetter. Even mar. Wy sjogge it nou dúdlik: it wetter is gleonhjit. Hy rint trije lytse stapkes nei rjochts, as soe er it BLIK falle litte.

Op it gesicht is in greate spanning to sjen. Is de MAN út syn rol? Hy draeit him hoeden om en rint trije lytse stapkes nei lofts. Hy stiet wer op itselde plak as earst.

Sa rêd as mar mooglik is (men kin it suver net neikomme sa hurd!) set de MAN it BLIK del. Gjin spat rekket oer de rânne. Hy draeft ôf () komt werom, stoarret fiif tellen yn it wetter, rint ôf () en komt werom mei in great stik WASKERSSJIPPE. Mei in booch smyt er de SJIPPE yn it wetter, noch op inkelde meters fan it BLIK. De MAN

[p. 83]

stiet in telmennich nei it wetter to sjen.

(De regisseur moat dit as de peripethy biskôgje. It tal tellen dat de MAN stiet to sjen, is ôfhinklik fan de spanning dy't de regisseur oanbrocht hat yn de foargeande scène. Is it publyk gâns opladen mei emoasje, dan mei dit stoarjen wol in minút duorje). It liket der op dat de MAN syn reade sokken útdwaen wol. (Hy hat gjin skuon oan).

Hy makket licht bûgende bewegings, as koe er net foaroer. Hwat tichter by de sokken, hwat mear't er nei it publyk loert. Dúdlik komt by de taskôger oer, dat er syn sokken net útlûke doar. (Faeks hat er smoarge fuotten as forgroeide teannen. Oare identifisjerjende mooglikheden wurde oan de taskôger oerlitten).

As er binei yn in bocht fan njoggentich graden hinget, giet syn hân sa rêd as mar mooglik is nei it WASKBLIK, hy docht in taest yn it wetter en pakt it stik SJIPPE: Yn ien floeijende biweging bringt er de hân yn it wetter, pakt de SJIPPE, smyt dit de seal yn en wol sa dat it glibberich stik torjochte komt op in jurk as pak, dat noch yn kreaze steat forkeart.

It forrin fan'e hanneling hinget ôf fan de persoan dy't de SJIPPE op him/har kriget:

a.	Wurdt hy/sy lulk en rint bygelyks de seal út, dan set in stik triomfmuzyk yn as ôfslutend akkoard en de MAN bûcht glimkjend nei alle kanten. It gerdyn giet ticht. Wy kinne sprekke fan in slagge theaterfoarstelling.
b.	Hy/sy sjocht hwat sûr, smyt it stik sjippe fuort of leit it op'e groun. It stik giet dan fierder as folgjend:

De MAN stiet ûnbiweeglik. Rjochtop. Achter út'e seal wei hearre wy wer gâns applaus. In stim seit:

KREAS WURK. IN PRESTAESJE. NET OARS. IT MEI WOL. FOAR PRESTAESJES WURDT KLAPT ORNARIS. TOE MAR. TOE MAR. (It applaus klinkt wer). JA! TOE MAR! (Guon minskens bigjinne út ûnwissens to klappen). HA HA HA HA HA HA HA... (Oerdwealsk laitsjen. De minsken hâlde op mei hantsjesklappen).

De MAN lûkt syn himd út as soe er him waskje. Hy wachtet oant it deastil is. Hy sjocht rjocht omheech, mei de holle yn'e nekke. In greate spanning is to fornimmen. De MAN stiet as in pilaer.

[p. 84]

Dan dûkt er ynienen as in fûgel mei de holle yn it WASKBLIK. It ljocht dôvet. Hege frouljuslûden sjonge troch de lûdsprekkers. De MAN komt mei de holle út it WASKBLIK, hielendal read, as siet er ûnder it bloed.

Trije fammen komme op. (It ljocht is nou blau-read). Sy drage lange wite gewaden. Omsichtich wurdt it WASKBLIK op'e groun set troch har trijen en foarsichtich wurdt de MAN mei it gat yn it WASKBLIK set. Ien giet achter him stean en nimt syn holle yn har skurte. De oare twa lizze syn fuotten langút en geane oan it fuottenein sitten. Muzyk van Bach set yn. It muzyk en de kleuren bitsjoene it publyk. Nei in minút as hwat springe samar yniemen in tal frijwol neakene froulju fan siden en achteren op it publyk ôf en spuitsje mei wetterpistoalen. De aktrices moatte net to sachtsédich wêze. Yn'e eagen spuitsje kin gjin kwea.

It muzyk wurdt lûder en lûder. Stadich giet it doek ticht.

Men kin fan in slagge foarstelling sprekke as de aktrices mei de wetterpistoalen der yn slagje elkenien út'e seal to fordriuwen.

Sa net, dan sille de aktrices de foarstelling foarsette moatte troch in twadde spul.

Elk selskip moat in great tal spullen tagelyk op it repertoire hawwe. It publiek moat elke joune opnij flechtsje kinne fan alteraesje.