Tirade. Jaargang 37 (nrs. 344-349)

[p. 315]

Leo Vroman
Over wraakzaamheid

De aardkorst is al verzadigd
met het zaad van aardige en even
onaardige verzoeken
en van de eerste ongeboekstaafde
nog in ons leven weerkaatsende
tot meer beschaafd geschrevene
is niet eens ons allerlaatste
smeken in staat gebleken
onze liefde zo zuiver te uiten
als een enkele regenboog
en het wraakzame oog
in tranen te sluiten.

Wat heb ik zelf gedaan,
onwaar waar en waarvoor?
Als ik werkelijk besta
als ik opsta
sta is verstameld naar
mijn beschamend werk te kijken,
een oerwoud van onderkleren
en lang vergane sokken
goed voor het lokken en vangen
van veren zonder zwanen,
voetsporen die van te voren
hun doel al hadden verloren
maar weigerden om te keren,
koor van herinneringen
die het zingen niet laten of leren
en waar het waarachtig mooi is
daar krijgt het zichzelf in de gaten

[p. 316]

 

en zwijgt het

 

van het praten.

 

 

 

Men noemt het soms begaan en

 

het krioelt er van lijken, lianen,

 

pagina's moet ik versieren

 

met woorden als bloedrode vlammen

 

prijkend als hanekammen.

 

Dat is het grote gevaar:

 

daar waar de waarheid mijn tooi is

 

vergeet ik de dode jongeren

 

waarom ik toch was begonnen,

 

alsof ik ze had verzonnen,

 

alsof het wat minder kon,

 

en al dat hinderlijke bloeden

 

 

 

Kunnen die ogen van de

 

verhongerende kinderen

 

niet eens wat minder groot

 

 

 

Turende in het TV venster

 

iedere avond om zeven uur

 

naar onbegaanverre buren

 

zie ik het slagveld

 

door hun muren breken

 

en altijd weer veel te goed

 

dat gietsel van kinderbloed,

 

dat leeggegoten gezichtje

[p. 317]

 

kindje kan het niet

 

wat minder dood

 

 

 

En wat is er niet te vertellen

 

over beschaving wanneer

 

keurige dames en heren

 

niet op rennen gebouwd

 

door lege straten snellen,

 

de beschoten burgeres

 

die haar hoed nog vasthoudt,

 

de leraar in geografie

 

met actetas, voornaam, achternaam

 

hij blijft ze meenemen

 

geboren op een of andere dag

 

en daarnet gestorven

 

gelukkig niet levend

 

 

 

waarvoor waarvoor

 

schrijf ik maar door en door-

 

dat ik schrijf

 

geniet ik nog ook.

 

 

 

Is het leven

 

zo even niet?

 

 

 

Graag verwaai ik mij met zorgen

 

sta met opgeslagen kraag

 

scheef in de storm van overmorgen

 

in de windstilte van vandaag

 

 

 

of zie de nacht waarin heus heel-

 

emaal niets wil gebeuren

[p. 318]

 

verticaal in tweeën scheuren

 

naar een hel onaards tafreel

 

 

 

of ben een knaapje wit en bang

 

fluisterend tegen witte heren

 

je mag mijn been wel amputeren

 

maar eerst vertellen voor hoe lang

 

 

 

Als het kind mag boffen

 

en de zaal wordt weer getroffen

 

nog maar een paar minuten

 

anders nog wel zestig jaar

 

 

 

Zo ligt het zwart verleden braak

 

in de greep van onze wraak.

 

 

 

Wij hebben machteloze nachten

 

met ieder mens en dier gemeen.

 

Vel en vacht van mijn gedachten

 

zijn huid en haar van iedereen.

 

Geslachten liggen op geslachte

 

moeders en vaderen te wachten

 

wier woorden van gebit en been

 

tot geen zoen zijn te verzachten

 

tesamen liggend en alleen

 

grassen groeien uit hun monden,

 

waar hun ogen openstonden

 

staan gaten water in het steen.

 

 

 

Wie zal de vreemdeling verwarmen

 

waartoe ik uiterlijk verga?

 

Wie zal mijn vijanden omarmen

 

als ik niet meer besta?