Ik hing weer eens hoog in de boom voor verlicht despoot te spelen, toen de jongens
op het idee kwamen om vruchten te rapen. Een kille bries stak op, voor ik het
wist lag ik gekneusd en gistend in het gras. Ze dromden rond mij samen, roepend
in een mij onbekende primitieve taal.
‘Dit is een volstrekt normale gang van zaken,’ hield ik mezelf voor. ‘Een onschuldig
spel, ze hebben net gegeten.’ Toch kon ik een zekere verontrustende gretigheid
onmogelijk ontkennen.
Eén rook alleen, een tweede wreef me zachtjes op, niet lang daarna ging ik van
hand tot hand. De brutaalste zag dat ik bloosde en nam een grote, onherstelbare
hap.
[pagina 60]
[p. 60]
Onder de klamme hanebalken
Het was toen we nog in het paleis woonden. De koning was de sterkste man op
aarde, de koningin de mooiste.
Op dagen dat er hoog bezoek kwam mochten de kleine prins en ik samen in de ossebloedrode
kamer. We hadden geen idee hoe het in zijn werk ging, we hadden er
over gelezen. In een plaatjesboek. Onder de klamme hanebalken deden we wie
het eerste was. Hij won altijd, dat ging toen ook al zo. Vanuit de eetzaal klonk applaus.
Ik zou met geen mogelijkheid kunnen zeggen hoe oud hij wordt vandaag. Hij
heeft een dochter die op ballet zit en spreekt de taal van de bezetter. Ik kan helemaal
niets meer zeggen, alleen als ik zing ben ik vrij. Soldaten vragen altijd om
hetzelfde: drank, tabak, hoeren, moeders, het verloren paradijs.
[pagina 61]
[p. 61]
Het wohltemperierte klavier
We zaten met zijn allen aan de onberispelijk gedekte tafel, wij van de Tempelberg
en mijn nieuwe vriend Jan. Jan vond het machtig: bij hem thuis hadden ze niet
eens een tafel. Hij rinkelde nerveus met het bestek.
Je kon het zo gek niet verzinnen of het was volgens de spijswetten bereid. Ongedesemd
brood, halal paté, pastei, gelei, vijf koosjere salades, soep vooraf, kaas en
taart na. Jan kreeg blosjes op zijn wangen. Van louter verrukking dankte hij bijna
de verkeerde Lieve Heer. Niet met volle mond, zoveel nu ook weer niet.
Waarschijnlijk was het iets wat hij zei over het Biedermeierservies of de grootschalige
vleesindustrie. We lagen koud handjes vasthoudend in bed of het gevreesde
knarsen klonk van de la met de kwartierstaten, gevolgd door het wohltemperierte
Klavier.
Hoe wit de morgen. Hoe schoon uw koninkrijk. Een stille heilige Kristallnacht
verder riep moeder zonder haperen bijna al haar kinderen voor het ontbijt.
[pagina 62]
[p. 62]
Een officiële functie
Ik had een officiële functie, het paste slecht bij mij. Jammer genoeg was ik de enige
die er zo over dacht. Mijn man was trots op me, maar wist aan het eind van de
dag niet goed wat hij moest vragen. Voor de kinderen was het zoiets als Waterloo.
Medailles bloesemden op mijn uniform. Langzaam maar zeker verslapten mijn
contouren onder invloed van het zittende bestaan. Ik maakte overuren met de lelieblanke
secretaris, hij begreep ten minste wat incasseren betekende.
Tegen het eind van de oorlog bleek dat die rat gewoon hetero was. Ik ontsloeg iedereen:
de secretaris, de ministers, mijn man, de kinderen en de golden retriever.
Ik heb ze nooit meer teruggezien.
Ik ging weer sporten. De volkstribunalen kregen hoegenaamd geen vat op mij.
Sinds ik een nieuwe markt van pensioengerechtigde vrouwen uit de westerse
middenklasse heb aangeboord, kent mijn succes geen grenzen meer. Pensioengerechtigde
vrouwen uit de westerse middenklasse lezen van allemaal misschien
nog wel de meeste poëzie.
[pagina 63]
[p. 63]
Heel erg hetzelfde
In veel opzichten ben je dus toch wel heel erg hetzelfde. Ik wrijf mijn vaders grauwe
ogen uit, knijp in mijn moeders appelwang.
Ik richt me tot de man: ‘Het was de bedoeling dat ik iets anders werd, iets volkomen
nieuws en onomwonden levensvatbaars. Zie je voor je hoe ze erbij stonden
toen ze een tweedehandsje leverden, voorjaar 1979, op de oprit, onder de pergola,
in hun schortjes, braaf braaf braaf, ontgoocheld, beteuterd, voor het blok gezet?’
De man knikt en streelt de borsten van mijn oma. Hij weet allang dat de beste dingen
verre van democratisch zijn.
Auteursrechtelijk beschermd