Tirade. Jaargang 42 (nrs. 373-377)

[p. 478]

[December 1998 - jaargang 42 - nummer 377]

Marc Windsant
Gedichten

De stervende is in zijn
ruimste vorm een vogel die
in versproken adem vliegt

wijdopen mond een drooggevallen
holte voor de bedding
van een donkere rivier

daarop, maar te ver weg
om met een steen te raken
een roeier in z'n zwarte boot.

De stof wordt machteloos
verklaard; toch om de vogel
was het dat men doden woog

wat altijd komt, komt met zijn
eigen geur. De mond valt voor
de vogel als een deur.

[p. 479]

Een dag om met een zwarte steen te tekenen

Dan breekt de tijd. Flauw hoorbaar
klinkt het kraken. Boleten in een
ploffend spoor brengen een huivering.
Dat is het vallen. Zo komt een oppervlak
vol kippevel. De streling van een
stuifstorm legt een barmhartig patina
en voegt de lijnen in het craquelé.
Het vallen van een woord leidt tot
een duister enigma. Wat valt dat kent
zijn eigen maat en macht. Schept dat
nog ruimte om te hopen? Er is gedacht!
Blijkbaar was dat gewichtloos denken;
anamorfose van een vondst; een vaag contour
dat oker aan de lucht kan lopen.

[p. 480]

II
Het liggen

 

Is terzijde en met ingehouden adem.

 

De ogen halfgesloten; iris en pupil

 

tonen blind staren. Reflectie van de

 

vuurbal in de oogbal. Een bevroren

 

beeld. Wie omkeek was een zoutpilaar.

 

Dominostenen van geschillen, neergekomen

 

in de logica van oorzaak en gevolg,

 

en dan ligt alles. Zo'n stilte is niet

 

denkbaar, echter angstig evenmin.

 

Angst gaat vooraf! Het liggen lijkt

 

verlossing maar leidt toch tot wederkomst.

 

Is liggen daarom ondergaan als straf?

 

Ring van causaliteiten; vallen, liggen, zie:

 

de stilte valt, de tijd breekt als een staf.

[p. 481]

III
Het opstaan

 

Blijkt onthechting. Dat woord komt

 

los van zijn betekenis en vervreemdt

 

een handeling van de zin die zij

 

in een andere toestand meestal heeft.

 

Buig toch de rug, de knie. Omhoog!

 

Een elevatie uit de inslag. Er is geen graf,

 

immers wie kan de eigen recht-hoek

 

dichten zonder de spade bij te sluiten.

 

Een deksel van Pandora valt niet neer;

 

Geen weggerolde steen en daarmee

 

geen verrijzenis. Nu reeds ligt vast wat

 

vallen/liggen/opstaan wordt: een gang

 

over verschroeide aarde. Wie zonder toekomst

 

verder moet, toont zich voor het verleden bang.

[p. 482]

IV
Het vallen

 

Als proces is transformatie en omvat

 

zowel het voorwerp in de inslag als

 

het oppervlak. Het vallen in een

 

stuitering herhaalt de gravitatie

 

en is daarmee de keten die zich sluit.

 

Drie schalmen slechts: zwaartekracht,

 

vervorming, wederkomst. Een beeld

 

van ijs ontdooit, versmelt een zoutpilaar,

 

sist op de hete grond en verbindt zich tot

 

een brakke biotoop. Een tranenspoor in

 

het blanketsel van een hoer; geschonden

 

huid eronder, vage letters in de as.

 

De vraag van grauwe mannen raakt de kern:

 

‘kunt u nog zeggen wie u vroeger was?’