Trou moet blijcken. Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer 'de Pellicanisten'. Deel 5: Boek E

(1994)–Anoniem Trou moet blijcken– rechtenstatus



[pagina 74]
[Emaus]
Ga naar margenoot+Een Spel Van Emaus Van vier personages te weeten Lucas cleophas 2 dissipelen Pellegrim / Diensmaecht Lucas Met wat een anxst en vrees thert bevangen / is uuijtsluijpende als hoenderdieven den beslooten huise al waer tgeselschap bij een versaemt der bangen is 10[regelnummer] wantmen altoos bevreest voor den serjanten aenrangen is suspect als nasareensche Dat nu is tot confuse verstrict Inwendich hoorende eenich gedruijse en teffens uuijtlaedende op datmen niet sal bemerken den vergaedering aldaer te sijn drijvende soomen seijt abuse 15[regelnummer] heur heeft nu verneedert dien heur plecht te versterken bij ontijden naw moogen versaemen nu Jesus clercken het omsien is ons op alle weegen en hoeken Ga naar margenoot+die wij om haer valscheijt haest vervloecken Ga naar margenoot+off men niet verspiet en wert vanden wroeger quaet 20[regelnummer] sij ons aendraegende die provoost mocht ons soeken bij Avontuer off onsen scaede waer der wroegers baet hij schier hulp besijgende die nochtans selfs vroegers haet tprofijt aenlockkende die daer wel affcompt sonder scaede dus moetmen omsien off nergens Iemant / der wroegers staet 25[regelnummer] ons openbare vergaedering hudensdaechs ongeraeden dan bij nachte tsmorgens vrouch off tsavonts spaede Ick nu daer uuijt godt danck op ruijm baen // ben soo ick verhoope onverspiet / en heb den blinden man sien Leden maer hoe mijn maet uuijtcoomen sal ick begaen ben 30[regelnummer] niet garen gae ick alleen thuis hoe wel ick die paen / ken dus benout dees tijden voor ons vergaedering tis te bescreijden en men siet tis ons eijgen scult dat wij ons Laeten verleijden wij willen nochtans nijemant bescaedigen ter aerden off mijn maet uuijtcompt ick mach noch wat verbeijden 35[regelnummer] om tgoet geselschap op dat wij ons niet vervaerden goet geselscap verlicht onder weech den beswaerden Cleophas Och kinderen wat benoude tijden hoe naw ist nu te doen ick ben blij dat ick mijn Aelcorff nae mijn heb getoogen 40[regelnummer] te bekennen te sijn Jesus dissipulen men niet en is nu soo coen off ick geen wroegers sie tallen weegen wen ick mijn oogen Idre ons beclaegende alsmen seijt ons te sijn bedroogen
[pagina 75]

[pagina 76]

[pagina 77]
Ga naar margenoot+Idle ons hoop en men schier met vingeren ons nae wijst 45[regelnummer] meenende tot hooger staet dat wij souden werden opgetoogen ons meester nochtans een goet man waerdich datmen hem prijst hoe wel men nu sulcxs bekent te staen voor den Joden Jist Lucas Compt ghij voort Cleophe cont ghij uuijtraeken Cleophas Siet ghij noch daer ick meenden den reijs te staeken om dat Duijsterheijt wil naeken Die Donkere nacht Lucas Ick docht wel dat ghij coomen sout daerom heb ick u verwacht 55[regelnummer] dus moogen wij voort wandelen sacht nae ons casteel Cleophas Wel bedroeft voor thooft geslaegen ben ick geheel nu geweest is van pilato tbeveel / om ons meester te doden Lucas 60[regelnummer] En sonder Twijfel nu sullen sij willen uuijtrooden oick sijn Dissipulen / verbooden den naem Jesu te belijden Cleophas Dat is sonder fault hebben sij thooft durven bestrijden waerom souden sij die Leeden minder / die herder vermoort 65[regelnummer] die scaepkens voorvluchtich Loopen aen allen oort vanden wolven Lichtelick verstoort niemant heur bescermen // can Lucas Corrage Die goede godt van hemmelrijck mach ons ontfermen // dan dat vleijs men bescermen can // den geest overwinnen niet Cleophas Beter rechtvaerdiger man en condtmen vinnen niet soudtmen sulck een beminnen niet / wonder teijkenen hij deden Lucas Tonrecht heeft sulcken weldoender den pijnlijcken doot geleden 75[regelnummer] waer doer wij al tonvreeden in als ontschuldich Cleophas Nochtans als een onnoosel Lamneken / Leet hij dat al verduldich waer ick van sijn vermoogen geweest / ick hadt mijn hebben gewroken Pelgrom 80[regelnummer] Goeden Avont mijn vrienden dien reden die ghij hebt gesprooken waer van sijn die beroerende / gebroocken sijn die duer mijn waerom soo muecht ghij soo ick bemerck droevich sijn wat strect u tot pijn / off ghij mij dat verhaelden Cleophas 85[regelnummer] Siet ghij alleen / noodich datmen u sulcxs affmaelden tot Jerusalem een Pelgrom / die ijet faelden niet weetende
[pagina 78]
Ga naar margenoot+wat daer gesciet is / off sijt ghij sulcxs vergeetende soo ick mijn ben vermeetende / tsal scielick mijn vergeeten niet Pelgrom Wat is toch dat Lucas Vraecht ghij wat / ghij dat sout weeten niet Cleophas 95[regelnummer] Dat Jesus van Nahareth is Leet gesciet / een propheet groot machtich in wercken en woorden / soo Idre weet bloot dien hebben niet secreet ten doot overgeleevert fel ons opperste priesters en princen / als een boosdoender rebel gegeeselt met groot gequel / en daer en booven gecruijst Lucas Is u nu kenlick dees Lede niewe maer dwelck nu ruijst en al den vruecht pluijst // uuijt binnenste van ons herten Cleophas Wij hoopten dat hij was Die Israhel sow genesen van smerten 105[regelnummer] dien bevrijdende daer derten die Jooden aendeden hem gewelt Lucas Dat dees gesciet sijn huden den derden dach men telt nu genoch is vermelt van wien was ons tsaem spreeken Cleophas 110[regelnummer] Daer en boven hebben ons / op dat u niet sal ontbreeken seer verstrict gemaect besweeken soo dat sijn ons aren die vroukens dwelck ten grave te hebben geweest verclaeren en saegen veropenbaeren een scare der engelen seggende dat Jesus Leefden en dat sij hem daer niet vonnen Leggende 115[regelnummer] dit hout ons Dreggende / wat wij dencken sullen Lucas Onser eenijge niet denckende datmen haer crencken sullen ten grave Liepen en hebben dat soodanich gevonden gelijck wij dat die vroukens hebben hooren vermonden 120[regelnummer] twijffelachticheijt heeft ons verbonden om sulcxs te gelooven Pelgrom O ghij sotten wiens gelooff men sicht soo haest verdoven in al tgeen dat goodts geest hier boven u veropenbaert // heeft doer den propheeten hij u niet genoch verclaert heeft 125[regelnummer] dat chrijstus moet Lijden / wat u vervaert heeft soo most comen in sijn cleri Dien ghij nu verreesen te sijn hebt vernoomen en Leeft nu noch in scromen / Dien scriftuere grondeert die propheet moijses / heeft desen moijsem geprefigureert die allen volcken begeert uuijt egipten te geleijden 130[regelnummer] Ga naar margenoot+uuijt den slavernij des sontdts en doots alleen te verbeijden van hem den verlossing die u wil maeken vrij
[pagina 79]

[pagina 80]

[pagina 81]
Ga naar margenoot+hemelsche Inwoonders daer nae soo haeken wij trijck deses werlts versaeken wij / en verganckelick // is 135[regelnummer] dit die profeet daer moijses godt off danckelick is als hij die beloofden uuijt tmiddel der broederen te verwreckken diemen souden moeten hooren den godtlijcken wil ondeckken een wet dwelck hij sow streckken / tot salicheijt gevende waer doer alle menschen souden eewich sijn Leevende 140[regelnummer] voor den doot niet meer bevende als onder doude wet van dwelck Esaias verhaelt dien te coomen sonder belet uuijt sion tot Jerusalem sedt tfondament des heeren woort hoe danich hij sijn sal Leest Esaiam voort op hem goodts geest gehoent hij dan niet recht moet wesen 145[regelnummer] tot troost den bedructen voorstant gepreesen soo dat die niet meer durven vreesen niet sijnde desolaet Een niew verbont met Israhel uuijt Jeremia verstaet doude wet vervult tot niet gaet geleert niew offranden een niew priesterscap opgerecht boven menschen verstant 150[regelnummer] met der Liefden banden goodts Leeden gebonden tsaem niewe templen godt toe gehuechlicht tot sijn woning bequaem wijt en breet goodts naem verbreijt buijten der Jootschen palen chrijstus Dhoeck steen des nijewe kerks nae scrijftuers verhalen waer tegen sonder falen dhelsche partij niet vermoogen 155[regelnummer] hij die rechte salamon die niet te vergeefs sout poogen op te bouwen ongeloogen dat heeren huis heerlick godt aldaer sijn naem aengeroepen te werden begeerlick en niet vermelt Deerlick / en sal werden gelijck geschieden salamons temple dees onder tgodtlick gebieden 160[regelnummer] tot welck sullen vlieden sondaers Die willen behouden sijn van Leevendige steen most hij dien op bowen fijn op dat hij niet soudt berouden pijn daer voor geleden voortaen die onverganckelick al wert die bestreeden Die geloovige Die Leden / daer van chrijstus thooft is 165[regelnummer] die top der bergen hooch wiens faem niet verdooft is noch van verdienst berooft is daer vrede te bejaegen buijten welck geen sacrificie geen gebeeden godt behaegen voor dien sorch draegen sal hij als voor dappel van sijn ooch daer in tnijewe volck twelck oseas heeft verheeven hooch 170[regelnummer] uuijt den psalmist betooch het priesterscap vercooren nae Dordonancij melchicedechs den godtlijcke toorn op dattet menschelijcke geslacht verlooren niet soude bliven daer doer versoenlick des gramscaps hetten verdreven uuijtwijsende tbescreven / als souden dees oppersten priesters bloot 175[regelnummer] aen thout des cruces op dat die scapen souden blijven behoet en daer doer gevoet dees priester hel voorseijt is
[pagina 82]
Ga naar margenoot+als hij souden sterven / dats in Israhel verbeijt is geen bloedige offerander soo verbreijt is der beesten 180[regelnummer] offren souden als voortijts Die meesten des ouden wets die bedeesten voor den sonden deden maer Dofferande daer Malachias off roert reden een suvre offrande Intreede theijlich der heijligen als hij souden doer sijn eijgen bloet om tgemeens pat te veijligen 185[regelnummer] Ider van dat priesterlick gedeelt een stuck begeerende dat chrijstus uuijtdeelt sulckx te sijn sijn Lichaem Leerende daer niemant affweerende dat nijewe Testament dees onsterfelijcke vrienschap doer sijn bloet root sijn eijgen Lichaem gegeven tot een present 190[regelnummer] bevestigende oick vernelende doer sijn bloet // snoot den sonden De hel woet / Doot te vergeefs ghij dan verwacht Tijtlijck verganckelijcke hulp twelck hij cleijn acht die nae geen werlt schoon eer tracht als die verblinde want hij een geestelick rijck toeseijt sijn beminden Lucas Stat / Temple / Priesterschap wij dan uuijt u woorden bevinden al geestelick te versinden / die een niew rijck op bout alleen Inden hemelen veel anders wij hem hebben toebetrout dat welck ons nu wel berout / want het buten meening gaet Pelgrom Hoe hij hier coomen sout die woorden sacharia verstaet sachtmoedich op een Esel tot baet / vanden verstroijden dwoorden Esaie van tgewelt op sijn schoeren ons verfroijden meenende dat hij sout uuijtroijden / die Israhel beswaerden 205[regelnummer] dees tcruijs sijn stercte dat hij op sijn scoeren droech verclaerde om doot sonde die u vervaerden / daer doer te bevechten hoedanich sijn geweer is om toorloch op u viant te slechten Laet daer van u die psalmist berechten / die sulcxs heeft voorsien bekent arme viskers sijn soldaten / daer dit sal doer geschien 210[regelnummer] voor tevangelische swaert vlien / sullen werltsche macht Ga naar margenoot+Al Dit hadden wij uuijterlick tot ons bevrijding verwacht en dochten niet dat geeslick sijn cracht te verstaen was Ga naar margenoot+om te verwachten soo danigen coninck van michia tvermaen was uuijt betleem op gegaen was / uuijt Jesse dees spruijte 215[regelnummer] die minste niet wiens macht daerde niet sow besluijten sijn cracht groot van virtute uuijt een maecht gebooren die steen danielis welck tot een grooten berch wert vercooren op dat niemant soudt gaen verlooren / daer toe vluchtich dees die gesonden sout werden / tot den geen die suchtich 220[regelnummer] hem verwachten Die sceptre uuijt Juda doen werden gevonnen
[pagina 83]

[pagina 84]

[pagina 85]
Ga naar margenoot+vanden vreemdeling herodes tot wien dheijdenen sijn gecomen uuijt den oosten sonder scroomen verneemende sijn sterre haer offerande Doende coomende uuijt den Lande verre 225[regelnummer] sonder Lang te merre / tot den gratie oick beroopen dees Die soon uuijt egipten Die compt geloopen tot bevrijding des volcxs benopen / van hulp die saten inden Duijsternis Doende miraculen die den crancken baten dat den voorlooper werden vercundicht / doen hij gevangen // was 230[regelnummer] doer sijn dissipulen / om sulcxs te weeten als sijn verlangen // was hoe wel dees niet ontfangen was als prince vander sinagoge brengende nochtans te sijn goodts soon sijn betooge sulcxs te voorseggen het pogen Esaias in Lang en breet en daer van veel parabolen tInstruueeren weet 235[regelnummer] Ga naar margenoot+sijn eijgen vercooren gereet / om hem te verlaeten // oock hij gevangen sijnde voorvluchtich als Die Desperaeten // oock den vlucht aenvaeten oick petrus sijn beloft van geender waerden hoe wel hij tswaert bruicte bij eede geen kennis verclaerden als een Dienstmaecht hem vervaerden / om hem dien was verraden 240[regelnummer] van sijn eijgen apostel doer cleijn ghelt dat hem versaede soo sacharias voorseijde tot scade hem selfs die dat weerbrocht hem selfs vernielende een ander tot sijn dienst versocht sulcxs Die psalmist ontknocht en hoe dat tegen // hem doversten souden brijschen / om te dooden geneegen // hem 245[regelnummer] doen sij hebben gecreegen hem / bij sijn eijgen believen dheijdensche rechter op dat hem souden onder boeven en dieven cruicen / om daer te gerieven / heur wil die Luijt alle riepen cruijst hen cruijst hem / dit in blintheijt vervallen riep met gecris groot dat doorsaeck des doots / al was haer bewijs snoot 250[regelnummer] sulcxs thremarum wert propijs bloot / deerlick beclaecht hoe sij met hem souden te werck gaen Jerenias ondervraech gelijck een Lammeken heeft godt behaecht dat hij sal werden geleijt niet opendoende sijn mont hoe wel hij tvreet vonnis verbeijt alle spotternij op hem geseijt als een coninck der dwaesen 255[regelnummer] gevende sijn vleijs te vooren den geen die soo rasen en tegen hem veel heur fenijn uuijtblaesen seer onsien hem aff maelt esaias op dat doer hem sondts scult soudt werden betaelt van sijn doorne croon verhaelt / wort in genesij blijkelick onder Des cruijs Last sijn swackheijt schijnt beswijckelick 260[regelnummer] als Isack ten offer sijn eijgen Last dragende hij selfs Dofferande dwelck godt soudt sijn behangende gelijck tserpent bij moijsem verheeven tot salicheijt taenschowen sijn begraving men u oick themotum ontfowen en dat hem tgraff niet soude behowen / soo wert afgebeelt
[pagina 86]
Ga naar margenoot+doer Jonas Inden walvisch dien godt hem op te worpen beveelt ten derden dage sulcxs oick goodts soon te sijn geschiet soo oseab doer den geest om u te waerschowen voorsiet warom dan ghij u selfs te mistrowen biet onderworpen te sijn 270[regelnummer] als hij als thooft ghij als Leden most coomen doer sijn pijn in sijn glorij om taenschijn sijns vaders te versien en Laet ghij u vast betrowen op sijn beloften u nu ontvlien om den salicheijt most sulcxs geschien en al wat is gebeurt kent ghij niet sijn macht in sijn sterven den tempel gescuert 275[regelnummer] warom sijt ghij in sijn doot versteurt / die es u tot voordeel die nu Dheijligen geest ontfangen sult en coomen ten oordeel met hem wiens naem ghij doer dwerlt sult sijn verbreijdende in wiens naem alleen men alle salicheijt is verbeijdemde maer tis tijt dat wij sijn scheijdende Ider sijn wech gaende Cleophas Heer wij sijn op tnaesten / gaet varder niet blijft staende Lucas Wij dancken u dat ghij ons vermaende met ons toch coompt // nu Cleophas 285[regelnummer] Blijft bij ons tgenaect Den avont verder te gaen scroomt // nu Lucas Doer u reeden wij vervroomt nu / ghij moet bij ons blijven Pelgrom Als ghij mijn dan dus Dwingt soo sal ick u wel daer in gerijven 290[regelnummer] om u reden in als te verstijven nae mijn vermoogen Lucas Holla daer binnen om wat te eeten wilt u te vorderen pogen Dienstmaecht U verwachtende in tijts alle dinck reet gemaect / is 295[regelnummer] alst u gelieft gaen sitten muecht op u coemst gewaect // is die tijt om teeten genaect is / ghij durft niet vertoeven Lucas Nu heer als gast ter tafle eerst sit wij niemant meer behoven ghij best als wij ons bedroeven droefheijt verlichten coent Cleophas Dus duijster verstant verlichtende int goet ghij ons stichten thans soo dat wij niet meer en swichten / coent ghij ons behoeden voorwaer Pelgrom U dus goet dunckende ick sitten sal soo geseijt is aldaer 305[regelnummer] mijn plaets toebereijt claer / nu oick elck u plaetsen kiest Lucas Godt danckende heer een gebede spreect op datmen niet verliest goodts gratie noch op dat in ons niet en bevriest die godlicke Lieft
[pagina 87]

[pagina 88]

[pagina 89]
Ga naar margenoot+ Cleophas Die godtlijcke Lijefde voor al nodich soo ons wert aengebrieft want die can best versaeden en vertroosten in noot Pelgrom O hemelsche vader soo gebenedijt dan u heijlich broot 315[regelnummer] Doer u benedixsie groot op dat die siel mach Leven gebrooken neempt nu en eet dat broot verheeven dat ick u heb willen geven tot der Lijefden teijken Lucas Waer verdwijnt die man die wij sagen ons tbroot aen reijken 320[regelnummer] hij was seeker ons meester selfs soo nu wel blijct Cleophas Uuijt ons oogen verdweenen tevergeeffs nae hem men kijct thert mijn beswijct als ick ons plompheijt gedencke Lucas 325[regelnummer] Hoe verblint waren wij / dat wij niet sagen een swencke sijns godtheijts als hij tegen ons sprack den scriftuer onder weech Cleophas Doer dat breeken des broots ick alder eerst aen hem cunschap creech maer soo haest sijn godtlijcke mont sweech soo is hij verdweenen Lucas Nu Laet ons tot den broeders Lopen en dat hij verscheen ons is / oock mede als Dat behoort heur openbarende Cleophas Wel an gaen wij ter plaetsen daer sij bij een sijn vergarende Lucas Doet open doet open blijde niewe maren men u vercondigen sal Cleophas Jesum Als meester gesien te hebben wij u vercondigen al warachtelick hij is verreesen / daer van sijn wij getuijge Lucas Met ons wandelende nae Emaus heeft ons scriftuers verstant doen swigen dus wilt ons vercunding niet begugen / en vat wel ons reden Cleophas Onderweech sijn onderwijs dat chrijstus niet heeft geleden 345[regelnummer] te vergeefs Die soo intreeden // most sijn godtlijcke glorie al den schriftuer Doer Loopende hij ververschte ons memorie uuijtleggende des scrijfts historie van tbegin tot dat ende Cleophas En wij hem niet eer dan uuijt dat breeken des broots en kenden 350[regelnummer] dus wij ter stont herwaerts ons wenden / om sulcxs aen te dienen Apostelen Tot salicheijt wil ons godt sijn verrisenis verlienen Jesus Int midden Vrede sij u Ick bent en wilt niet vreesen 355[regelnummer] warom sijt ghij verbaest en beanxst doer desen
[pagina 90]
Ga naar margenoot+glorieuxs nu verreesen die u compt groeten ick en ben geen geest ick bent selfs aentast mijn handen en voeten geesten geen beenen hebben moeten / en om seeker te weeten 360[regelnummer] dat ickket ben brengt mijn ijet voorts datmen mach eeten eet nu hier geseeten den reste op den dach van huijden gedenckende dat ick gesprooken heb eertijts tot u Lijden en alles dus te moeten gescieden / u beduden als ghij mijn hoorden Ga naar margenoot+uuijt moijses wet psalmen scrijfturen // en propheeten woorden 365[regelnummer] wiltet verstant doerboorden / en claerlick op dees tijden weeten / hoe dat crijstus voor die menschen / salicheijt most Lijden tot u alder verblijden die ten derden dage verrijsen // soude op datmen die godtlijcke genaede te vollen volprijsen // soude en danckbaerheijt bewijsen souden penitencie preekende 370[regelnummer] in sijnen naem den menschen ten salicheijt ontbreekende tot alle menschen spreekende vanden vergiffenis der sonden dwelck doer den verdienst des Lijdens nu wert minlick bevonden ghij sijt getuijgen / om dees te vermonden terstont beginnende van Jerusalem off tsamenroepende dien ick ben beminnende 375[regelnummer] den beloften mijns vaders vinnende sult ghij in u overvloet dien ick nedersendende tot verstercking van u gemoet maer in tscat blijft behoet tot dat ghij dien wert in ware sijt al gebenedijt ick stijch op tot mijn hemelsche vare Singende 380[regelnummer] Crijstus is op gestaen tis pleijn vanden doot verreesen - etc
[pagina 91]


[pagina 92]
Ga naar margenoot+Baniere des Spuls Die siel Eedel onbesmet van godt gescaepen doer Adams val int tsondich huis wert gelogeert 5[regelnummer] maer affgeruct wert doer tgelooff des vijants wapen doer den herboorte deerste suverheijt wedergekeert donreijne geest doer tgelooff en Liefde verneert doerwandelt andere plaetsen dien hij seer dor vint hem niet nut / dus weder te keeren is sijn begeert 10[regelnummer] in sijn oude Logijs / dat weder te vervullen beghint om aldaer sijn rust te vinden dwelck hij bemint vindende dat huis met beesemen uuijt den rugen geveecht ongereet // dus hij hem weder onderwint in trach te nestelen des vervuijltheijts getuijge 15[regelnummer] en om te meer den siel onder sijn gewelt te buijgen soo voert hij daer in geesten der seven dootss sonden die siel overweldicht sij dien begugen ellendich wert den uuijtganck deses mensche bevonden tgelooff sonder Lijefde / doot dhoop verslonden
Op den Parabole Chrijstij Lucas xi cap Dat Argument Die sondige Gheest uuijt den mensch wijkende veel Dorre plaetsen Doerwandelt nae sijnder Luste doer veel moijelickheijts sijn corrage beswijkende 25[regelnummer] nae Dat Lang soeken niet vindende ruste seijt Ick wil weder om in mijn Dingebluste te vernoegen in mijn oude huis keeren snel hoe wel men mijn Daer soo Lichtelick uuijt gusten voortsaen ick mijn sal beter weeren fel 30[regelnummer] wedercoomende ten huijse nae sijn begeeren wel met beesemen vint hij dat uuijtgeveecht geheel claer // niet daerom versoect hij bijstant om te domineeren fel aen andere seven geesten diemen veel snooder voorwaer // siet Dees coomende men met aldre wreetheijt aldaer // siet 35[regelnummer] bewoonen dat Lichaemelick huis nae heur plaijsiere soo datmen het Ent deses mensche meer swaer // siet geraekende doer sulcke Inwoonders in groot dangiere Die Daer brengen siel en Lichaem Int helsche viere
[pagina 93]
	margenoot+ [16r] 16 margenoot+ b margenoot+ a margenoot+ [16v] margenoot+ [17r] 17 margenoot+ 100 margenoot+ [17v] margenoot+ [18r] 18 margenoot+ Lucas margenoot+ Pelgrom margenoot+ [18v] margenoot+ 200 margenoot+ [19r] 19 margenoot+ [19v] margenoot+ [20r] 20 margenoot+ 300 margenoot+ [21r] 21