Trou moet blijcken. Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer 'de Pellicanisten'. Deel 3: Boek C

(1993)–Anoniem Trou moet blijcken– rechtenstatus



[pagina 12]
[Sommich Mensch en het huijs van Nering]
Ga naar margenoot+Een spel van sinnen Die sin is hoe sommich mens al sijn goet beroeft is ende daerom bij na in desperaet is hoe veel menschen met gemeen burger om nering Roepen Die genad Gods doet het huijs van nering open maer veel mens en beleeft het niet Dit sijn die parsonagien sommich mens oft cleinmoedich gemeen burger Weijnich volckx Redelijck verstant veel mens die Doodt Goet onderwijs Die genade Gods somma 8 sommich mens eerst uut sprect also Eijlaes in wat ure ben ick geboren Sulck elendt als mijn is gecomen tevoren Ick moet sijn versworen // tmach anders niet wesen Want wijf en kijnder heb ick verloren vader ende moeder heb ick sien versmoren Wie ginck oijt hoeren // meerder elents van desen en ick heb ock dicmael geweest in vresen en noch bijn ick hier overgebleven O doot O doot ghij waert van mijn gepresen Quaemt ghij tot mijn en benaemt mijn het leven Jae tot swaert tot vier wilt ick mijn wel begeven Quam slechts die doot die mijn wilde verslinden voer die doot en soudt ick niet eens gaen beven O doot waer blijft ghij cont ghij mijn niet vinnen Mijn hart blijft beswaert gae ick buijten of binnen Als ic overdencke mijn tegenspoet Ic ducht dat ick noch sal verliesen mijn sinnen want alle fantasien comen mijn te gemoet en als ic overdencke mijn grote goet en ic nu als een bedelaer moet gaen dwalen Och als ick overdencke mijn wijf end kinder soet met mijn lieve ouders so beghin ick te falen Och die sijn ouders mocht weder haelen Al waert over duijsent mijlen ick soudt wel doen Of mocht ic dat mijt mijn eijgen leven betalen Ga naar margenoot+so waer mijn druck een endt en mijn quaet vermoen Die mijn voer oghen comen avent en noen so dat ick grou dat ick mijn sal bedurven O doot coomt doch en wilt u haestich spoen want ghien dinck so lief dan mocht ick strackx sturven Den gemeen burger Wie mach dat wesen die daer so gaet swurven mijn dunct dat ic hem so deerlijck hoer claghen laet ons tot hem gaen sien mochten wijt verwurven Dat hij ons seijde wat last dat hij moet dragen Dat hij Dus kurmt Weijnich volckx
[pagina 13]

[pagina 14]

[pagina 15]
Ga naar margenoot+Laet ons tot hem gaen en hem gaen vragen wat hem mach letten of wat hem deert hij salt ons peijns ick wel gewagen 55[regelnummer] ist dat het met hem seer is verkeert Dat hij wel hadt begeert gemeen burger Ick sal hem tho spreken. ongefaelgiert hij salt mijn ijmmels wel verbreen 60[regelnummer] Gueden dach vrijent hoe ist sijt verneert Dat ghij hier dus gaet dwalen alleen Sommich Cleijnmoedich mens Ick en macht u niet seggen verstaet mijn Reen vant ongeluck dat mijn wel is geschiet 65[regelnummer] Ten is geen ongelijck dat ick huijl ende ween Ick die rijck was bijn gecomen tot niet mijn beesten mijn hijis mijn hof vaet mijn bediet Dat bijn ick al quijt dus sijn ick clachtich mijn vader is doersteken dats tmeeste verdriet 70[regelnummer] met mijn moeder dit valt mijn seer krachtich en mijn wijf en kijnder worden oeck onsachtich van die spangiaerts gehandelt dat sij bleven doot Ic en macht u altsamen niet segghen waerachtich want mijn ongeluck is boven maten groot 75[regelnummer] Ic hadt veel koijen en schapen verstaet het bloot en daer thoe noch wagen ende paerden en dat bijn ic al quijt dats ijmmers te snoot hoe soudt een mens al coenen volhaerden Och quamer een of twie tegen mijn met swaerden 80[regelnummer] Die mijn doerstaken dat wijld ick gaeren So mochtmen mijn steken inder aerden Dan waer ick verlost van dit beswaren gemeen burger Jae lijeve vriendt hoe moechdij doch dus baeren 85[regelnummer] ghij en sijt alleen niet inden druck souden wij ons benautheijt ock verclaren Ick soudt u seggen so meijnighen stuck Och wij hebben geweest so meijnichmael ons vianden bruck souden wij dan alsulcken mijsbaer bedrijven 90[regelnummer] Doen wij belegen waeren al vanden duck Doen wast al bedroeft mans kijnder ende wijven ons kijndern saghen wij anden wal doot blijven ons swagers ons broeders warden doergeschoten Ons benautheijt die wij leeden en waer niet te beschriven 95[regelnummer] Ock den hongher die wij leeden den cleijnen met den grooten peijnst oft ons niet meede heeft verdroten souden wij dan maecken alsulcken mijsbaer Denckt hoe vijleijnich dat die spanjaerts quamen an stooten
[pagina 16]
Ga naar margenoot+Eijsschende ons leven van wijf en kijnder alle gaer Ga naar margenoot+sij benauden ons wel dapper swaer Dijt mosten wij lijden al wast ons pijn wij sagen wel groot lijden an malkaer 105[regelnummer] maer wat ist nu lijeve broeder mijn Sommich mens U woerden Die vallen wel claer en fijn Ga naar margenoot+Conde ick dat selfde ock versinnen maer tquest mijn hart meer dan fenijn 110[regelnummer] want ick macht mijn leven niet verwinnen Weijnich volckx Vrijendt hoe gaet ghij dat goet so seer beminnen 115[regelnummer] Dat ghij u hart daer so seer opset want die heer can u so haestich vinnen Dat ghij haest valt als een voeghel int net Veel mensz U Salijcheijdt wordt doort goet belet Dus wijlt u hart daer een weijnich van trecken en u sinnen tot godt keren altemet 120[regelnummer] Want wiet goedt bemint die gaet sijn siele bevlecken Sommich mens Veel menschen wetent met schone woerden te bedecken maer selfs can hij daer weijnich na doen veel mens wijl een ander mijt woerden verwecken 125[regelnummer] ende selfs dwalen sij avont ende noen Weijnich volckx Ga naar margenoot+Weest nijet cleijnmoedich Dije heer sal u wel voen Als ghij slechts betrout die heer der heeren Hij verlaet niemant De hem slechts spoen 130[regelnummer] Om mijt vast betrouwen tot hem te keeren Dije heer salt maecken dat u niet en sal deeren Waer dat ghij u keert in eenich landt Hij sal bij u weesen in al u generen Dus betrout den heer mijt sijn end verstandt Sommich mens Ick saecht wel te maecken hadt ick slechts gelt in mijn hant maer nu eijlaes en weet ick ghienen Raet mijn goet is benomen mijn huijs is verbrant Dus moet ick nu gaen doolen bijder straet Weijnich volckx Hoert broeder en wort niet dessolaet Ick sal u bestellen so vort als ick mach
[pagina 17]

[pagina 18]

[pagina 19]
145[regelnummer] Ga naar margenoot+Op dat ghij niet coemt in desperaet want het waer mijn leet dat ick sulcx sach Ick hoep u noch te bestellen van desen dach Ic sal mijn best doen sonder verbeijen Ga naar margenoot+Ick sal stracx gaen sonder verdrach 150[regelnummer] tot veel menschen om u een plaets te bereijen Sijet hoe sommich mensch bij den wech gaet schreijen veel mensch ghij moet hier u ooch opslaen weet ghij niet waer wij hem best bescheijen want als ons broeder moeten wij hem nemen aen veel mensch Hij mach bij die huijsen om sijn sticken gaen so sal hij dan ghien honger lijen en slapen daermen hem wijl ontfaen die hem wijl hebben daer mach hij hem vlijen weijnich volckx Salmen den mensche so laten glijen haer huijs is verbrant haer guet is benomen sij hebben ghien vrienden sij weeten nauwers te tijen Och wat gaet sommich mensch al overcomen 165[regelnummer] Och veel mensch dat en sal u niet vromen dat ghij den armen so wijst verbij en veel mensch gaen hem veel beromen maer hij mach wel swijgen dat seg ick vrij Och veel mensch ick segt u verstaet wel mij 170[regelnummer] Also hebt ghij gedaen over langen stondt ende so doet ghij noch ick segt u sonder cij en ick macht ock bewijsen geseijt goet rondt ghij acht den armen veel mijnder dan een hont nochtans hoort ghij daer sorgh voer te dragen 175[regelnummer] maer veel menschen hebbent wel inden mont en anders niet dat is te beclagen maer ick moet het den gemenen burger gaen vragen Ga naar margenoot+en gaen doen hem ock mijn beclacht of hij tot sommich mensch oock wel heeft behagen 180[regelnummer] dan of hij mede veel menschen slacht vriendt ick moet u vragen op mijn woorden hebt acht en neemtse ter herten ick bidts u seer ick sie dat sommich mensch van hongher versmacht hij en weet nauwers in gaet hij ghins oft weer 185[regelnummer] weet ghij hem niet te wijsen this mijn begeer dat ghijt mijn seght want mijn hart is vol rouwen wije den armen goet doet die doet godt eer so die dat selfs gaet ontfouwen gemeen burger 190[regelnummer] Ick wijl hem wel een dach oft twie houwen maer ghij weet wel hij mach bij mij niet woenen want ghij weet wel dat ick selfs bijn in benouwen dat mach ick mijt die waerheijt wel betonen Ga naar margenoot+
[pagina 20]
weijnich volckx 3 Den gemenen burger mach hem wel verschonen maer veel mensch droech sorge voer den armen noijt veel mensch acht den armen nau twie bonen ende die gemeen burger is gans beroijt gemeen burger Och hoe vort is noch sommich mensch verstroijt so hier so daer ende leven in armoet maer godt heeft haest sommich mensch hart verfroijt wije op godt betrout in sijn tegenspoet weijnich volckx Jae godt is een harder seer overvloet over alle mensch die hem bekent hij draecht sorch voer haer ende voer haer guet so davidt ock dat seijt seer excelent 210[regelnummer] die mistroestighen mensch die hier is omtrent Die moet bestelt wesen van stonden an wij moeten hem besorgen eer hij hem schent en bestellen hem eer wij daer scheijden van veel mensch 215[regelnummer] Ga naar margenoot+Moet hij bestelt wesen neemt ghij hem dan want ick en weet hem niet te laten ick en mach tot mijnen laten wijf noch man dat segh ick u vrijlijck tverstant wijlt vaten weijnich volckx 210[regelnummer] Och veel mensch dat en sal u niet baten dat ghij den armen so wijst verbij en laten hem so dolen bijder straten maer wel machmen seggen al sonder cij veel menschen houwen altijt haer selven vrij 225[regelnummer] en gaen hem altijt een ander toe wijsen soudt ick ock so doen O dat sij vordt van mij en dat waer voer godt een groet afgrijsen den armen te logieren dat gaet godt prijsen en haer te voen en te cleen 230[regelnummer] wije den armen voet die gaet godt spijsen Ga naar margenoot+so hij self seijt mijt sijn eijgen reen gemeen burger Weet ghij desen mensch ouwers te besteen ick wilde daer wel wat toe geven 235[regelnummer] want het waer mijn lief datmen mij sulckx deen in dien dat mijn goet mee so waer gebleven weijnich volckx Ick danck u presentacij mijn vriendt verheven ic sal hem nemen tot mijnent mijtter woen 240[regelnummer] want sulckx behoertmen niet laten te sneven Ga naar margenoot+al worden sij geacht so weijnich als een boen
[pagina 21]

[pagina 22]

[pagina 23]
Ga naar margenoot+ gemeen burger Wie die harmen goet doet godt ist loon 245[regelnummer] hij salt den jongsten dach wel g vergelden hij en geeft ghien gelt nochtans betaelt hij schoen en wee hem die den armen lasteren oft schelden weijnich volckx Wat int heijmelijck geschiet dat sal godt wel melden 250[regelnummer] tsij goet oft quaet jae hij wel te recht dit bedencken nochtans veel menschen selden maer veel menschen achten dit also slecht Ga naar margenoot+Ick moet gaen heen tot den armen knecht Ga naar margenoot+die daer so deerlijck staet en siet sommich mensch Och coemter noch niemant die mijn troost biet sal ick hier noch van armoet versmachten O heer ghij weet hoet mijn verdriet wilt doch mijn druck een weijnich versachten weijnich volckx Hoert broeder wilt op mij reden achten wat ic u nu voer houden sal ghij staet seer vlijtich in mijn gedachten mijn jammert so seer u groot ongeval 265[regelnummer] of ic u tot mijnent naem hoort dit geschal en gaef u die cost mijt coesen en schoen en voert wat ghij van doen hebt al en als mijn eijgen kijnt sal ick u voen sommich mensch 270[regelnummer] Och lieve vriendt woudt ghij dat doen ic wilde u dienen mijn leven lanck al wat ghij mijn hiet daer toe sal ic mijn spoen ende wese u dienstich sonder eenigen wanck want mijn hooft dat wort nu also cranck 275[regelnummer] dat ic dus bijder straten gae doolen en ic weet tot niemant te nemen mijn ganck want veel mensch hout hem voer mij verholen veel mensch is ock van sijn guet ontstolen dus dunct hem heeft hij al goet gelijck 280[regelnummer] tusschen beijen moet sommich mensch gaen dolen al ist dat sij mee geweest hebben rijck weijnich volckx Hoe meijnich moeter noch treden den dijck die wel eer hebben geseten in een goet besidt 285[regelnummer] en moeten hier en daer nemen haer wijck waer doer sommich mensch verliest sin ende widt sommich mensch Ic moet u ock seggen verstaet wel dit godt coemt nu en geeft loon na wercken
[pagina 24]
Ga naar margenoot+veel menschen droncken wijn ende atent gebraen vant spidt en gingen op den armen niet eens mercken nae vleschelijcke lust ghinck ic ock hercken daerom heeft mijn die heer aldus besocht 295[regelnummer] om dat ic mij in hem soude verstercken dus heeft hij een goet werck an mij gewrocht weijnich volckx Dat wert van veel menschen so weijnich bedocht hoe wel hij hem dicmael heeft ontgaen 300[regelnummer] dat men sagen veel menschen sulckx ontknocht hij soude dat selfde qualijck verstaen Sommich mensch Ick voer mijn hoeft en treck mij dat niet aen want ick ken mij schuldich jae ic serteijn 305[regelnummer] veel mensch heeft ock meijnich sonde gedaen wel duijsent mael gods wijl te buijten getreen Weijnich volckx Seedmen dat veel mensch sij souden seggen neen maer ons leijt daer niet aen dat sal godt judijcieren 310[regelnummer] van al datter geschiet is tsij groet ofte cleen voer hem en mach niemant dissimuleeren daer is niet verborgen voer die heer der heeren also ghij broeder dat nu ock wel weet dus coemt met mijn tis mijn begeeren 315[regelnummer] want het is tijt dat ghij wat eet en dat ghij wart gecleet Sommich mensch Ic danc u dat ghij mijn sulckx uut meet gelooft sij godt die alle dinck is bekent 320[regelnummer] hij die inden noot niemant en vergeet wie hem inden noot tot christum went gelooft sij godt dat hij u tot mijn heeft gesent want ic was bij nu in desperaet 325[regelnummer] ic en crech ghien troost vart noch ontrent ic danck u dat ghij mijn wilt comen te baet weijnich volckx nu siet ghij wel dat godt niemant en verlaet wije hem slecht inden noot tot hem keert wije hulp van hem begeert // hij elcx bijstaet 330[regelnummer] hij sijn hulp ock van niemant en weert denct hoe nebucadnesar warden verneert doen hij hij hem in sijn beroep had te buijten getreden Adt sueven jaer lover en gras dit wel probeert om sijn misbruijck verstaet mijn reden 335[regelnummer] nae die straf ginc hem godt weer becleden so als hij oijt te voren hadde geweest ock davidt omt misbruijck hoert naet verbreden straften godt mede smaeckt wel den keest
[pagina 25]

[pagina 26]

[pagina 27]
340[regelnummer] Ga naar margenoot+hem bekerende tot godt die heer hem geneest stelt hem weder als hij oijt was godt castijt ock wel sonder misbruijck alsomen leest van jop hoe hem godt besocht al op dat pas en tot sijnder tijt hij hem weer genas 345[regelnummer] want hij bleef volstandich en betrouden godt maer al straft godt ons en verhoort ons niet ras wij hebbent wel verdient al sonder spot wij slachtent volck in die tijden van noij ende lodt wij willen mee niet hoeren als die heer maect geschil 350[regelnummer] niemant die daer hout gods gebodt elc mensch mach segghen wat hij wijl Sommich mensch Ick voer mijn hooft mach wel swijgen stil want die wijl des heeren was in mijn verkoudt 355[regelnummer] Ga naar margenoot+hoe wel dat ic mijn qualicken hil ic hadt wel verdient duijsentich foudt ic stelden mijn sinnen op goet ende goudt en ic stelden mij tegen godt seer vrij ock een eijgelijck siet dat ghij dit onthout 360[regelnummer] want alle gaer hebt ghij gesondich met mij weijnich volckx Daer segt ghij die waerheijt niet verbij alle menschen hebben hem gegaen te buijten maer dat wijllen wij stellen an deen sij 365[regelnummer] en ic wijl mijn reden mijt u uuten ic sal u van mijn leven niet buijten // sluijten en als ic starf bespreck ic u al mijn guet so blij bijn ic dat geopent sijn u conduijten dus coemt gaet mijt mijn al mitter spoet D. Sommich mensch Doer den wille des heeren quaemt ghij mijn te gemoet want die heer heeft het u in gegeven daer sijnder so weijnich die sulckx doet als ghij nu doet mijn vriendt verheven 375[regelnummer] dies sal ic u dancken al mijn leven weijnich volckx Ga naar margenoot+Coemt gaen wij this hier langenoch gebleven en wat ghij hebben sult staet al beschreven die gemeen burger uut 380[regelnummer] mijn dunckt hier is noch niemant an straet mijn dunck tis nochtans al relicke laet ic hoep ten is ock niet tondegen mijn dunct an die son die clock heeft wel negen of veel mensch die gemeen burger versmaet 385[regelnummer] Ga naar margenoot+wij plachten nochtans wel vrientschap te plegen Ic loef niet of veel mensch moet voer mij vresen want wij plachten bij malcander altijt te wesen veel mensch moet quaet sijn wat baet ist verswegen Ga naar margenoot+hier coemt nu veel mensch als nu mit desen 390[regelnummer] hola die clock gaet vriendt men sal of leesen
[pagina 28]
Ga naar margenoot+godt verleen ons wat goets tot elcker stee quamer wat goets ick waer genesen ende meer mijt mijn int wijt ende bree veel mensch Dit is wat nieus dat die clock gaet alle ree die heer wijl ons allen verblijen ick heb gehoert datmen sal leesen van paeijs en vree dat soudt mijn welbehagen al sonder mijen 400[regelnummer] want wij hebben lang geweest int lijen het waer wel tijt datter eens paeijs quaem in lant alle verdriet stelden wij dan besijen waert dat wij cregen paijs ende bijstandt gemeen burger 405[regelnummer] So cregen wij die neering weer op die hant dan sou die gemeen burger sijn verhuecht ic peijns ock dat nu hier is niemant of hij soude wel heerlijck maken vruecht veel mensch 410[regelnummer] Wilde godt ons verlienen alsulcken duecht datter doch paeijs en vrede eens quaem het soude voer veel menschen weesen een juecht en voer die gemeen burgen so ick wel raem gemeen burger 415[regelnummer] Dan mochten wij wel loven des heeren naem . Ga naar margenoot+het cloppen is gedaen // wij sullent haest hooren laet ons toe hoeren beije te saem en open doen snellick onse oren maer ick geef die moet noch al verloren 420[regelnummer] hier coempt nu een ofleser boven uut Om te beslechten // het ongeluck swaer datter geweest is so meinich jaer hebben die heeren eenpaer // daer wijsselijck in bedacht 425[regelnummer] mijt voersichtigen raet bij malcander gebracht hier wel op acht // hoert mijtter spoet Onse eerwaerdige coninck van spanijen goet mijt sijn wijsen raedt doet // ons puplijceren met den prins en sijnen raedt sij veraccorderen 430[regelnummer] sonder dissimuleeren // wart het u verclaert vanden prins van orangijn warttet u verclaert ons stadt houder expaert // laet weeten minst en meest Die tot noch toe uut landich heeft geweest sal comen onbevreest // weder daer hij heeft gewoent 435[regelnummer] elc in sijn eijgen stadt twart u vertoont ock vrij ongehoent // als nu mijdts dien die een sal den ander niet een quae penninck bien ock sal niemant geschien // dats eenich leet want het is nu besloten paeijs ende vreedt
[pagina 29]

[pagina 30]

[pagina 31]
Ga naar margenoot+Int wijt ende breedt // vart ende ontrent wije den prins van oranijen voer haerlieder stadthouder kent seer excelent // mijt sijnen wijsen raedt maer soe wije noch blijven opstinaet 445[regelnummer] die blijft inden haet // soet wel betaemt want wie hem voer den prins van oranijen schaemt ons stadt houder vernaemt // en dat van rechts wegen met dien stadt oft vlecke salmen gien comanschap plegen verstaet het te degen // en wilter op mercken 450[regelnummer] wie hem niet wijl begeven onder prinsen vlercken men sal teghen hem verstercken // naerstich mijt vlijt voort sij een ijgelijck gewaerschout nu ter tijt dat hij haet of nijt // tegen ijmans en draecht of men sal hem straffen vrij onversaecht 455[regelnummer] twart u gewaecht // wijlt h onthouwen eck wart gewaerschout mannen en vrouwen Jongen en ouwen // hier doch wel op gist dat den een den ander niet nae roept gues oft papist so dat enige twijst // daer uut mocht spruijten 460[regelnummer] die salmen strackx an boijen doen sluijten en leggen in muijten // seer haest en drae en men sal hem straffen sonder genae dus elc wacht hem voer schae // men doet u gewach men sal niemant meer waerschouwen na desen dach 465[regelnummer] al sonder verdrach // salmen hem judicieren dus elck wijl hem doch wel regieren tis ons begeren // al sonder cij dit is h uut het placaet een copij elc acht het vrij // men gaet het u ontknopen 470[regelnummer] want na den paeijs hebmen lang gaen verhopen en lang om geropen // alsmen wel op gomen Ga naar margenoot+en desen paijs godt danc is nu gecomen Tot onser vromen dus maecter of mencij gedaen bijden hove en den prinsen excelencij 475[regelnummer] dus geeft het audiencij // credencij // dit blij accoort ende een ijgelijck seijt het den ander voort veel mensch Sulcken blijmaer en heb ic in lang niet gehoert na dat edele woort // heb ic lang gebeijt 480[regelnummer] mijn hart altans grote blijschap oorboort doer tgeen dat daer is verbreit gemeen burger Ga naar margenoot+nae dat woort heefter meijnich gehuijlt en geschreijt en meijnichmael geseijt // ic en salt niet beleven 485[regelnummer] maer nu hoeren wij ummers het claer bescheijt dat die heer ons paijs nu heeft gegeven weijnich volckx Wel hoe sijt ghij dus verblijt hier beneven dat ghij dus vrolijck sijt in u gemoet 490[regelnummer] of is hier wat nieus bedreven dat ghij dus blij sijt nu metter spoet veel mensch
[pagina 32]
Ga naar margenoot+Neen hier is of gelesen blij tijdijnge seer goet 495[regelnummer] serteijn dat doet // mijn vruecht voort bringen en al mijn druck dat leg ic onder die voet ic en can mijn selven nau bedwingen gemeen burger en van blijschap / begin ick schier te singen 500[regelnummer] so bijn ic verblijt hoert naet bediet sulcke blij tijdijnge wij niet en ontfingen in meijnich jaer alsser nu is geschiet weijnich volckx Wilt het mijn doch seggen en liegen niet 505[regelnummer] want ick peijns ghij en wilt het niet verholen dat soudt mijn ock wesen een groot verdriet en ick soudt u ock dan wel houwen verpolen veel mensch Theeft lang geweest al in den molen 510[regelnummer] dat welck nu is geopenbaert ende wat een ijgelijck is bevolen dat sal u ock wel wel werden verclaert weijnich volckx wel wat isser doch gemeen burger maer daer is paeijs of gelesen vrij ongespaert is dat niet een blijschap uutgelesen voort isser gelesen mijn vriendt vermaert dat nu een ijgelijck mach wonen sonder vresen 520[regelnummer] in steden oft in dorpen waer hij liefst wijl wesen daer mach een ijgelick trecken mijtter woen maer wie niet en ontfanct onsen prinse gepresen tot enen stadthouder daer en is die paeijs noch niet schoon voer so wort noch een ijgelijck geboen 525[regelnummer] malcander niet nae te roepen papist oft gues wie sulckx doet die sal verbueren gien croon maer hij valt in die correcxi als waer hij een rues een ijgelijck sal hem selfs grijpen bij die nues dus mach een ijgelijck wel sijn verhoet 530[regelnummer] want men sal hem straffen als waer hij noch so bues sonder dijscijmulacij an lijf ende goet weijnich volckx Elck mach voer hem sien dat hij sulckx niet en doet want sulcx en dient ock niet bedreven 535[regelnummer] daer soudt om gestort worden so meinich mans bloet dus elc mach hem nu wachten voer sneven maer wat een lof en prijs behoorthem godt te geven dat hij ons sulck genade laet geschien wij behoren hem te dancken al ons leven 540[regelnummer] dat wij dien dach noch mogen besien veel menschen
[pagina 33]

[pagina 34]

[pagina 35]
Ga naar margenoot+nu hoop ick sal die nering haest comen op die bien die so lang in muijten heeft geseten 545[regelnummer] dan sal die gemeen burger floijeren doer dien die so meijnich sober maeltijden hebben gegeten Quaemt slecht die vremde man te weten dat haerlem mijt den prins waer veraccordeert waer daer slecht ijmant die haer dat ginc uut meten 550[regelnummer] sij quamen haest over ongesaelijeert weijnich volckx ghij sult wel nering crigen ist dat het godt begeert want het is van godt al versien te voren wie buijten godt begint het valt hem al verkeert 555[regelnummer] Ga naar margenoot+en al u doen dat sal wesen verloren Een gemeen burger Eijlaes wat gaen wij nu oorboren of daer algelesen is paijs ende vrede als wij ghien nering connen besporen 560[regelnummer] so ist noch al droefheijt inder waerhede Ga naar margenoot+wij vernemen noch niemandt inder stede die de nering wijl gebruijcken oft daer comt vragen dus mogen wij wel seggen mijt clare reden wij moeten dit lijden noch langer dragen sommich mensch Gueden dach goe mannen wilt mij doch gewagen dat ic u sal vragen // doet mijn doch bescheijt hebt ghij hem niet gesien bijnnen corten dagen die man daer ic woen ic woudt dat ghijt mijn seijt gemeen burger Om u dat te seggen bijn ic bereijt hij heefter geweest mijn reden vaet waer hij is en weet ic niet twart u verbreijt maer sijt ghij die man die daer sadt op die straet sommich menss Jae ict bijnt die daer sadt so desolaet doen hielt hem veel mensch van mijn schou hij gaf mijn schone woorden maer die deen mij ghien baet maer siet hoe heerlijck bijn ic nu 580[regelnummer] veel menschen Jaegent al in haer eijgen vlou maer die heer heeft mijn verhoort seer menichfoudt Adieu veel mensch nu gae ic van ju ic bijn vertroost en ghij blijft benout Ga naar margenoot+veel mensch drinct dat hij self brout gemeen burger Ruijcken dat veel menschen niet so sijn sij verkout tsij eedel of onedel groet ofte cleijn die sijn eeven broeders droofheijt anschoudt en hem niet en helpt die en doet niet reijn veel menschen
[pagina 36]
Ga naar margenoot+Van quaetheijt heet ic schier mijn breijn 7 om dat ghij so spijtich op mijn schiet Ga naar margenoot+ghij weet wel ick en bijnt niet alleijn 595[regelnummer] die sulcx doet vaet dit bediet ghij sijt so wel als ic int verdriet Ga naar margenoot+wat wilt ghij mijn doch staen blameren waert thuijs van nering op so waert al niet dan soude onse benautheijt wel wat faceeren 600[regelnummer] siet hier coomter een wat is doch sijn begeren of hij na thuijs van nering sal sporen och wijlde hij daer na solisteren dan soude onse druck wel haest versmoren redelijck verstant 605[regelnummer] Wel wat isser te doen wat gaetmen oorboren dat veel mensch met den gemeen burger is versaemt isser wat nieus latet mijn thoch hoeren ic bijdt dat ghij u voor mij niet en schaemt gemeen burger 610[regelnummer] Jaet hier is wel wat nieus twelc niet en betaemt te swijgen want ic weet dat ghijt wel sult prijsen hier is peijns en vree ofgelesen ongeblaemt daer doer hoop ic sal die nering verrijsen ons armoet is so groot dat een mensch mach ijsen 615[regelnummer] het waer meer dan tijt dat het naem een ent want wij weeten ons selfs niet langer te spijsen om dat die nering dus lang blijft apsent redelijck verstant Dat die nering van u dus lang blijft gewent 620[regelnummer] doer wien raecte die nering eerst onder die voet doer wien is die nering so lelijck geschent doer wien creech nering sulcken tegen spoet veel mensch Oorloch heeft het gedaen siet dit wel vroet 625[regelnummer] die quam seer snellick en heel verbaest so wreet so vinnich en so verwoet so dat hij neering vermoorden bij naest redelijck verstant Och veel mensch voer oorloch waert ghij die quaest 630[regelnummer] waer doer die nering raeckten ter neer als verwoeste beesten hebt ghij geraest daer door raecten die nering tot oneer die nering is wel starck maer van complexie teer daer en hebt ghij niet eens op geacht 635[regelnummer] want ghij hebt u gestelt tegen godt die heer waer door ghij die nering hebt te niet gebracht veel mensch Het is wonder dat alt tvolc hier niet om en lacht datmen mijn hier van wijl geven die schult 640[regelnummer] Oorloch heeft ijmmers die nering verkracht doer oorloch is ijmmers alt ongeluck vervult redelijck verstant Hoort veel mensch hebt mijn doch gedult en hoort wat ic u sal houwen voor oogen 645[regelnummer] tegens den armen hebt ghij gebrult
[pagina 37]

[pagina 38]

[pagina 39]
Ga naar margenoot+gelijcken een leeu dit is ijmmers ongelogen hier mee hebdij gods gramschap over u getogen en weduwen en wesen en hebt ghij niet bijgestaen 650[regelnummer] en waer ghij cont hebt ghij dat volck bedrogen met suptile comanschap vrij sonder waen lichte wicht valsche mat hebt ghij het volck gedaen dit sijn ijmmers wercken die godt misprijst Och veel menschen hoe wijl u die heer noch slaen 655[regelnummer] ist dat ghij hier van ghien leetwesen en bewijst gemeen burger Van anxt veel menschen hart schier ijst om dat ghi gebruijckt alsulcke reeden veel menschen haer opt thooft schier grijst 660[regelnummer] om dat ghij alsulcx gaet verbreden redelijck verstant Och ghij hebt u ock te dijck buijten getreden also dat veel menschen dat oock wel weet u arbeijdts loon hebt ghij so qualick gaen besteden 665[regelnummer] dat ghij so suerlijck wont al mijt u sweet en u wijf en kijnder elck van honger creet en ghij hilt het gelt verstaet wel ditten en ghij en hebt u selfs daer niet om gecleet maer ghij ginct dat in die harberch verhitten 670[regelnummer] en liet u wijf en kinder so elendich sitten hoe dunct u hoe wijlt ghij dit verantwoorden op een pennick ghinct ghij tegen u wijf vitten en verdronct dat so onnut twelck niet en behoorden gemeen burger 675[regelnummer] Dorst ick ick sou seggen dat ghij mijn verstoorden om dat ghij mijn so treet op mijn voet al hadt ic u wel eer sien hangen ankoorden ick hadder om gelacht maer ick neemt nu int goet redelijck verstant 680[regelnummer] Wel siet dat ghij sulcx niet meer en doet want godt salt ongewroken laten niet en doet voort an penitencie en boet so sult ghij van godt niet worden angesprooken wanneer veel mensch sulcx wort ontlooken 685[regelnummer] so is hij verstort en is strax te paert en dat hooft begint hem strax te roocken maer den gemeen burger en is so niet van aert och veel mensch dat ghij ock so waert dat ghij u allendicheijt conde besien 690[regelnummer] maer ghij en acht het niet watmen u verclaert dus en sal u van die nering ghien heijl geschien veel mensch Compt dat door mijn wilt mijn dat bedien met corte woorden niet veel te kaken 695[regelnummer] ghij sout den gemeen burger wel maken op die bien maer ic hoop dat ghij daer self sult toe raecken en nu sult ghij mijn ock dat waer maecken want ghij seijden thans dat ick was den oorsaeck dat oorloch die nering so lelick ghinck schaken 700[regelnummer] segt nu waeronn en doet nu u uutspraeck redelijck verstant
[pagina 40]
Ga naar margenoot+Dat sal ic wel doen in trouwen jaeck 8 ick salt nu voort gaen bringen int licht 705[regelnummer] maer wart niet quaet als ic u op u seer raeck want een penninck en is niet waert u duecht van gewicht en datmen overal sulcken elendicheijt sicht Ga naar margenoot+dat comt al doer u alsment wel anschout en datter so menigen brandt is gesticht 710[regelnummer] en so menich vermoort is jonck en out daer hebt ghij so lang over gebroudt meer dan vier jaer jae meer dan vier mael elf en mijn dunct dat het u noch niet en beroudt dus ic u boesheijt niet langer en bedelf 715[regelnummer] ghij waert waerdich datmen u begraefden onder een schelf ten waer ghien ongelick ghij hadts wel verdient ghij wilt het een ander wijten en ghij deet het self ic moetet u segghen al waert ghij mijn vrient veel mensch 720[regelnummer] Wel segt hoe soe redelijck verstant maer doen u die nering van godt was gelient dat ghij die ordelijck soudt gebruijcken tot u eijgen selfs hebt ghijt slechts gemient 725[regelnummer] ghij hebtse mishandelt hoort naet ontluijcken u wellust hebt ghij daer uut gaen suijcken ghij gebruijckten haer schandelijck dit wel probeert ghij achten haer niet meer dan verdorde struijcken sij was u dienstich en ghij hebtse onteert 730[regelnummer] ghij naemt haer niet waer maer ghij hebt geboeleert dat mach ic wel seggen en liegen niet dat ghij met haer uut rekinge sijt gekeert nae die tavarn seer naerstich met vliet ende den armen liet ghij int verdriet 735[regelnummer] dus hebt ghij die nering met voeten getreden gulsicheijt oncuijsheijt is van u geschiet en tot brassen en suijpen ginct ghij het gelt besteden hoevaerdich pomposich hebt ghij u gaen cleden ende om den naecten hebt ghij niet eens gedocht 740[regelnummer] ghij gebruijckten die nering sonder bescheijt oft reden waer duer ghij haer tot niet hebt gebrocht veel mensch Weet ghij niet meer redelijck verstant 745[regelnummer] Soudt u misbruijck van mij warden ontknocht ic hadt wel werck een helen dach hoe dat ghij malcander met warschappen besocht prinsepael vastelavons alsmen wel sach ghij hilt warschappen al sonder verdrach 750[regelnummer] die voor hondert gulden stonden al eer ghij scheijden dit maecte voer gods ogen een swaer geclach dat ghij sulcke warschappen bereijden en den armen stonden voor u duer en schreijden
[pagina 41]

[pagina 42]

[pagina 43]
755[regelnummer] Ga naar margenoot+en daer hebt ghij u oghen van gedraijt Ja tis noch veel quaer dan ic can verbreijden so onnut als ghij u gelt hebt gesaeijt Och veel menschen tis tijt dat ghij huijlt ende graijt Ga naar margenoot+over dat elent dat u sal over comen 760[regelnummer] so vort als ghij den heer niet weer en paijt met leetwesen uwer sonden en leven als die vromen Of die torn gods sal u bestromen veel mensch Ick en loof niet of ghij begint te dromen 765[regelnummer] dat ghij dus vijleinich begint te spreeken heb ic u of ijmant het tsijn benomen segt dat of swijcht // want wilt ghij staen preecken weijnich volckx Wat wijlt ghij den draeck mijt hem gaen steecken 770[regelnummer] hij seijt u die waerheijt al wilt ghijt niet weeten this over lange jaren wel gebleecken maer ic peijns dat het u nu al is vergeten hoe dapper dat ghij plecht te drincken te eeten wanneer datter een van u geslacht was doot 775[regelnummer] die wijn ginctmen daer met schalen uutmeten en die vrinden mosten te gast sijn genoot daer hilt men dan een maltijt van 8 oft 10 pont groot want het was die banier het most so weesen al hadden die armen binnens huijs ghien broot 780[regelnummer] daer en ginctmen niet eens voor vresen want elc woudt van die werelt sijn gepresen en noch moet ic u een weijnich ontwinnen noch een stick of twie moet ic u op leesen watte vergaringe ghij placht te beginnen 785[regelnummer] als kopperen hout reijsen buijten en binnen daer hadmen gebraen pastijeen alderleij vis alle dominacien ginct ghij seer beminden ghij docht tsou ewich dueren ghij haddet al wis eijlaes u voornemen is gevallen mis 790[regelnummer] och ghij sijt u selfs geweest onvroet al u wellust des vleijs siet wattet nu is hier voor geeft u godt alle tegenspoet hoe hebmen u sien lopen als beesten verwoet het scheen anders niet oft ghij waert uutsinnich 795[regelnummer] want men sach u grijpen nae een ander mans goet Och veel mensch ghij waert so wreet so vinnich elck hout hem nu costel maer men sacher so minnich die so naerstich waren om haer handen te roeren veel mensch ghij waert u ock onderwinnich 800[regelnummer] na ander mans goet sach ic u wel loeren gemeen burger Jae die honger maecten veel dieven en hoeren het was te beclagen O jaet ach harm twas al in roer wast burger of boeren 805[regelnummer] daer was in de stadt so menigen legen darm weijnich volckx Ghij gemeen burger ghij liep u oock wel warm ghij ginct u ock wel dapper spoen ghij quaemt so dick met enen crommen arm 810[regelnummer] ghij weerden u wel dapper en koen gemene burger
[pagina 44]
Ga naar margenoot+This waer want ic sacht veel menschen doen 9 jonck ende out cleijn ende groot 815[regelnummer] ic en hadde daer in ghien quaet vermoen neen ic in trouwen verstaet het bloot redelijck verstant Weet ghij wel dat u godt sulcx verboot in die thien geboden staet het geschreven 820[regelnummer] Ga naar margenoot+steelt niet staet daer al hebt ghij noot of dunct u dat daer an niet en is bedreven noch seijt paulus mijn vrijendt verheven met clare reden al sonder tooven wie niet en arbeijt seijt hij sonder sneven 825[regelnummer] die sal niet eeten dus wilt niet meer rooven noch seijt hij van den geen die niet en geloven wat een grouwel dattet is wilt hier op mercken en noch sijn sij meerder van godt verschoven die voor wijf en kijnder niet willen wercken gemeen burger Och waer ic loop tot eniger percken die oprechte nering can ic niet anschouwen och ic soudt so garn ontslaen mijn vlercken om te arbeijden al sonder flouwen Redelijck verstant Als ghij die nering hebt cont ghijse niet houwen dan leeft ghij rebellick en gaetse misbruijcken ghij drinct en speelt en laet wijf en kijnder in rouwen dus moet ghij an den duijm nu suijcken 840[regelnummer] wie u die waerheijt ginc ontluijcken en die u ten besten dan woude raen die mosten door u wreetheijt swijgen en duijcken of ghij wijlden haer stracx smijten en slaen ghij seijden seer stoudt wat leijter u aen 845[regelnummer] drinck ic speel ic // ick moet het selfs winnen en die u wel eertijts goet hebben gedaen die en willen u nu niet bekinnen want ghij hebt haer goet mee helpen verslinnen dat selfde moet ghij nu becopen 850[regelnummer] die u wel eertijts plach te beminnen die verblijden haer dat sij u aldus sien loopen maer dat ghij noch u ogen deet oopen en kenden u schuldich voor die heer gepresen en dencken u niet meer met die sondaers te verknopen 855[regelnummer] ick hoop dattet wel haest wadt beter soudt weesen gemeen burger Dat hoop ic te doen mijn vrient uut gelesen ic beken voor godt seer groot mijn schult wel thien duijsent pont dus mach ick wel vresen 860[regelnummer] want mijn sonden die sijn seer meijnichfult O heer weest met mijn doch gedult geeft mijn toch u geest dat ic u mach bekennen met u heijligen geest mijn doch vergult sonder u blijf ic int ewijch schennen 865[regelnummer] die vorsten des werelts mijn altijt nae rennen en mijn eijgen vleijs is daer ock toe genegen en dees benautheijt o heer wilt toch van mij wennen en geeft ons die nering o heer te degen dat wij die gebruijcken maer niet so wij plegen
[pagina 45]

[pagina 46]

[pagina 47]
Ga naar margenoot+maer redelijck ende oock tot uwer eer geeft ons daer tho O heer uwen segen dan sullen wij u dancken seer weijnich volckx 875[regelnummer] So doende sal godt sijn oghen slaen neer en sal u verhooren sonder verdrach hem te dienen in al onse handel is sijn begeer want hij is die geen die ons helpen mach veel mens 880[regelnummer] Och die thuijs van nering open sach en dat ons die nering mocht gebueren dan souden wij niet maecken sulcken geclach maer eijlaes nu blijven wij noch in trueren Laet ons met malcanderen naerstich spueren 885[regelnummer] om thuijs op te crijgen al met gewelt of onse dingen die blijven altijt lueren dat siet ghij wel twert u gespelt gemeen burger Ghij en doet anders niet dan ghij u selven quelt 890[regelnummer] ende ghij en spreckt ock ghien bescheijt weet ghij wel dat ghij u selven stelt tegens godt ons alder maijesteijt Redelijck verstant Veel menschen willent hebben mijt haer eijgen wijsheijt 895[regelnummer] of sij willent al hebben mijt haer eijgen cracht maer nering en welvaert in gods handen leijt die moet het geven hier wel op acht Och veel mensch waert ghij also bedacht dat ghij onderwijs en hulp begeerden 900[regelnummer] om thuijs op te criegen ic segt u vast die soudt u wel seggen wat u deerden veel mensch Wel of ic mijn dan verneerden soudt ghij mijn dan wel connen wijsen 905[regelnummer] wat mijn schurt of waert mijn faelgierden daer van wijlde ic u dancken en prijsen Redelijck verstant Alsmen u met die waerheijt gaet spijsen dan wert ghij toornich ende quaet 910[regelnummer] ghij hout u so qualick dat een mens mach ijsen en men comen strax van u inden haet veel mens Neen isser ijmant die mijn weet te geven raedt ic wijl hem dancken mijn leven lang 915[regelnummer] tsoudt ock sijn tot den gemenen burgers baet hij soude oock comen uut drux bedwang weijnich volckx Begeert ghij dat ic neem wel strax mijn gang om een te haelen die u wel sal raden 920[regelnummer] ghij en darft niet vresen ofte wesen bang want hij sal u niet letten hinderen of schaden met lieflijcke woorden sal hij u versaden en hij sal u wel seggen wat ghij hebt useert wilt ghij u dan stellen onder sijn genaden 925[regelnummer] gelijcken een meester sijn crancken probeert wanneer hij hem geseijt heeft waert hem deert
[pagina 48]
Ga naar margenoot+wijl hij dan gehulpen sijn so geeft hij hem raet 10 wanneer hij dan die meester accepteert 930[regelnummer] hem overgevende hoet met hem gaet dan seijt hem die meester waert op staet eer hij hem drancken tot gesontheijt in geeft Ga naar margenoot+of anders soudt blijven al even quaet so moet het ock met u gaen dit wel ancleeft veel mens Wel siet dat ghiere een criecht die daer kennis of heeft ic bidt u vriendelijck wijlt hem doch haelen gemeen burger Jae tverdriet veel mens datmen dus leeft 940[regelnummer] in dusken benautheijt als wij gaen dwalen meest alle menschen beginnen te falen want sij en weeten niet langer voort te raecken veel mensch laeten den moet al daelen maer hadden sij die nering dan souden sijt wel maken redelijck verstant Neringe loos te leven dat en sijn ghien cleine saecken en het heeft hier geduert een lange tijt gemeen burger This lang geleden datmen van neringe spraecken 950[regelnummer] mijn dunct sij is te soecken noch also wijdt veel mens Ick hoop dat wij haest sullen worden verblijt daer salder een om goet onderwijs gaen treen hoet huijs op sal comen sonder respijt 955[regelnummer] want waert huijs open so waren wij te vreen weijnich volckx Ga naar margenoot+Om guet onderwijs so gae ick nu heen van stonden so wijl ick naerstich loopen en ick sal hem die saeck te recht verbreen 960[regelnummer] hoe veel mens nae goet onderwijs gaet hoopen veel mens Nu hoop ick salt huijs haest gaen oopen binnen corten tijt vrij onbesweecken redelijck verstant 965[regelnummer] Ghij sout self tot hem gaen u saeck te ontknopen en geven te kennen al u gebreecken veel mens Ick can mijt sulck volck so qualick spreecken want ick hebber mee gehadt ghien conversacij 970[regelnummer] ick en can met ghien schone woorden smeecken en ick peijns wel dat ick niet stae in sij gracij Ga naar margenoot+ gemeen burger soudt ghij ouwaer gaen tot eniger stacij ghij soudt wel gaen can ick wel ramen 975[regelnummer] ghij souter wel gaen sonder discimulacij soudt ghij daer voert gelts bij malcander versamen
[pagina 49]

[pagina 50]

[pagina 51]
Ga naar margenoot+Ga naar margenoot+ redelijck verstant Hier coompt weijnich volckx niet al den lamen 980[regelnummer] maer snellijck compt hij an vrij ongeblaemt goet onderwijs brengt hij mee sonder schamen nu doet hij als een broeder betaemt goet onderwijs Wat is u begeeren segt vrij ongbeschaemt 985[regelnummer] vreest niet te seggen u begeren maer wijlt mijn eerst seggen hoe ghij sijt genaemt want men vint veel menschen so wreet als beren weijnich volckx Dat moecht ghij mijt die waerheijt wel alijeeren 990[regelnummer] Datmen veel mens bij sijn woort sal geloven van binnen een een wolf hart en gecleet mijt schaeps cleren Devotich habijt als van die werelt verschoven maer dat laet ick varen en ick wijl sonder toven Ons namen seggen en hoe dat wij heeten 995[regelnummer] Op dat ghij u over ons niet en gaet bedroven Denckende dat wij onrecht u gaen uutmeten weijnich volckx is mijn naem wijlt dit doch weten ick ben onbekent van veel menschen hier te lant en heb langen tijt verhoolen geseeten 1000[regelnummer] ick stelde mijn leven voor die waerheijt te pant redelijck verstant So most ock doolen ick redelijck verstant ick redelijck verstant was nauwers gesien veel menschen stelden ons reden after die hant 1005[regelnummer] dus conde ons ghien goet van veel mens geschien goet onderwijs O Redelijck verstant ghij moet dick op die bien want redelijck verstant is weijnich geacht redelijck verstant moet dick voor veel menschen vlien 1010[regelnummer] want veel menschen wijllent al houwen mijt cracht ghij weijnich volckx weest doch wijsselick bedacht en neemt met redelijck verstant u ganck al u acht u veel mens voor tmalle geslacht en gaet daer om niet an beije sijen manck weijnich volckx Wel goet onderwijs ick weet u danck dat ghij mijn aldus wel gaet raden ick hoep dat te doen al mijn leven lanck godt gehoorsaem te sijn altijt vroech en spaden 1020[regelnummer] Ock bidt ick u vriendelijck doer gods genaden Of ghij mijt ons wijlt tot veel menschen gaen want veel menschen sidt so deerlick beladen hopende onderwijs van u te ontfaen wat sijn begeerte is suldij wel verstaen
[pagina 52]
Ga naar margenoot+als ghij bij hem coompt uut sijn eijgen reen wij hebben ons best wel mijt hem gedaen maer wij conden hem niet stellen te vreen goet onderwijs 1030[regelnummer] Wel laet ons mijt malcander gaen heen tot veel mensch nu rechtevoort redelijck verstant Mijn dunct dat hij hier nu coompt an treen ick peijns dat hij u wel heeft gehoort goet onderwijs mijn dunct an sijn wesen dat hij niet is gestoort en mij dunct hij compt ons selfs te gemoet gaet spreect hem thoe mijt een vriendelijck woort en ock seer lieflick hem doch bescheijt doet redelijck verstant Hier comen wij an nu mijtter spoet om u te vertroosten in u droefheijt swaer veel mensch Ga naar margenoot+U comste valt mijn wel heerlijcke soet 1045[regelnummer] Ga naar margenoot+maer tverbeijen heeft mij wel geduert een jaer weijnich volckx Hier comen wij mijt die broeder eenpaer die u wel sal raden alsoot moet wesen maer wat hij u gebiet dat moet ghij doen seer claer 1050[regelnummer] dan sult ghij van hem warden gepresen gaet spreckt hem thoe veel mensch Welcoem moet ghij wesen mijn vrient uutgelesen ick verblijden mij seer doen ick u sach 1055[regelnummer] verhopende dat ghij mij solt genesen binnen corten tijt noch van desen dach goet onderwijs Ga naar margenoot+Die reden waer van doet mijn gewach en wijlt het mijn vrijmoedich ontcnopen 1060[regelnummer] Om te besien of ick u helpen mach daer ghij so lang om hebt geroepen veel mensch maer thuijs van nering doet ons dat open dat daer so vast gesloten staet 1065[regelnummer] den gemeen burger gaet daer so seer nae verhopen nacht ende dach vroech ende laet goet onderwijs Daer tho sal ick u wel geveven raet ist saeck dat ghij dat sult connen doen 1070[regelnummer] ghij moet sien dat ghij u niet te buijten en gaet tot genen tijen avont noch noen veel mensch Om u bevel te houwen sal ick mijn spoen tot allen tijen leven als den vromen 1075[regelnummer] maer ick can mijn selven niet bevroen hoe dat het huijs dus vast is tho gecomen
[pagina 53]

[pagina 54]

[pagina 55]
Ga naar margenoot+ guet onderwijs Ick sal u wel helpen uut sulcke dromen 1080[regelnummer] als ghijt ijmmers begeert te weten so sal ick u vijf of ses articulen nomen bij gelijckenis sal ick het u uutmeten wet ghij wel dat adam inden appel heeft gebeten seer weijnich achtende op gods gebodt 1085[regelnummer] Ock van sodoma en gomorra ist u niet vergeten achtende niet eens die woorden van lodt hoe tvolck met noij ock hielden haer spot maer tginck haer al anders dan sij hadden gedacht noch veel meer sal ick u verclaren van godt 1090[regelnummer] hoe sij sijn gevaren die sijn woorden niet en acht veel mensch Tserpent heeft eva eerst bijgebracht ende adam gaf eeva ock mede gehoor waer doer sij beijde naect mosten vluchten onsacht 1095[regelnummer] uut het paradijs dat hadden sij daer voor het bevel des heren lieten sij gaen te loor en deden tserpents raet dat deede haer sneven doen clonck die stem des heren also in haer oor dat sij voor hem vluchten met schamt en beven 1100[regelnummer] die van sodoma en gomorra hebben ock bedreven gulsicheijt oncuijsheijt boven maten nae alle wellust des vleijs gingen sij leven wije haer die waerheijt seijden gingen sij haten doen beval die here tverstant wijlt vaten 1105[regelnummer] lodt mijt sijn wijf seer goedertier dat sij daer uut souden gaen en haer verlaten want die vrome te versorgen is gods manier doen liet godt regenen pick solpher en vier en verbranden vier steden haestich en ras 1110[regelnummer] niemant bleef daer over tsij mensch noch dier ock beval hij lots huijsvrou op dat pas dat sij niet om soud sien hoet mijt die steden was maer sij sach om en achten niet gods vermaen doen veranderde sij also ick las 1115[regelnummer] in een soudt steen en bleef so staen so ist ock bij noijs tijden toegegaen als noij haer straften so werden sij quaet wat noij haer vermaent sij wijllent niet verstaen sij lachten mijt hem en spotten vroech en laet 1120[regelnummer] sij brasten sij pronckten sij deden haer eijgen raet levende in haer wellusten soet hondert jaer in twintich so daer geschreven staet driechden godt haer maer sij en nament niet int goet doen liet godt over haer comen die water vloet
[pagina 56]
Ga naar margenoot+en verdroncken al wat ontfangen hadt tleven maer noij met hem achsten hoort mijtter spoet die sijn alleen slech overgebleven goet onderwijs 1130[regelnummer] Daer hebt ghij mijn te recht goet antwoort gegeven noch moet ick u een weijnich vragen wat pharao tegen godt hadden bedreven dat hem die heer so swaerlick ginck plagen veel mensch 1135[regelnummer] Maer hij ginck moijsij met gods volck nae jagen ende hij meenden haer also te verpletten maer die heer en wijlden dat niet verdragen en conden dat wel haest beletten Om dat hij hem tegen sijn volck ginck versetten 1140[regelnummer] tegent rode meer ginck hij haer stueren hij meenden haer te vangen in sijn wrede netten maer die heer die wrocht wonderlijcke kueren dat water schienden gelijcken twije mueren en gods volck ginck droech door troode meer 1145[regelnummer] maer pharo met sijn volck most het besueren hij volchden haer nae maer niemant quammer weer daer beginck pharao een groot ongneer hij verdronck daer mijt sijn volck alle gaer om dat hij gods volck benauden so seer 1150[regelnummer] daer om so creech hij sijn loon aldaer goet onderwijs U woorden vallen wel ende waer wije hem tegen godt stelt die raeckt in tegenspoet Ock wije gods bevel acht niet een haer 1155[regelnummer] die straffe des heren over hem comen moet Om dat davidt ansach een vrouwe soet welcke vrouwe barsabee heet so quam over hem lijden met overvloet hij bedreef ock overspel so ghij wel weet veel meensch Datmen urijas inden slach doot smeet Dat quam door davidt die suptijle geest doen quam over hem alsulcken leet want godt steltden hem drie plagen voor somen leest 1165[regelnummer] Oorloch diertijt sterft doen wert hij bevreest niet wetende wat hij verkiesen sou hij koos sterft want hij hielt dander noch voort meest doen sterfter hondert duijsent ick niet en flou mijt vijf en tachtich duijsent na mijn onthou 1170[regelnummer] Doen worden davidt in sijn hart ontsteecken
[pagina 57]

[pagina 58]

[pagina 59]
Ga naar margenoot+Ga naar margenoot+want hij creech in sijn hart alsulcken rou so dat hij tot godt heeft geropen met smeecken heer spaert mijn volck en wijlt het op mijn wreecken 1175[regelnummer] want ick bijn die geen die gedaen heeft tegen u wijl doen hielt die sterft op soot wel is gebleecken het berou dat davidt hadt den heer wel bevil goet onderwijs Ick en mach op u woort niet swijgen stil 1180[regelnummer] ick moet antwoort geven al op u woort dat ghij tegen den here maecten sulck geschil met berou uus herten als davidt bracht voort dan sou die heer op u niet blijven verstoort maer hij sou u oock verhoren vrij sonder waen 1185[regelnummer] peijnst hoe meijnich duijsent isser door u wel vermoort want ghij meer overspel en dootslach hebt gedaen veel mensch hebt ghij u eijgen vrient niet wel verraen het welcken haer leven ock heeft gecost en noch blijft ghij opstinaet in u boosheijt staen 1190[regelnummer] hoe soudt ghij van u swaericheij werden verloost veel mensch Mijn dunct dat ghij mijn eer schier ontscrost sijt ghij hier gecomen om mij te bekijven mijt alle grote spiticheijt ghij tegen mij bost 1195[regelnummer] dus dunct mijn best dat ick gae drijven goet onderwijs neen maer wijlt hier noch een weijnich blijven ick moet u noch wat voor oogen stellen mijt goede gelijckenis sal ick u gerijven 1200[regelnummer] ick salt u uutmeten die schriftuer is mijn ellen denct hoe ghij tvolck gods placht te quellen als pharao dede jae noch immers so snoot nacht en dach ghinct ghij gods volck mellen ghij deet u best om haer te bringen ter doot 1205[regelnummer] ghij lachten alsmen haer bloet vergoot om sulckx te doen waert ghij een man maer int eijnde als sulckx die here verdroot bleeft ghij mijt u anhangers selfs in die pan veel mensch 1210[regelnummer] This tijt dunct mij dat ick scheij hier van want ick en weet ghien eer an u te begaen mij dunct ick mach gaen liever drincken een can en laten u dan alleen hier staen goet onderwijs 1215[regelnummer] Ick moet u noch een weijnich doen vermaen maer ick peijs ghij naemtet wel verdrach ick bidt u op mijn woort wijlt gaenge slaen het gheen daer ick u van sal doen gewach Loths huijsvrou om dat sij eens omme sach 1220[regelnummer] veranderde in een sout steen en bleef aldaer
[pagina 60]
Ga naar margenoot+hoe menich mael siet ghij om op enen dach denckende om u goede dagen voorwaer so deed lots huijsvrou ock daer om plaecht haer godt so swaer 1225[regelnummer] het is die waerheijt ick en liech u niet en ghij hebt u wellust gevoclcht so meinich jaer gelijck die van sodoma hoort na dit bediet en denct hoe dat sij quamen in dat elendich verdriet en hier voor gaet ghij niet eens schromen 1230[regelnummer] al ist dat u sulckx niet en is geschiet het is te duchden dat het u noch sal overcomen Denct hoe haest quam hem over die water stromen want wat noij haer seijden sij slogent ghien acht dus gaet het met u noch maer ten sal u niet vromen 1235[regelnummer] die heer sal ock noch met u handelen onsacht noij worde van sijn volck so dickmael belacht wat hij haer seijden sij hadden daer in ghien smaeck en als redelijck verstant u ock sulckx voort bracht so staect ghij ock dickmael met hem den draeck veel mens Het is al quaet hoe ick het met u maeck lach ick het is quaet en schreien can ick niet doen dit is ijmmers voor mij een grote saeck ghij moet al mee wesen vant nieuwe fatsoen goet onderwijs Bij noijs tijden waren sij mee so Koen wat noij haer seijden sij slogent al in die wint sij pronckten sij pralden avent en noen sij achten noij niet meer dan een kint 1250[regelnummer] alsomen genesis int sesten beschreven vint also gaet het met u vrij ongelogen och veel mensch hoe sijt ghij dus verblint noch meerder dan adam wart ghij bedrogen jae u eijgen vleijs bedriecht u somen siet voor ogen 1255[regelnummer] want u wellust des vleijs sijt ghij gevolcht nae alle begeerten des harten sijt ghij nae getogen niet eens denckende om uwer sielen schae al wat ghij bedocht bedreeft ghij vroech en spae en ghij verblijden u als ghij sulx cont ververven 1260[regelnummer] seijt paulus tot ten galaten niet ghij weet wel jae wie sulckx doet salt rijcke gods niet beerven en ghij weet wel dat adam tparadijs most derven om dat hij gods gebodt niet en heeft geacht om een beet des appels mosten sij swerven
[pagina 61]

[pagina 62]

[pagina 63]
Ga naar margenoot+naect vluchtende met vrees och dat ghij dit bedacht hoe menichmael hebt ghij u tijt overgebracht in als ongehoorsaem twelck niet en betaemt veel mensch hoe lang hebt ghij gewandelt inder nacht 1270[regelnummer] inden nacht der sonden dus ist tijt dat ghij u schaemt dat ghij niet meer een knecht der sonden sijt genaemt daer paulus totten corinthen van seijt met verstant alle grove sonden hij bij malcander versaemt dees hebt ghij gebruijct niet eens achtende sond of schant 1275[regelnummer] jae watte ongehoorsaemheijt isser geschiet doort lant als opgeblasen pomposich seijt die propheet dese opgeblasenheijt hebt ghij u kinders ingeplant van jonckx op met sijd en flueel gecleet Och het loon des arbeijts is so qualick besteet 1280[regelnummer] daer om sijn wij gecomen in dit versijcken Ga naar margenoot+de gemeen burger droech habijten so elck wel weet so costel als toebehoort den rijcken jae die dienst boden hoe gingen sij strijcken men kenden haer nau voor die heer ofte vrou 1285[regelnummer] soud ick tmisbruijck van die rijcken doen blijcken in een ure ick dat niet verhalen en sou veel mens ghij soudt wel haest een deel schudden uut u mou ist luegen ist waer ghij smijt het voort 1290[regelnummer] ghij en hebt daer van ghien leet of rou ghij vraechter niet nae of ghijt volck verstoort goet onderwijs Tgheen dat ick spreck en is niet mijn woort amos Jacobus en lucas maken geschal 1295[regelnummer] jacobus seijt int vijfste dit wel oorboort huijlt en schreijt van tgheen dat u overcomen sal u cleren sijn verrot seijt hij anhoort dit al u gout en silver is van den roest gegeten dit sal wraeck over u roepen hoort groot en smal 1300[regelnummer] veel menschen so hebt ghij u rijckdom ock beseten ghij hebt u troost al wech so gaet lucas uutmeten ghij die daer lacht sult huijlen en schreien dit hebt ghij anden rijckeman goet te weten om tmisbruijck van sijn goet most hij van godt scheijen 1305[regelnummer] wee hem seijt esaijas die haer bereijen smorgens vroech om dronckenschap te plegen wee hem seijt hij noch sonder verbeijen die het een huijs ant ander coopt verstaet het te degen en dat daer sijn hart is togenegen 1310[regelnummer] wee hem want haer loon hebben sij al ontfaen dus hebt ghij den armen met u valsche wicht gaen wegen en den armen hebt ghij ongetroost laten gaen veel mensch
[pagina 64]
1315[regelnummer] Ga naar margenoot+Sal ick hier noch langer blijven staen en nemen u spijtige woorden onwaer ick wijl van hier al sonder beraen vant een opt tander maect ghij mijn hart swaer goet onderwijs 1320[regelnummer] Tgheen dat ick u seg doe ick uut liefden claer dus bid ick u veel mens nemt het toch int goet ghij wijst thans wel te seggen hoe swaer dat godt pharao straste an goet en bloet davidt straft hij ock seer overvloet 1325[regelnummer] jae die voorwerelt liet hij om haer sonden verdrencken en godt spaert u noch hoort mitter spoet dese goetheijt gods wijlt doch gedencken al ist dat hij u an goet heeft gaen crencken dat doet hij om best wijllen als een goet vrient 1330[regelnummer] om dat hij u noch sijn goetheijt wijl schencken want liet hij u versmoren ghij hadt het wel verdient want dit sijn die oorsaecken ick segt en ick mient waer duer u die nering is ontogen u ongehoorsaemheijt is al int gebient 1335[regelnummer] dat sou ick met recht wel seggen mogen maer ick hoep die heer sal noch open doen u ogen en dat hij u noch sal comen te baet och veel mensch ghij hebt u selfs bedrogen maer bekeert u noch ten is niet te laet gemeen burger Och mijn dunct dat het huijs van nering noch gesloten staet eijlaes wat sullen wij nu bedrijven och isser niemant die ons weet geven raet so moet het huijs van nering gesloten blijven veel mens Ick heb al staech moeten staen en horen kijven van tbegin tot het ent al spijtige woorden ick ginck mij selven daer tegens verstijven want niet een goet woort dat ick hoorden goet onderwijs Al wast dat ick u dickmael verstoorden ick seijd u die waerheijt en anders ghien reden denct dat saul hem selven vermoorden hij bleef hartneckich van harten onbesneden 1355[regelnummer] Caijm bleef ock hartneckich hoort naet verbreden aldus sijt ghij ock maer laet u doch raden bekeert u totten heer ghij criecht wel nering met vreden die heer sal u geven sijn genaden ghij gemeen burger heebt hebt ock vroech en spaden 1360[regelnummer] den heer vergramt met u godtloos leven
[pagina 65]

[pagina 66]

[pagina 67]
Ga naar margenoot+met drincken en swelgen ginct ghij u versaden hoe menichmael hebt ghij tegen godt bedreven tot alle wulpsheijt waert ghij meest genegen 1365[regelnummer] en die u ten besten raden daer mee stont ghij en lachten jae tegen godt hebt ghij u dick gaen begeven en twoort des heeren ghij verachten tot wellust des vleis streckten u gedachten en ghij en docht niet eens om gods bevel 1370[regelnummer] ghij dienden bachus met al u crachten al u gantsche leven was woest en rebel gemeen burger Och ghij segt die waerheijt luter en wel dat ick godt niet en was gehoorsaem 1375[regelnummer] om den duijvel te dienen liep ick so snel maer om godt te dienen was ick seer laem het is te recht wel tijt dat ick mijn schaem maer het is al te laet ick ben al bedurven godt is te seer vergramt so ick wel raem 1380[regelnummer] wetenschap en kennis is in mij al versturven goet onderwijs neen daer heefter so menich gracij verworven de mede so rebel hadden geleeft maer ghij moet over beije tsijen niet gaen slurven 1385[regelnummer] want in sulx godt ghien behagen en heeft maer dat ghij u uut gantschen harten begeeft godt anroepende mijt bijdden en smecken en dat ghij die werelt niet meer en ancleeft godt salt schicken dat u niet en sal ontbreken Ga naar margenoot+ gemeen burger Dat verhoep ick te doen goet onderwijs Och veel mensch mochtmen u ock so versprecken Ga naar margenoot+dat ghij u cont begeven in gods handen 1395[regelnummer] die heer soude ock u hart ontsteecken en hij sou u ontbinden van dees drovige banden veel mensch Ick wijlt dat ick een bevaert sou doen in vremde landen het waer sint jacop ofte te roem 1400[regelnummer] en dat ick daer soud doen mijn offerhanden en dat dan die nering waer cloeck en vroom goet onderwijs Och veel mensch ghij slacht den onvruchtbaere boom die ghien goe vrucht en draecht tot sijnder tijt 1405[regelnummer] u reden sijn niet anders dan een onnutte droom sij moeten sijn vervloect en vermaledijt hoort wat christus seijt en davidt belijdt in sijn vijftichste salm sonder wederstoot
[pagina 68]
1410[regelnummer] Ga naar margenoot+met uutgedructen woorden seijt hij met vlijt roept mij an als ghij sijt inder noot ick sal u helpen tsij clein of groot dat is men sal godt alleen dancken en prijsen en tsijn dieven en moerdenaers seijt christus bloot 1415[regelnummer] die eeen ander wech gaen dan ick hem gae wijsen Och veel mensch ghij moecht wel ijsen dat ghij bij menschen u hulp wilt soecken of bij verstorven heijligen dat is een groot afgrijsen maer laet u onderwijsen uut gods boecken 1420[regelnummer] gelijck den moerijaen dede wijlt u vercloecken die selef niet en wijste wat dat hij las philippus onderwees hem niet in eenige hoecken maer hij quam bij hem daer hij op sijn wagen was en hij werden gelovich op dat selfde pas 1425[regelnummer] laet u ock so onderwijsen ongefaelgeert die heer sal u ogen open doen seer ras so matheus int sesten ock adverteert soeckt eerst het rijcke gods en al wat u deert sal u gegeven worden seijt hij met verstant 1430[regelnummer] davidt seijt ock dit wel probeert die vrome sullen besitten een vruchtbaer lant hij sal u in sijn wech leijden bewaren voor schant een vruchtbaer aertrijck sal hij u bereijden als een trou vader sijn kint sal hij u nemen bijder hant 1435[regelnummer] also hij noch voort gaet verbreijden hij sal u dan op sijnen wech leijden op sijnen padt dat eng is ende smal al quamer een engel die u anders seijden gelooft het niet want van godt coompt het al veel mensch Ick moet bij u noch wat houwen stal wan u woorden beginnen mij te behagen mijn dunct dat ick schier gehoors geven sal ist dat ghij mijn sulckx wat meer gaet gewagen goet onderwijs so seijden den conick agrippa in dien dagen doen paulus gevangen was en voor hem most staen maer dat en gelt niet ghij most u al bet beclagen ist dat ghij gods genade wijlt ontfaen 1450[regelnummer] en dat het huijs van nering sou open gaen so most ghij inden geest al bet ontwaken die genade gods sal u dan nemen aen en ghij sult wel an die neringe geraecken veel mensch
[pagina 69]

[pagina 70]

[pagina 71]
Ga naar margenoot+Wel wijlt mij dan verclaren die saecken wat sal ick doen om die nering te genieten want u reden beginnen mij vrij te smaecken dus wat ick doen sal wilt mijn vrij hieten goet onderwijs gelijck een slang sijn vel gaet verschieten bij gelijckenis so moet ghij ock sonder verdrach u oude bose leven dat moet u verdrieten ende een nieu leven aennemen hoort naet gewach 1465[regelnummer] so ghij u vleijs begeven hebt nacht ende dach om den duijvel te dienen sonder verbeijen so moet ghij u nu begeven ick doe u tverslach tot soberheijt en kuijsheijt moet ghij u bereijen maticheijt gehehoorsaemheijt moet niet van u scheijen 1470[regelnummer] lijefde barmherticheijt ende ock vreetsaem tuchtich vriendelick in alle contreijen want een vreetsamich hert is godt aengenaem veel mensch Ick ick sal mij daer toe maecken bequaem 1475[regelnummer] dat ick niet meer sal leven in sulcke sonden ick hoep noch te criegen een goede faem u reden bewegen mijn hart tot desen stonden goet onderwijs Jae ist dat ghij wilt sijn bevonden 1480[regelnummer] een kint gods te sijn mijn vrient vercoren ghij moet van godt niet wijcken hoort naet vermonden om alt gheen dat u mach comen te voren ist dat ghij wesen wijlt van nieus herboren so christus seijt uut den water inden geest 1485[regelnummer] so moet ghij nae gods bevel neijgen u ooren of anders ist niet alsomen johannes int derde leest veel mensch Dat hoop ick wel te doen is dat het meest datmen thuijs van nering dan sles open doet 1490[regelnummer] om gods woort te horen sij ick niet bewreest crijgen wij dan die nering sles mitter spoet goet onderwijs Och veel mensch hoe streckt u hart noch tot het goet mijn geest wert bedroeft inder waerheijt 1495[regelnummer] hoort naerstich thoe ick bidt u met ootmoet wat christus door matheum int thiende seijt wie hem selven niet en versaect en sijn cruijs op hem leijt die is mij niet weerdich ick wijl hem niet ontfaen wie vader en moeder bemint twart u verbreijt 1500[regelnummer] boven mij die sal ick weer versmaen wije huijs en hof niet en verlaet hoort mij toch aen met lant en sant en al wat hij heeft
[pagina 72]
Ga naar margenoot+en volcht mij nae dit geeft hij u te verstaen 1505[regelnummer] die en is mij niet waerdich dit doch ancleeft en mij dunct dat ghij u sinnen tot het goet noch geeft Ga naar margenoot+godt sal u versmaden wat moecht ghij doch maken dus siet dat ghij nae gods bevel doch leeft of ghij sult in de eewige duijsternis raecken veel mensch Soud ick mijn goet niet lijef hebben wie sou d mij dat haecken waerom souden wij anders nae nering verlangen ghij legt mijn te voren sulcke sware saecken mijn hart wart geheel mijt droefheijt bevangen goet onderwijs Marckus seijt int achste met meerder verstrangen wie sijn leven lief heeft salt niet behouwen maer wie sijn leven haet als fenijn of slangen die salt houwen al sonder flouwen 1520[regelnummer] noch gaet christus hier voort ontfouwen wie mijn versaect voor die menschen dit toch anhoort die sal ick weer versaecken voor mijn hemelsche vaer Och veel menschen dit en dient doch niet versmoort wat christus seijt is waerachtich en waer veel mensch Om dat te doen is mij veel te swaer ick wijl liever gaen mijn oude leven want gods barmherticheijt is voor ons alle gaer godt is so goet hij sal ons niet begeven goet onderwijs Wel te recht heeft lucas int achste geschreven dat het vierde saet eerst vruchten vint Och veel mens dus mocht ghij wel beven dat ghij u goet boven godt bemint 1535[regelnummer] daerom matheus int negenthiende ock bint dat het so on mogelick is een rijck mensch te comen int rijck der hemelen so daer staet geprint als een kemeel doort ooch van een naelt dus moecht ghij wel: schromen voor dat elent dat u sal bestromen 1540[regelnummer] eijlaes en hebt ghij hier ghien dencken na Och veel mensch hoe hebt ghij sulckx voorgenomen want die gramschap des heren sal comen so dra veel mensch Jae comptse mijn over dat is mijn eijgen scha 1545[regelnummer] ick moet het selfs boeten vrij onvertooft ick en wijl mijn goet niet laten maer vroech en spa wijl ick het gebruijcken eert mijn wort berooft goet onderwijs
[pagina 73]

[pagina 74]

[pagina 75]
1550[regelnummer] Ga naar margenoot+Die gramschap des heeren hangt veel mens over thooft dus mach veel mens wel huijlen en wenen Och veel mens hoe suldij noch warden bedrooft ist dat ghij u niet en wilt vercleven godt en driecht u niet al sonder menen 1555[regelnummer] aldus veel menschen blijft niet opstinaet het en sal u niet baten het kurmen en stenen dus bekeert u noch eert valt te laet sweert en vier hangt u over thooft warachtich jaet sevenmael swaerder dan ghij hebt gehadt 1560[regelnummer] so dreichden godt ijsrael ock daerom weest wel van beraet eer dat ghij versinct mijt die gehele stadt veel mensch maer ick bijn u preecken seper al sadt godt sal mij noch wel een wijltijts burgen 1565[regelnummer] ick wijl mijn eijgen sin doch doen ick seg u dat en laet elck mensche voor hem selven surgen Die doodt nu en sult ghij den dach niet sien van murgen wee u wee u dat ghij sijt geboren 1570[regelnummer] Ga naar margenoot+nu sal ick u op een staende voet verwurgen dus ist met u nu al verloren goet onderwijs Och hoe sietmen veel menschen in haer sonden versmoren veel menschen wijlt dit doch nemen ter harten 1575[regelnummer] wijlt gods woort mijt vlijt doch hooren en bewaren so coompt ghij niet in deeuwige smarten gemeen burger Veel menschen hebben geweest wel so darten so dat sij niet en wijsten wat sij wijlden dragen 1580[regelnummer] sij leefden so qualick en bedreven sulcke parten waer om die heer tlant heeft gaen plagen in die onkuijsheijt hadt godt een quaet behagen Och ick gemeen burger waer sal ick nu heen ick mach te recht wel trueren en clagen 1585[regelnummer] want ick blijf geheel nu int geween ick heb gods gebodt ock so dick overgetreen dus grou ick sal mij die heer ock verstoten O heer mocht ghij so warden gebeen dat het huijs van neringe warden opgesloten 1590[regelnummer] maer this so seer misbruijckt van cleinen en groten dus sorch ick salt gesloten blijven staen Och hoe seer heeft mijn die tijt verdroten dat het huijs van nering niet open is gedaen mijn wijf en kinder moeten van honger vergaen goet onderwijs
[pagina 76]
Ga naar margenoot+Wijlt die heer mijtter harten roepen aen die genade gods sal u niet versmaden hij sal u vertroosten vrij sonder waen 1600[regelnummer] dus bidt mijt het gebet sonder beraden dat christus u heet bijdden als ghij sijt beladen hij sal u vertroosten dus wijlt op hem hoopen die vader der vaderen sal geven sijn genaden sonder twijffel het huijs dat sal gaen open 1605[regelnummer] als ghij tot den heer so hebt geropen gemeen burger op sijn knijen Onse vader die daer sijt inden hemel voorwaer slaet u ogen doch neder op ons alle gaer wij die in grote elendicheijt steecken 1610[regelnummer] het cruijs dat wij dragen valt ons so swaer want het heeft geduert so menich jaer maer vader ghij weet alle ons gebreecken geheijlicht is u naem dat niet uut is te spreecken heijlicht ons o heer mijt uwen heijligen geest 1615[regelnummer] maer u geest o heer en heeft niemant besweecken u rijck toecome den minst met den meest O vader ghij sijt diet al geneest uwen wijl geschiedt opter aerden als inden hemel doet wije buijten u wijl doet die blijft bevreest 1620[regelnummer] hij en is van u verwachtende ghien goet Ga naar margenoot+u wijl doet mijt ons tsij geluck ofte tegenspoet geeft ons huijden ons dagelickx broot voor grote beswaringe ons doch behoet maer ghij weet o heer wat ons is van noot 1625[regelnummer] het broot der sielen u woort suijver en bloot geeft ons en vergeeft ons onse schult ghelijck ghij wijlt dat wij doen tsij cleijn of groot O heer met u genade ons doch vergult ons sonden sijn so groot heer weest ons gedult 1630[regelnummer] en laet ons niet vanden quaden bekoren maer verlost ons vanden quaden die tuegen ons brult als een grimmende leeu om ons te verstoren versterckt ons met uwen geest dat wij nae hem niet en hooren want u o heer is alleen dat rijck 1635[regelnummer] O heer u rijck hebt ghij bereijt te voren alle menschen die betrouwen sonder ofwijck Ga naar margenoot+u is die cracht ende heerlicheijt niemant uus gelijck van eeuwicheijt tot inder eeuwijcheijt amen so davidt in sijn 50 seijt sonder beswijck 1640[regelnummer] wije anders seijt o heer wijltse beschamen goet onderwijs
[pagina 77]

[pagina 78]

[pagina 79]
Ga naar margenoot+staet op mijn vrient al sonder blamen de genade gods heeft u al verhoort 1645[regelnummer] hij sal u wel vertroosten en ock bijnamen al die geen die betrouwen op des heren woort die genade gods Ick hoorden daer so clagen nu rechte voort ick wijl hem vertroosten sonder verdrach 1650[regelnummer] op dat hij niet in sijn mistrosticheijt versmoort want die mijn hulp begeert help ick nacht en dach gemeen burger O genade gods anhoort mijn geclach coompt mijn te hulp al met u troost 1655[regelnummer] want ick het niet langer harden en mach neringeloos te leven dit is mijn propoost die genade gods u reden weet ick wel want sij mijn al noost aleer dat ghij mijn hadt angeropen 1660[regelnummer] ick wijlse al helpen vant twest tot het oost den geen die mijn vertrout en op mijn verhoopen goet onderwijs O genade gods doet dijt huijs van neringe oopen want het heeft so lange toegestaen 1665[regelnummer] die gemeen burger weet hem niet langer te bedropen sonder u hulp moeten sij vergaen die genade gods Ick wijl hem helpen van stonden aen en alden geen die mijn hulp begeert 1670[regelnummer] hoe soudt ick dan ju connen versmaen Ga naar margenoot+ghij die mijtter harten tot mij keert nu wijl ick u helpen vant tgeen dat u deert inden name gods moet het geschien maer siet dat ghise niet weer en ont eert 1675[regelnummer] den nering die ghij in lang niet hebt gesien gemeen burger O genade gods wijlt niet weer van mij vlien laet mijn doch eerst die nering anschouwen soud ick haer niet sien dat waer mijn verdriet 1680[regelnummer] Ga naar margenoot+of is sij doot so blijf ick in rouwen Och nering buert u op of mijn hart moet spouwen waer hebt ghij geweest doch also lanck hoe hebt ghij u so lanck verholen gehouwen waer hebt ghij gelegen after die banck nering Och ick heb geweest langen tijt so cranck ick heb gelegen geheel in onmacht dat mach ick weten oorloch ghien danck want hij leefden mijt mij al so onsacht 1690[regelnummer] Oorloch heeft mijn so lelick vercracht so dat ick niet en wijst of ick sou sterven
[pagina 80]
Ga naar margenoot+ick heb om u gedocht dach ende nacht denckende dat ghij mij niet meer en soudt verwerven gemeen burger Och hoe heb ick nae u lopen swerven en waer ick socht ick en con u niet vinnen ick docht dat ick u al mijn leven sou derven so dat ick bij nae verloor mijn sinnen nering Ick weet wel dat ghij mij wel ginct beminnen maer ick dorst niet comen voor die hant ick groude dat oorloch mij weer sou overrinnen en dat hij mij weer sou bringen in schant gemeen burger Waer is oorloch nering Hij is wat van hier in een ander lant maer ick sorch dat hij sal comen weer 1710[regelnummer] mijt mijn kint so wart ick weer angerant och so moet ick weer comen tot on eer gemeen burger Oorloch hoop ick is nu al wat veer ick hoop hij niet weer comen sal altoos 1715[regelnummer] want waer hij coomt hij bevaut het so seer hij is so wreet en uutermaten boos maer waer is u kint neringeloos is hij doot of is hij im een ander stede is hij begraven in een kist ofte doos 1720[regelnummer] so sal hij ons wel laten met vrede nering Neen hij is niet doot inder waerheede hij is noch int leven ick segt u claer waer oorloch is daer is neringe loos mede 1725[regelnummer] neringe loos mijn kint is bij sijn vaer neringe loos en oorloch sijn altijt bij malcaer dat moechdij wel geloven het is waerachtich waer oorloch is neringe loos is ock aldaer en waer sij comen wert het volck weerslachtich gemeen burger Och nering coomt toch bij mij ick bijn nae u jachtich Ga naar margenoot+ghij sult wel wat cloeck werden altemet watte vrienden waren wij ist u wel indachtich dus compt bij mij of ick blijf onder tnet nering neen eijlaes ick mach noch niet uut het bet ick bijn noch te cranck ick en mach niet gaen mijn leden sijn so slap noch als een slet Ga naar margenoot+ick en mach niet op mijn voeten staen redelijck verstant
[pagina 81]

[pagina 82]

[pagina 83]
Ga naar margenoot+Ist huijs van nerige open gedaen gelooft sij godt ende gebenedijt laten wij nu onse ogen ten hemel slaen 1745[regelnummer] en godt loven en dancken sonder respijt weijnich volckx Neringe sal nu wel beteren mitter tijt ist datmense gebruijcken also men behoren dus ghij menschen altsamen wie dat ghij sijt 1750[regelnummer] neempt u tijt waer laetse niet gaen verloren op dat die heer ons niet weer en coompt verstoren met orloch diertijt en sterft daer beneven ghij rijcken dat die heer u ock niet laet versmoren in u sonden die haer sinnen tot het gelt begeven 1755[regelnummer] ghelijck vanden rijckeman staet geschreven Als lucas beschreven heeft verstaet het bloot om dat hij tgoet boven godt ginck ancleven so heeft hem godt gestraft mitten euwigen doot redelijck verstant 1760[regelnummer] Dus elck sij gewaerschout sij clein en groot edel of on edel wie hij mach wesen die heer wijl ons bewaren voor sulcken tegenstoot mijt sijn ewige vrede wijl hij ons genesen gemeen burger 1765[regelnummer] Laet ons dancken en loven den heer gepresen die ons sijn goetheijt heeft geopenbaert dat wij sijn woort mogen horen sonder vresen elck meent het nu onwaer vrij ongespaert weijnich volckx 1770[regelnummer] Lof sij den eewijgen god die ons heeft bewaert dat wij van ons vianden niet en sijn vermoort lof ewige voorsicheijt hooch vermaert ghij diet tvoornemen ons vianden hebt versmoort redelijck verstant 1775[regelnummer] Lof ewijge genade ghij die rechtevoort neringe hebt verwect soot u heeft behaecht lof ewijge liefde ghij die hebt verstoort ons vianden en van hier verjaecht gemeen burger 1780[regelnummer] Neemt het in danc dat hier is gewaecht ons niet en beclaecht tsij arm ofte rijcken weijnich volckx Of wij hadden gefaelgeert ons dat niet na en draecht neemt het in danck dat hier is gewaecht redelijck verstant Want wij waren inwendich noch een weijnich versaecht om vrij moedich te sprecken sonder beswijcken gemeen burger Neemt het in danck dat hier is gewaecht 1790[regelnummer] Ons niet en beclaecht // tsijn arm of rijcken neemt het int goet van trou moet blijcken wij biddent u clagelick wijlt ons niet blameren Weijnich volckx Hebben wij gefaelgiert in onse pracktijken 1795[regelnummer] wij bidden u wijlt het ten besten keren want jonge scholieren al doende sij leeren Fijnis Wije heeft sijn Wijl al Dijt spel is lanck 1500 ende 50 regulen	margenoot+ [1r] 1 margenoot+ Den burger uut met weinich volckx margenoot+ [1v] margenoot+ [2r] 2 margenoot+ Hier compt veel mens uut margenoot+ Die burger pauseert margenoot+ 100 margenoot+ [2v] margenoot+ nu keert hij hem om nae veel menschen margenoot+ burger uut margenoot+ [3r] margenoot+ pausa margenoot+ pausa margenoot+ 200 margenoot+ [3v] margenoot+ burger margenoot+ pausa margenoot+ [4r] 4 margenoot+ [4v] margenoot+ 300 margenoot+ pausa margenoot+ veel mensch uut pauseert margenoot+ hier trectmen een clockijen margenoot+ [5r] 5 margenoot+ hier hout hij op te luijen margenoot+ [5v] margenoot+ 400 margenoot+ weijnich volckx uut margenoot+ [6r] 6 margenoot+ [6v] margenoot+ pausa margenoot+ somnijch mens uut margenoot+ pauseert margenoot+ [7r] margenoot+ 500 margenoot+ Redelijck verstant uut margenoot+ [7v] margenoot+ [8r] margenoot+ 600 margenoot+ [8v] margenoot+ Weijnich volckx uut margenoot+ [9r] margenoot+ 700 margenoot+ [9v] margenoot+ [10r] margenoot+ 800 margenoot+ pausa margenoot+ veel mens wat an deen sij margenoot+ [10v] margenoot+ uut margenoot+ [11r] margenoot+ pausa margenoot+ weijnich volckx redelick verstant margenoot+ 900 margenoot+ [11v] margenoot+ [12r] 12 margenoot+ [12v] margenoot+ 1000 margenoot+ [13r] 13 margenoot+ [13v] margenoot+ 110 margenoot+ [14r] 14 margenoot+ [14v] margenoot+ pausa margenoot+ 120 margenoot+ [15r] 15 margenoot+ [15v] margenoot+ [16r] 16 margenoot+ 130 margenoot+ [16v] margenoot+ burger uut margenoot+ [17r] 17 margenoot+ 1400 margenoot+ die genade gods uut margenoot+ [17v] margenoot+ strijckt op margenoot+ pausa margenoot+ [18r] 18 margenoot+ beije uut weijnich redelick margenoot+ 1500 margenoot+ [18v]