Logo DBNL
Trou moet blijcken. Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer 'de Pellicanisten'. Deel 8: de boeken I, N, M en R (1998)

Trou moet blijcken. Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer 'de Pellicanisten'. Deel 8: de boeken I, N, M en R

(1998)–Anoniem Trou moet blijcken–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[Spel van sinnen gecomponeert op den Treves]

+Item hier begint een spreeckende prologe waer van het spel volcht.' gesproocken ende gespeelt op den Treves sijnde gebubb. liceert tot haerlem den .5.en meijus anno 1609 ende den .7.en meij daer aen volgende alhier tot haerlem op de merckt gespeelt

 
D'almogende godt die is en was / euwich sal wesen
 
uuijt niet alles geschapen.' wiens wil tallen stonden
.2.
 
Wiens enigen soon ons siels wonden heeft genesen
 
d'almogende godt / die is.' en was / euwich sal wesen
.1.
 
Vercondigen u vreden / wat willen die goeden vreesen
15
goodts soon verwonnen heeft de cracht des helsch doot sonden
.2.
 
D'almogende godt / die is.' en was / euwich sal wesen
 
uuijt niet alles geschapen wiens wil t'allen stonden
.1.
20
Bidden wij dat sijn Jonst mach werden bevonden
 
tot ons Stathouder Graeff Mauritsz sijn soon ter eeren
.2.
 
D'stralen dijns godlijcken Lichts. doet sijn hart doorwonden
 
om met d'heeren staten de Landen wijsslijck te regeeren
.1.
 
D'illustren / heeren staeten / wij eerbiedich saluteeren
 
Onder wiens regiering / wij vreedsaem Lang sijn geseten
.2.
 
Benevens dees groeten wij Oock alle eerwaerdige heeren
30
wiens voorsichticheijt wij tot ons voorstant genoch weten
 
In ons salutatie wij Oock niet vergeten
 
Schouwt Bailljou / die tswaert dragen des rechts befaemt
.1.
 
D'heeren Burgemeestren / Schepenen met vrientschap uijtgemeten
35
groeten wij eerbiedich / In gehoorsaemheijt soot betaemt
.2.
 


illustratie

 


illustratie

 
+Oock groeten wij allen burgers / hoe sij mogen sijn genaempt
40
godt gund heur / vreedsaem In eendrachticheijt te Leven
.1.
 
Dwijnranck Constrijck gegroet op dat wij niet werden beschaemt
 
door wiens / Liefd Boven Al / seer hooch werd verheven
.2.
45
Tot Widt Angierken / ons groet geplant hier beneven
 
In Liefde getrouw / Constrijck in al haer wercken
 
gegroet die op t'register van Rethorica sijt ongeschreven
 
onder dees gerekent / de Jonge vernuftige clercken
.1.
50
Gegroet cleijn en groot al die hier sijt ter percken
 
om te sien / wat cunstich Rethorica / voorstellen // doet
.2.
 
Hoort en siet so meucht ghij den gront van haer mening bemercken
 
speelwijs voor al men Toorloch tirannich wreet / uijt beelden moet
.1.
 
Siet bij seventhien Maechden d'neerlanden men verhogen soet
 
dien t'oorloch soeckt te schoffieren / maer door medoogen.
 
verplet.' godt Toorlochs gewelt.' daer na wilt bemercken goet
 
hoe d'machtige Princen. na vred handelinge pogen
.2.
 
Besloten vast bestant door heeren groot van vermogen
 
voor twaelff Jaeren woor door men verhoopt vaster vreden
.1.
 
Door dees Nieuw maer / d'Neerlanden al blijschap vertogen
65
dancken prijsen godt van sijn goetheijt in dorpen in steden
.2.
 
Ter Liefde van dien oock nu te doen is meer dan reden
 
daer in verheucht allen Christen Conincrijcken
.1.
70
Verhopende dat vrede bloeijen sal / Toorloch vertreden
 
wanneer twist / tweedracht / haet / nijdt / uijt de Landen wijcken
 
op dat door eendracht Lieft / en vrede / Trouw doet Blijcken
 
dit sal sijn van alles verstaet wel den grondt
.2.
75
Hoort en swijcht wij beginnen als nu terstont
 
Maer wacht u voor den beurssnijderen practijcken.
 
 
 
Lang .48. regulen.

+64Begint het spel van sinnen gecomponeert op den Treves gespeelt den .7. meijus anno 1609.. de parsonages sijn desen

Toorloch.
Medogentheijt
Gemeen Borger
Gemeen Huijsman
Hollant
Brabant
Fama
Toorloch spreeckt
90
D'sond der menschen boos / tot den hemelen hooch
 
niet goets verschijnt meer In dat godlijck ooch
 
t'geslacht der menschen / is vol vuijle gebreecken
 
niet om uijt te spreecken
 
die groote godt vergramt / doet door mij vertooch
95
wat sijn gramschap vermach / hem dienst te doen ick pooch
 
over den menschen snoot moet Ick sijn Leet wreecken
 
ten baet geen smeecken
 
dien te vernielen veel met tpunt des sweerts doorsteecken
 
+ben Ick gewapent wreet brijsschende d'lancij vel
100
mijn vermogen groot nu als voortijts / wijt gebleecken
 
tot mijnen dienst gereet d'furijen uijt de hel
 
+Ick sal wel Leeren haer godt te wesen rebel
 
 
 
Die t'gebodt goodts dus Lang hebben weijnich geacht
 
sijn nu vervallen al / onder mijn cracht onsacht
105
dus mach ick breet en wijt / hier dommineeren
 
t'onderste boven keeren
 
ter zee te Land streckt mijn onverwinlijcke Macht
 
elendich seer / die mijn gedruijs grouwelijck verwacht
 
van duijssende veel / wil ick smenschen bloet verteeren
110
mijn sulckx niet sal deeren
 


illustratie

 


illustratie

 
+weduwen oock weesen arm mogen dan wel querelleren
 
te water te Land / raeckt ijeder in groot gequel
115
tot haer schaden groot sal hongers noot vermeeren
 
allen wreetheijt over haer te plegen mijn opstel
 
Ick sal wel Leeren haer godt te wesen rebel
 
 
 
Men sal Lachen niet / breng ick t'garisoen int velt
 
machtige steden haest vernielt door mijn gewelt
120
tot een proij geraeckt al wadt daer is binnen
 
alsmen dat cunnen versinnen
 
tis veel dat hem ijemant rantsonneert om een somme gelt
 
tswaert ontgaende dan / In hechtenis vast gestelt
 
rontsom benaut beangst wat sullen sij beginnen
125
tsal costen haer sinnen
 
ellendich blijven sij diemen overwinnen
 
hoe veel t'rommelen pijpen / schijnt enich geneuchlijck spel
 
donervaren meest sulckx wel souden hier beminnen
 
maer beijd. want ick niemant int Lest quijt en schel
130
Ick sal wel Leeren haer godt te wesen rebel
 
 
 
Moort rooff pillering / over al het platte Lant
 
Castelen rasering / door vernielende brant
 
die toorloch verciert / dies moet d'huijssen ruijmen
 
na doude costuijmen
135
Lover noch gras blijft opt velt niet gesaeijt geplant
 
geen Leet machmen te veel doen aenden gemeen vijant
 
vrouwe cracht cleijn schant ijeder rept sijn duijmen
 
men moet geen tijt versuijmen
 
die geen sack en heeft schudt uijt dat bed en pluijmen
140
met meublen vervult tot rooff dat ijeder dient wel
 
aldus sal dan ijeder / verdwijnen en gaen in fluijmen
 
+Alles moet buijgen haest onder mijn gewelt snel
 
+Ick sal wel Leeren haer godt te wesen rebel
De .17. provincien comen algelijck uijt welcke waeren Jonge maechden ijeder was op het cierlijckx gecleet met goude ketenen om tlijff / ijeder na sij presenteerden / als hartochdommen / ende Graeffschappen / ende heelicheden / ijeder vandesen hadden haer eijgen wapen
+Inde handt twelck sij toonden waer van twee van dese maechden spraecken als Hollant en Brabant. Brabant spreeckt eerst met haer maechden bij haer hebbende..
 
Seventhien gesusters Leeffden eertijts eendrachtich
 
onder een hooft beminden malcandren als Leden
160
niemant dorst ons schoffieren / door eendracht machtich
 
maer nu eijlaes ben ick over twedracht clachtich
 
wadt heeft gebroocken doch der Lieve susters vreden
 
so dat Lieft verandert In haet is.
Hollant met haer maechden bij haer hebbende spreeckt
 
Is dat niet mijn suster dien ick so deerlijck hoor clagen
 
tontroert mijn hert seer dat ick haer hoor suchten
 
maer op mijn versteurt / durf van dien doorsaeck niet vragen
 
want ons huijsgenoten hebben malcandren geslagen
170
dies vrees ick saech sij mijn dat sij snel soude vluchten
 
nochtans ons twedracht tot groote schaet // is.
Brabant
 
O goedertieren godt noch bij u geen genaet // is
 
blijff u rechtvaerdicheijt noch over ons versteurt
175
Medogentheijt vertoocht over ons eert te Laet // is
 
tis ons schult ick bekent / heer wij hebben misbeurt
 
wien sullen wij dat wijten /:'
Hollant
 
Och suster u geclach mijn diep aent hert raeckt
180
Langer mach ick niet hier verholen blijven
 
Laet comen ijemant die tusschen ons vrede maeckt
 
op dat wij tsaem t'oorloch uijt den landen verdrijven
 
waer toe ons ondersaeten malcandren smijten.'
Brabant
185
Mach Lief suster tusschen ons d'oude haet tot niet slijten
 
wat hoor ick uijt u compt naerder op dat ick u reden verstaen mach
 
wadt willen wij van vertdts malcandren dus toe crijten
 
ick noijt Liever / ijemant den vredemaecker ter baen sach
 
tis Lang genoch dus te gaen pruijlen ..
Hollant
 
Ist mijn schult susters
Brabant
 


illustratie

 


illustratie

195
+Laet rusten doorsaecken
 
tis onser sonden schult / wie sal hem ontschuldigen dan
 
d'hoverdij even groot blijff / siet wadt fatsoen wij maecken
 
voor meerder plagen vrees ick over alle man
 
hoe wel dat Toorloch schijnt te schuijlen
Hollant
 
Weijnich gedencken nu hoe / sij eertijts hebben sitten huijlen
 
onder t'oorlochs gewelt om dat de fortuijn wadt Lacht
 
de wonden niet genesen / mogen weer haest vervuijlen
 
gedenckende den tijt verleden door dees pracht
205
vrees ick meerder plaech over thooft hangt
Brabant
 
Och off ijeder met een gecneurst hert bekenden
 
sijn schulden d'oorsaeck van dees groot ellenden // swaer
 
so sonder godt hier medogentheijt neder senden
210
om dees elenden van ons aff te wenden // swaer
 
anders na vreed men te vergeeffs verlangt
Hollant
 
De heer rechtvaerdich ijeder na wercken sijn loon ontfangt
 
om dat wij goodts geboden hadden vergeeten
215
so heeft t'oorlochs tijt / Lang ons fel angerangt
 
ons susters meest Neeringloos hebben geseeten
 
+sij veel verdriets mosten Lijden
Brabant
 
Hoe sijn bij na vervallen ons heerlijcke steeden
220
hoe vloeijt Oceanus over ons groene Landouwen
 
dijcken en dammen door gesteecken te waeter bestreden
 
niet veijlich mach den Lantman de Landen bouwen
 
op behoorlijcke tijden.
Hollant
225
Niemant cond onse suster Zutphina bevrijden
 
van overrompeling dat besuerde Naerden
 
dies maeckten ick mij op inden fellen strijden
 
aff te weeren / want tgewelt mij vervaerden
 
dees geraeckten voor Haerlem ons stadts Lage
230
sij affbeet tgewelt eerst bij winterdage
 
maer hongers noot drong heur tot ellende groot
Brabant
 
Geen minder Last hebben wij oock moeten dragen
 
Flandria weet veel te verhalen van Oostendes noot
235
geruwineert ter Aerden pladt
Hollant
 
+ijeder heeft genoch te clagen dies sijn t'oorloch sadt
240
doet dat goedertieren heer uijt ons palen scheijen
 
gelijck ghij voor Alcmaer dien Afcorten padt
 
na dat ghij vertoocht had genaed in t'onsedt van Leijen
 
voorts vertogende u segen
Brabant
245
Jieder heeft gehadt sijn deel wilt heer versachten
 
u plagen veel verlichten wadt van sware Last
 
wij hebben geleert wadt het is u gebodt te verachten
 
te grondt laet ons niet sincken door sware Last vermast
 
weest tot barmherticheijt genegen
Hollant
>+So sal u loff heer met recht niet werden verswegen. Hemelsche Fama singt een Lietgen op de voijs Ontwaeckt ontslaept In desen meijen tijt
255
+Ontwaeckt / uijt der sonden slaep snoot
 
vervallen Inden doot // van allen deuchden bloot
 
den nieuwen mensch wilt al antrecken
 
so daelt neder uijt svaders schoot
 
medogentheijt seer groot // die sal in meeste noot
260
goods genaden op wrecken
 
om te geven gehoor // den gebeden die voor
 
den heer d'wolcken door opstijgen
 
geopent goodts Tresoor
 
vreden sult ghij vercrijgen.
Brabant
 
Tis mijn eijgen schult heer
 
dat u handt mijn heeft geslagen
Hollant
 
Tis heer mijn schult veel meer
Brabant
 
Tis mijn eijgen schult heer
Hollant
 
Slaet heer u barmhertich Ooch neer
 
door Medogen keert van ons doorlochs plagen
Brabant
 
Tis mijn eijgen schult veel meer
 
dat u hant mijn heeft geslagen
 


illustratie

 


illustratie

+
liet .2.
 
Versaeckt der sonden Joncke swaer
 
doet boet int openbaer // maeckt u van vlecken claer
 
so meucht ghij reijn verschijnen
 
al dan sal / al / dhemelsche schaer
285
verbidden godt den vaer
 
dat hij den Lasten daer
 
des Oorlochs doet verdwijnen
 
verdreven als vijant // weder over Neerlant
 
sal vrede aen elcke cant verclaren
290
doet malcander bijstant // om vrede te bewaeren //
Brabant      Hollant
 
Foeij haet en nijdt ....      foeij twist en twedracht
 
foeij schadelijck discoort ...      foeij cnibblich crackeel
 
foeij vileijnij en spijt ....      foeij houvaerdich pracht
295
foeij haet en nijdt ...      foeij twist en twedracht
 
foeij Oorloch en strijdt ...      foeij alle helsche cracht
 
helaes menich mensch vermoort ..      Door u dees plagen veel
 
foeij haet en nijdt .....      foeij twist en twedracht
 
foeij schadlijck discoort ..      foeij cnibblich krackeel
300
      tot ons alder bederff geheel
Liet .3.
 
Nu Laeckt al twreet Oorlochs gewelt
 
dat u Lang heeft gequelt // menich mensch doot gevelt //
 
doet d'onnoslen verschricken
305
besteet voorts Aen beter u gelt
 
aen menich arm helt // goods Loon voor ogen stelt
 
t'oorlochs banden breeckt in sticken
 
op dat Liefde weer groeijt
 
waer door nering meer bloeijt
310
twistrancken affgesnoeijt verdorren
 
haet oock nijdt verfoeijt // die tot twedracht anporren.
Medogentheijt compt uijt.
 
Salich al die over haer sonden seer bedroeft sijn
 
want sij sullen vertroost werden als sij daer minst op dencken
315
+hoe vind ick u maechden dus treurich tschijnt dat u bedroeft pijn
 
crijcht goede Couragie groote droefheijt doet crencken //
Brabant
320
+t'waeter staet aende Lippen wij in druckx vloeden verdrencken
 
verschijnt ghij medogenheijt so enige hoop voorhanden // is
Medogentheijt
 
Den bedruckten wil de heer den wijn des vroolijckheijts schencken
 
want een getal der goede dat in desen Landen // is
325
heeft sijn gramschap versoet. gebroocken oorlochs banden // wis
 
blijft met oprechte herten / volstandich in gebeden
Hollant
 
Onder gesusters twist / tot een eeuwige schanden // is
 
dat wij naulijckx weten waerom dat is gestreden
330
d'onnoselen hebben den meesten schaden geleden
.Liet. Prins
 
Doen naeckt gebooren was tcleijn kint
 
ons Prins Goods soon bemindt vercondicht men bevint
 
vrede van d'engelsche schaeren
335
+verresen die de zond verwint
 
sijn vrienden tsaem vast bindt / als hij sijn reden begint
 
vrede geeff ick om bewaeren.
 
den selven gund u noch // geslist tswaer Oorloch
 
verfoeijt dat helsch gespuijs moet wijcken
340
door eendracht sonder bedroch
 
moet voorts Aen Trouw vast blijcken
Medogentheijt.
 
Den Coninck David had tegen godt grootlijckx Misdaen
 
door overspel en dootslach die hij hem wilden vergelden
345
sijn Lelijcke fault deden hij hem door Nathan verstaen
 
Leetwesen Int hert creech / dies godt hem die schult quijt schelden
 
om sconinckx misdaet t'oorloch den gemeent quelden
 
waer door menich sneuffelden / d'leden thoofts sond boeten
 
O diepte der diepte wie sal connen vermelden
350
des heeren verholentheijt wij niet diepgronden moeten
 
maer volheijt In gebeden d'heer sal u druck versoeten
 
hoe sijn Jonst tot u streckt sal ick gaen bespooren
 
Ick coom haest weder om u vreedsaem te groeten
 
+gebeden uijt een gebroocken hert gaen niet verlooren
355
goodts rechtvaerdicheijt / die tot medogen becooren
Toorloch uijt voecht hem tusschen die maechden spreeckt
 


illustratie

 


illustratie

360
+Tot een staelen aerschadt behoeven veel ijseren roeden
 
dees bij mij gereet hier nodich na mijn vermoeden
 
want ghij proncksters noch dunckt mij noch aleven derten blijft
 
al sijt ghij gecastijt seer Lang tot den bloeden
 
ghij sult mij noch Langer broodroncken moeten voeden
365
als ghij pertijschap noch al metter herten drijft
 
dien ghij minlijck opqueeckt
 
niet min als eertijts ben ick noch even machtich
 
Sesthien hondert tachtich Joden ben ick gedachtich
 
vijfthien duijssent tpunissche Oorloch vernielden ras
370
enentwintich mael twaelffs hondert duijssent crachtich
 
In sijnen tijt vernielden Caesar nu ben Ick Jachtich
 
also ick Langen tijt heb gaen maeijen int t'neerlants gewas
 
Om wadt te weeten watter aen u getal gebreeckt
 
op d'eijlanden Cuba Lucaijen van vijftien men spreeckt
375
die van tsestich duijssent menschen waeren overgebleven
 
ende noch so te gaen weijen mij Inwendich thert onsteeckt
 
over u sulck wonder doen dat noch sal werden beschreven
De .17. maechden roepen tsamen
 
O heer barmhertich behoet ons wilt ons misdaden vergeven
Medogentheijt compt uijt
 
Salich sijn wiens sonden voor goodts aenschijn sijn bedeckt
 
waer toe ghij fel Tijran den teern maechden begeckt
 
waer toe u snercken stuert ghij moet onder gods hant duijcken
 
Langer niet dan het hem belieft meucht ghij u gewelt gebruijcken
385
genade sal ontluijcken // haest over dees kersouwen
 
hebt goeden moet ghij Jonge fleurkens der vrouwen
 
Op Coningen meucht ghij bouwen geneijcht tot medogen
 
dies na een goede vrede handelinge wilt pogen
 
sijn groot van vermogen / die mogen daer veel in doen
390
+maer Indien ghij wreet Tiran / niet wil bieden soen
 
al schijnt ghij noch so coen // Ick vadt u bijden necke
Toorloch
 
Amij Ick beswijck waer so wilt ghij mijn trecke
 
ijeder sal mijn begecke // Laet ick mijn dus slecht Leijden
Medogentheijt.
 
Voort voort Langer niet mogen wij verbeijden
 
van hier moet ghij scheijden / en Leggen onder d'voeten
400
+der Princen machtich ghij meucht Langer niet wroeten
 
ghij hebt Lang genoch gaen cloeten // tis nu een anders beurt
Toorloch
 
Wadt heb ick u misdaen waerom sijt ghij op mijn versteurt
 
is mijn gewelt uijtgekeurt wilt mijnen dienst opseggen
Medogentheijt
 
Onder den Princ en voeten seg ick moet ghij Leggen
 
dus wilt niet Langer staen dreggen // maer set u vooet voort
 
u macht is uijt godt heeft des gemeents gebeden verhoort
 
+tot genaden becoort // wilt haer van Last ontlasten
Toorloch
 
+Ben Ick dus haest verheert die nergens op en pasten
 
tis maer voor twaelff Jaeren dan coom ick u weer vergasten //
Hier geschiet een vertoning boven op het Toneel alwaer dat Toorloch leght onder de voeten der princen namelijk
onder die voeten vanden Eertshartoch Albertus ende sijn Princelijck Ecxcelentie Graeff Mauritsz welcke princen malcandren die handen gaven waer op dat daelde een duijve uijtbeeldende de heijlige geest hadden oock dese prince tusschen haerlieder hant gesteecken den Treves waer bij noch stond bij den hartoch den Coninck van vranckrijck ende bij sij Prince Excelentie den Coninck van groot britaingien welcke Coningen hielden de Armen vande voorschreven Princen dat haer handen In malcandren soude gesloten blijven dese alle vier hadden vergulde Croonen op haer hooffden noch stonden daer aen weder sijden twee off drie staeten vande Landen hadden haer twee voortste vingeren op gesteecken beteeijckende dat sij den treves beeedichde ende waeren een ijeder seer Cierlijck gecleet na sijnen staet.
Medogentheijt uuijt wijst de .17. Landen op de vertooning om hooch dat haer verlossing vanden Oorloch voorhanden is
 
Opbeurt ghij bedruckten u ogen wilt nu bemercken
435
hoe wonderlijck dat sijn / d'onbegrijplijcke goods wercken
 
In fijguere hier ter percken dat u werdt vertoocht
 
sijet hoe dat werd vanden Machtigen gepoocht
 
na vast bestant den tijt verhoocht tot twaelff Jaeren
 
dies verhoop ick sult ghij geraecken uijt allen beswaeren
440
ten plaets bequaem vergaeren // ten tijd van vrede past
 


illustratie

 


illustratie

 
+Om besluijten sijt ghij dies weerdich / eeuwige vrede vast
 
soet is des vredens Last / daer meucht ghij vreucht uijt suijgen
445
wilt nu voor godt den heer Ootmoedich u knijen buijgen
 
Laet u wercken getuijgen / dat ghij dancbaer sijt van herten
 
op dat niet volcht door groot ondancbaerheijt derten
 
veel meerder smerten // danckt / prijst / Looft godt altsaem
 
dient hem / bemindt hem uijt al u crachten dees tijt bequaem
450
om te verheven sijn naem // wilt wandlen voorts op sijn paden
 
want onuijtspreeclijck nu goods groote genaden
 
voor sijn groote weldaden // wie can hem volprijsen
 
den Nabuerigen Coningen / wilt u oock danckbaer bewijsen
 
die tot ons verjolijsen / so groot moeijte hebbe gedaen
455
wel dancwaerdich dat sij In noot u hebben bijgestaen
 
ten besten haer vermaen // met moeijten haer tijt versleten
 
weldaden groot behoortmen niet Lichtelijck te vergeten
Al. die Lande vallen tsaem op haer knien ende Loven godt Brabant
 
Looft d'heer en sijn heijligen Looft hem int firmament
 
van sijner cracht / Looft hem in sijn heijrcrachten
Hollant
 
Na de menichte sijnder grootheijt / moet sijn Lof wesen bekent
465
door t'geluijt der trompetten wij sijn Lof verwachten
Brabant
 
Inden psalter en harpen spel. tot Loff al ons gedachten
 
met bommekens Looft hem / daer bij orglen en snaren geluijt
Hollant
470
Cimbalen wel Luijdende doet na sijn Loff trachten
 
als so danich geluijt // ons herten Jolijt beduijt
Brabant
 
Tot Loff van godt den heer geen vreucht int hert besluijt
 
wie sal u conen voldancken ons enige weldader
Hollant
 
Niet t'onrecht / ootmoedlijck ten Noord / Oost / West / Zuijdt
 
bidden wij als u eijgen kinderen / Onse vader
 
die inde hemelen woont alleen versader
 
alder Creatueren geheijlicht u naem // werdt
Brabant
 
+U rijck daer ghij Coninck regeert come ons naeder
 
op d'aerde gelijck in d'hemelen op dat ons aerd bequaem // werdt
485
+geschiede u wille / op dat versterckt bequaem // thert
 
verleent ons huijden onse dagelijckx broot
Hollant
 
Onse schulden schelt quijt anders volcht vol blaem // smert
 
gelijck wij quijtschelden ons schuldenaren bloot
490
Leijt ons In temtatij niet van quaden aenstoot
 
verlost ons heer ter Liefden van uwen enigen Soone
Brabant
 
Hij die voldoening selffs voor ons schulden door sijn doot
 
betalende dat hij niet had / beschout sijn crone
Hollant
 
Dees ons advocaet bij u In shemels troone
 
ons enich Midd'laer tusschen u godt en ons sondaren
Brabant
 
Doet ons heer niet na ons verdiensten Loone
500
wilt ons voort tgewelt / des hels gedroch bewaren
Hollant
 
Maer hoe sullen wij ons voort genoch dancbaer verclaren
 
aenden Machtigen Coningen hooch verheven
 
Oock mede Aen Princen / Lettende op slans welvaren
505
Niet In ons vermogen dat wij tot Loon mogen geven
Brabant
 
Ons staet voor haer te bidden dat haer godt In dit Leven
 
wil gebenendijden / met sijn goddlijcke zegen
 
Int afsterven sij haer zielen gods engel beneven
510
om dien geheijlicht In dschoot Abraham te dregen
Hollant
 
Hoe salich sijn die voeten // moet oock niet sijn verswegen
 
der vredemaeckers / sij bedienende tampt // goet
 
Christij.' dies Christus tot heur dienst is genegen
515
wel geluckich die bedienen so danich ampt // moet
Brabant
 
Dies eerbiedich de heer heur In sodanigen ampt // groet /
Medogentheijt.
 
Onderhout nu voorts wel te Landt te water vreden
520
den gemeen rust bestaet / in vrintschap binnen der steden
 
door Inlantsche twist / vrede haest wert versteurt
 
wacht u voor dien / op dat sij vrede niet verscheurt
 


illustratie

 


illustratie

822
+vreemde factien afkeurt laet eendrachts wil ongespleten
 
alle Injurien schamperheijden wilt vergeten
 
haet nijt uijtgebeten Laet eendracht Liefden voeden
 
op dat ghij sijt gods kinderen / dien hij wil behoeden
 
wilt niet terchste vermoeden // Liefde geen quaet en denckt
530
Liefde Lijdsaem en geduldich geen twedracht gehengt
 
Liefde niemant crenckt // alles doet In vreden geschieden
 
vrede' / Oorlochs endt / doet perijckulen vlieden
 
kours der gesternt anriede vrede in eendracht
 
vrede versoeckt Christus snoot dien die veracht
535
vrede men voorts verwacht // uijt het geniet van dit bestant
 
dien verleen ons godt almachtich / In dit schoon Nederlant
Brabant en Hollant omvatten malcander
 
Lieve suster wellecom .....
+
Hollant
540
Wellecom mijn beminden .....
Brabant.
 
Laet ons Leven sonder schromen
Hollant
 
Lief suster wellecom .....
545
vrij handelt op ons waterstromen
Brabant.
 
Laet Liefde en eendracht ons vastbinden
Hollant.
 
Lief suster wellecom ...
550
wellecom mijn beminden ....
Brabant
 
Tschijt mijn te sijn een droom ....
 
dat wij malcander In vrede vinden
Hollant.
555
+Loff moet godt den heere sijn van al ons huijsgesinden
Hier werdt een Lang pausa ende singen den .133. spalm tsamen met malcandren een veersken ende werdt ondertuschen vande stats speelluijden gespeelt de voijs / ende daer naer blaest Faema op een Trompet om datmen het Mandaet dan aflesen sal dwelck volcht /
+
Tmandaet
 
Men laet ijeder weten dat tot Loff van godt allmachtich
 
tot welvaren en rust van tgeheel kerstenrijck
 
particulierlijck van dees Neerlanden eendrachtich
 
onverbreeclijck is vast gemaeckt oprechte Treves crachtich
570
stilstant Cassatie van al toorlochs practijck
 
veraccordeert gesloten is bijden gecommiteerde gelijck
 
voor eenen tijt ende termijn van twaelff naestcomende Jaren
 
tusschen den doorluchtichsten Princen so vertooch meer blijck
 
Eertshertoge Albert en Isabelle na Lang vergaeren
575
en den Illustren heeren Staten / die godt wil bewaren
 
der verenichde Provincien ter zee water en Landen
 
In al haer Conincrijcken heerlicheden so mogen vaeren
 
al hun ondersaten met Comanschap en costelijcke panden
 
daer hanteren blijven Cejourneren niet dienende dat tot schanden
580
streckt Inde Lande // van deen off dandren onbecommert hanteren
 
Commercerij / Coophandel / ongeschent voor vijanden
 
ijder voor gebruijck van haer goedren sal weder keren
 
so breder verclaert werdt / bij den tractaet der goeder heren
 
Men beveelt van wegen der Illustren heeren staeten
585
al hun goede Ondanen daer na hun te reguleren
 
tvoorschreven bestant onverbreecklijck tot hunder baeten
 
tonderhouden / op peen van gestrast te werden boven maten
 
sonder gust verdrach off oock enige gratien
 
voor Inbreeckers van Vrede en goede tractaeten
590
diemen vast wil onderhouwen sonder enige disumilatie
 
In teijcken van blijschap / toge alle de Landen nu recriatie
Item dit mandaet gelesen sijnde comende daer twee parsonagen uijt ende spreecken dit naervolgende besluijt deen is genaemt Gemeen Huijsman dander Ghemeen borger.
Gemeen Huijsman spreeckt
 
Wadt verbreed dfaem heer salt voortsaen vrede wesen
Gemeen Borger.
600
Tsijn Treves vrient ....
Gemeen Huijsman.
 
Wadt dingen sijn desen .....
 
noijt hoorde ick so danich spreecken op tplatte Lant
 


illustratie

 


illustratie

+
Gemeen Borger.
 
Tis halff francoijs ......
Gemeen Huijsman.
 
Treves hoordick oock in vreemde tael Lesen
610
tis halff fransoijs. tgaet al wijt boven mijn verstant
.Gemeen Borger.
 
Tbeduijt bestandt .......
.Gemeen Huijsman.
 
Wadts dat .......
.Gemeen Borger.
 
Tusschen ons ende den vijant ...
 
opschorting van waepen daer in voor twaelff Jaeren verdragen
.Gemeen Huijsman.
 
Holla / dats cleijne vrede is wadt geblust den brant
.Gemeen Borger.
 
Wij sijn Out en cout / die sal wel gedueren ons dagen
.Gemeen Huijsman.
 
Sorgen wij alleen voor ons salmen geen sorch voor ons kinderen dragen
 
sullen doorlochs plagen haer so haest comen over d'hals
625
vaste vrede waer beter anders heeft die haer te beclagen
 
dat haer dienst maecht aengenamer is sij gescholde voor vals
.Gemeen Borger.
 
Wij mogen so wijdt niet sorgen ....
Gemeen Huijsman
630
Ick hebt wel beproeft van als ...
 
tis mijn Leet dat een saetgen van t'oorloch in gedenkcen blijft
 
+want tis een Oorsprong des meerder quansuijs van binnen volgen
 
tis al quaet datter een saetgen is om tcrencken tlijff
.Gemeen Borger.
635
Somtijts tschip masteloos roerloos sonder verdrenck drijft
 
Inde wilde woeste zee noch de bootgesellen besten hoopen
 
so moeten wij mede doen ...
.Gemeen Huijsman.
 
Droeffheijt therdencken stijft
640
datter een spletgen Inde woeste zee int schip is Oopen
.Gemeen Borger.
 
Ick ben oock t'oorloch moet waer deur menich moet verloopen
 
uijt huijs en hof. lant en sant Toorloch een vernielent quaet
 
tgeen soet is verbittert / door haet en nijt soetgens ingeslopen
645
verdrijft allen deuchden / daerom bij godt en menschen gehaet
.Gemeen Huijsman.
 
Vrede een fonteijn van allen goet voetster vermeertster tot baet
 
sonder welck niet veijlich / niet godlijck niet heijlich ter aerden
 
haer vruchtbaerheijt aenbiedende waerom men dus wederstaet
650
behoort vrede niet te sijn dan Treves in meerder waerden
+
Gemeen Borger
 
enigen / al is de vreede Lieflijck heur nochtans vervaerden
655
vresende voor beveijnstheijt dies met Treves vernoegen
Gemeen Huijsman.
 
Twaer certeijn best datmen op vaste vrede vergaerden
Gemeen Borger
 
Ist u niet genoch dat ghij tlant ongebout moocht ploegen
Gemeen Huijsman
 
Ick heb ons haentgens wel sien vechten dat sij soegen
 
als sij moed waeren ophielden tot dat sij amtocht hadden verhaelt
 
root gecamt gecropt so lang tot dat sij weer de clauwen uijt en in
 
op malcandren verbidts. tis quaet dat vrede wert bestoegen
Gemeen Borger
 
Wantrouwe den swaerhooffden veel swaricheijts vermaelt
 
datmen In alles voorsichtich handlen niet ongeraden
 
d'sorch ons overhooffden bevolen geen goede raet en faelt
 
waerdich moeten wij ons Oock maecken goodts weldaden
.Gemeen Huijsman.
 
Sijn wij christenen wij moeten christum hooren raden
 
sijn geboden paraboolen / Leering streckt tot Liefd en vreden
.Gemeen Borger.
 
Door toorloch bekennen wij over ons sijn genaden
675
waer het sijn godlijck belieft / twaer Lang genoch gestreden
.Gemeen Huijsman.
 
Is Christus tlichaems hooft vreedsaem moet sijn d'leden
 
In vreden groet hij de sijnen / dit den apostel gedachtich
 
vreden In eendracht in al sijn briefven toewenscht allen volcken meden
680
vreden Liet christus achter / sijn woort behoort te sijn crachtich
Gemeen Borger
 
So danigen vrede geeft de werlt niet maer willen wij eendrachtich
 
Leven In vreden / nochtans moeten wij achtervolgen sijn woort
 
hij beveelt met de vijanden vreed te houwen / Meer clachtich
685
dat kinderen van een vader tsamen Leven In discoort
Gemeen Huijsman
 
Vrede wechgenomen / waerom gemeenschap werdt verstoort
 
Christum niet volgende / maer elck sijn naem wil voeren
 
wat is hier mennicht der Jonger helten vermoort
690
door toorloch gemaeckt veel dieven en hoeren.
 


illustratie

 


illustratie

+
Gemeen Borger
 
Weet ghij dus wel te praten. te landwert onder die boeren
695
ghij soude In redene veel stadts Luijden beschamen
 
maer ghij moet wadt Leeren u mont besnoeren
 
en niet bemoeijen met heeren saecken / so ick can ramen
Gemeen Huijsman.
 
Ick Laet heeren heeren sijn maer den Apostel Paulus met namen
700
had mishagen onder de Christenen te hooren in partijschap // quaet
 
Ick hout met Apollo Ick met Cephas hooch van famen
 
Ick met Paulo wandt daer spruijt uijt partijschap haet
.Gemeen Borger.
 
Christus onverdeelt geheel sonder pertijschap // baet
705
die saeijt is niet dan ten dienst maer godt moet den wasdom geven
.Gemeen Huijsman.
 
Maer vrede vervolt met een blijschap de maet //
 
die behoort vrede boven Treves hooch werden verheven //
.Gemeen Borger.
710
Laeten wij vrindt tgaet hoet gaet gerustich van herten Leven
 
godt bidden gestadich van tgeen dat ons salich is wercken // wil
 
godt In ons hert sijn vrede sal ons blijven beneven
 
+Hier mede goeden dach vrienden die heer u verstercken // wil
Item dese prologe gesproocken sijn isser wederom van stadts speelluijden gespeelt daer naer is de Concluijssie gesproocken Luijdende aldus.
Deerste
 
Van herten bedancken wij seer u goetgonstige heeren
720
die Lijdsaem u gehoor ons hebt angeboden
Twede
 
Dat ter Liefden goods eere op dat vreucht sou vermeeren
 
van herten bedancken wij u seer goetgunstige heeren
.1.
725
Wachten wij ons van harten van sonden / Toorloch sal ons niet deeren
 
want dat gebruijckt godt tot een roede der snooden
.2.
730
+Van herten bedancken wij u seer goetgunstige heeren
 
die Lijdsaem u gehoor ons hebt Angebooden
.1.
 
Om godt te dancken te Loven te prijsen wij u al nooden
 
u blijschap inden heer / verheucht meest Inden geest
.2.
 
So Lang wij wandelen na des heeren geboden
 
so mogen wij sijn voor Toorlochs gewelt onbedeest
.1.
 
Maer vergeeten wij dien Toorloch sal ons maecken bevreest
740
dus ijeder voorsichtich Leeft wilt u tijt wel besteden
.2.
 
Om dat vrede d'oude Oorlochs wonden geneest
 
hier mede besluijten wij Int cordt ons reden
 
godt almachtich verleen de Landen een vaste geduerige vreden
.1.
 
Dit wenschen wij u alle armen en rijcken
 
maer wilt weer thoonen dat Trouw Moet Blijcken
 
 
 
Fijnis

De prolog Lang ... 44. regulen
Tspel. lang ... 458. regulen.
Concluijsie ... 19. regulen
  __________
f ... 521 ..



illustratie


Vorige Volgende

Over het gehele werk

organisaties


Over dit hoofdstuk/artikel

titels


organisaties


datums