|
| |
| |
| |
[Augustus 2004 - jaargang 48 - nummer 404]
Wilco Berga
Gedichten
De mar fan Marij
As leedbidders stean se op har peal,
de swarte skoatjas wiid iepen slein.
Dy frjemden komme hjir te fiskjen,
lykas wy destiids nei pearels dûkten,
faam en jonge mei de lea noch wyt en
swiet, brún feanwetter floeide om ús hinne
en wy botsten sêft, de lippen wiet,
skonken yn omearming as de iel sa glêd.
No sette fiskers hjir de netten út,
se sille oantinkens boppe wetter helje;
krappe dûnsskuon, skoech mei hakje,
lytsjild, lipperead, burd yn 'e kiel.
De seizoenen hawwe elk har tiid hân,
op 'e pleatsen wenje nije nammen,
gers giet streekrjocht nei de droegerij,
mar reiden stjerre earst yn 't winterskoft,
Marij, ús bêd fan reid dat ien kear baarnde,
bedwelmjend heech. Sa wie 't dochs
by de swartbeferzen mar, de reek dreau
fier, wy glydzjend oer 't ferliedlik iis
fan ien nacht froast, ien nacht wille.
Sjoch, ús ielreagers binn' werom, elk
op syn eigen peal. Wa wol no net lykas
earder dûke, wjukken droegje, dûke.
| |
| |
| |
Het meer van Marij
Als doodbidders staan ze op hun paal,
de zwarte pandjesjas wijd opengeslagen.
Die vreemdelingen zijn hier om te vissen,
zoals wij destijds naar parels doken,
meid en jongen met het lijf nog wit en
zoet, bruin veenwater vloeide om ons heen
en wij botsten zacht, onze lippen nat,
benen in omarming als de aal zo glad.
Nu zetten vissers hier hun netten uit,
men zal herinneringen boven water halen;
krappe dansschoenen, schoen met hakje,
kleingeld, lippenrood, baard in de keel.
De seizoenen hebben elk hun tijd gehad,
op de boerderijen wonen nieuwe namen,
gras gaat rechtstreeks naar de drogerij,
maar riet sterft pas in wintertijd, Marij,
ons bed van riet dat eenmaal brandde,
bedwelmend hoog. Zo was het immers
bij het zwartbevroren meer, de rook dreef
ver, wij glijdend over het verleidelijke ijs
van één nacht vorst, één nacht plezier.
Kijk, onze aalscholvers zijn terug, elk op
zijn eigen paal. Wie wil nu niet zoals
vroeger duiken, vleugels drogen, duiken.
| |
| |
| |
Krieën op it lân
Sûnder erch stjerre se út; omkes
en muoikes mei har reade hollen,
op 'e jierdeis liif oan liif tusken buffet
en glêzen tafel yn 'e moaie keamer.
Gleone wangen fan it melken,
kop en pantsje triljend yn 'e wrede hân
as wie de gryp mar krekt oan kant set,
draaiden noch de Hector en de Manus.
Al mar sweve se yn 't bûthús om,
pûnsmieten fleane oer de tafel, har
taal is keallerij, de lege molkpriis,
âlde jonges swetsend yn getallen.
Skjinwosken sitte se te gnizen mei
jonkje en sigaar, muoikes leppelje
it advokaatsje mei de eagen taknypt,
triuwe alle kearen jild ta, libje ivich.
Ungemurken, lykas wyn him deljout,
is de laits ferdwûn. As in flecht krieën
op it lân sit men no byinoar yn stilte,
kop en pantsje triljend yn 'e wrede hân,
de gryp ha se mei sin oan kant set.
Op jierdeis hear ik melkmasines,
kringt jenever yn it kleed, harkje ik
mei reade holle nei it ratteljen.
| |
| |
| |
Kraaien op het land
Ongemerkt sterven ze uit, ooms
en tantes met hun rode hoofden,
op verjaardagen lijf aan lijf tussen buffet
en glazen tafel in de mooie kamer.
Gloeiende wangen van het melken,
kop en schotel trillend in de ruwe hand,
als was de greep net weggezet, en
draaiden nog de Hector en de Manus.
Voortdurend dwalen ze door stallen,
pondematen vliegen over tafel,
hun taal is kalven, de lage melkprijs,
oude jongens zwetsend in getallen.
Schoongewassen zitten ze te grijnzen
met jenever en sigaar, tantes lepelen
hun advokaatje met gesloten ogen,
stoppen altijd geld toe, leven eeuwig.
Ongemerkt, zoals wind gaat liggen, is
de lach verdwenen. Als een vlucht kraaien
op het land zit men nu bij elkaar in stilte,
kop en schotel trillend in de ruwe hand,
de greep is al zorgvuldig weggezet.
Op verjaardagen hoor ik melkmachines,
dringt jenever in het tafelkleed, luister
ik met rood hoofd naar het rammelen.
| |
| |
| |
Ouwe sneeuw
Toen ut sneeuwde prate ik met ouwe mannen,
wij stonnen sumar wat te praten,
dy mannen stonnen teugen un kafeemuur,
as waren se de tiid fergeten.
Sigare-as lei op hun mouw, sneeuw
fyl op ut grize haar en kwam sacht del
sneeuw kwam langsum del op oans hús en
op 'e mear, met sneeuw op 't iis mochten
wij dêr nyt mear overheen.
Foarsichtech fait ut in 'e dipe trekkerspoaren,
as fearkes fait ut op 'e kromme ruch.
Fústdik leit ut op ut erf dêr't wij
as honnen teugenover mekaar stonnen;
- ien sú gelyk hè sufeul ferder in 'e tiid.
En nou, met sufeul sneeuw, is fan ut hús
niks mear te siën. Sneeuw smoart oanze
floeken en ut dekt de sonden ôf,
as ut falt hoarst selfs gyn fogels.
Ik prate wat met ouwe mannen,
wij stonnen teugen un kafeemuur en wy
seiden sumar wat, gyn woard over sneeuw.
Myn fader ging foarop naar binnen,
syn hannen altyd swart, en nou su wit
| |
| |
en sufeul at der fyl, sufeul was ok fergeten.
Wij saten tussen ouwe mannen in en
dronken op 'e sneeuw dy't fallen bleef
tot an 'e doad, su sacht, su langsum.
| |
| |
| |
Oude sneeuw
Toen het sneeuwde praatte ik met oude mannen,
wij stonden zomaar wat te praten,
die mannen stonden tegen een cafémuur,
als waren ze de tijd vergeten.
Sigarenas lag op hun mouw, sneeuw
viel op hun grijze haar en kwam zacht neer
sneeuw kwam langzaam neer op ons huis en
op het meer, met sneeuw op 't ijs mochten
wij daar niet meer overheen.
Voorzichtig valt het in de diepe trekkersporen,
als veertjes valt het op de kromme rug.
Vuistdik lag het op het erf waar wij
als honden tegenover elkaar stonden;
- één zou gelijk hebben zoveel verder in de tijd.
En nu, met zoveel sneeuw, is van het huis
niets meer te zien. Sneeuw smoort onze
vloeken en het dekt de zonden af,
als het valt hoor je zelfs geen vogels.
Ik praatte wat met oude mannen,
wij stonden tegen een cafémuur en wij zeiden
zomaar wat, geen woord over sneeuw.
Mijn vader ging voorop naar binnen,
zijn handen altijd zwart, en nu zo wit
| |
| |
en zoveel als er viel, zoveel was ook vergeten.
Wij zaten tussen oude mannen in en
dronken op de sneeuw die maar bleef vallen
tot aan de dood, zo zacht, zo langzaam.
| |
| |
| |
It gers (in liet)
Sa waachst dan it gers, sa waachst dan it bern,
Sa rûkst wer it hea, sa sjochst wer har lea,
Sjochst rûnom de see, sjochst rûnom it lân,
Stiest wer yn it gers, sa ferliest dyn ferstân.
Sa sjochst wer har hier yn it skom fan 'e weach,
Yn 'e amerfol molke sjochst de glâns fan har each.
Hearst by see wer de skiep, stiest yn 'e stoarmwyn,
Hearst it wer yn 'e sliep, it bern fan lang lyn.
Sa sjochst wer de feart, sa sjochst wer de slûs,
Stiest wer by har pleats, stiest wer by har hûs,
Sjochst in iensume reager, in stil fiskjend bern,
Yn 'e reingrize loft binn' har triennen te sjen.
Sa waachst dan it gers, sa waachst dan it bern,
Sa wurdt der wer meand, gjin dei giet ferlern,
Sjochst by see wer de skiep, stiest yn 'e sinne,
Sjochst it wer yn 'e sliep, wolst der wer hinne.
Sa waachst dan it gers, sa waachst dan de tiid,
sjochst weagen dy't weistjerre, fielst it fertriet,
Sa is 't krekt begûn en sa stiest by de stien,
Sjochst fjilden fan grêven, safolle fergien.
Sa waachst dan it gers en sa giet alles bêst,
Sa meanst it foar 't earst, sa meanst it foar 't lêst,
Sa swypkje de weagen, sa rint it nei jûn,
Yn 'e dream sil it barre; stiest wer op 'e grûn.
| |
| |
| |
Het gras (een lied)
Zo groeit dan het gras, zo groeit dan het kind,
Zo ruik je weer hooi, haar heb je bemind,
Om je heen zie je zee, om je heen zie je land,
Je staat weer in gras, je verliest je verstand.
Je ziet weer haar haar, door golven bewogen,
In emmers vol melk de glans van haar ogen,
Bij zee hoor je schapen, je staat in de stormwind,
Je hoort in je slaap lang geleden het kind.
Zo zie je de vaart weer, zo zie je de sluis,
Zie je haar boerderij, sta je weer bij haar huis,
Je ziet eenzame reigers, een stil vissend kind,
In de regen haar stem, vol van tranen de wind.
Zo groeit dan het gras, het kind laat zich horen,
Zo wordt weer gemaaid, geen dag gaat verloren,
Bij zee zie je schapen, je staat in de zon,
Je ziet het weert voor je, alsof je terug kon.
Zo groeit dan het gras, zo groeit dan de tijd,
Zie je golven die wegsterven, pijn die weer slijt,
Zo is het begonnen, zo zie je 't voorbij gaan,
Zie je velden van graven, zoveel is vergaan.
Zo groeit dan het gras, zo vindt alles plaats,
Zo maai je voor 't eerst, zo maai je voor 't laatst,
Zo zwiepen de golven, zo wordt het weer avond,
Zo gaat ook de droom; sta je weer op de grond.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd