Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 8

[p. 167]

Verslag van het Bestuur der Afdeeling Brussel.
(Juli 1901 - Juli 1902.)

I. Leden.

Het getal leden onzer Afdeeling was gedaald op 143. Dit jaar nog ontvielen ons 14 leden, ten gevolge van vertrek, overlijden of ontslag. Door een gedurige propaganda, waarin de Secretaris ernstig gesteund werd door den heer Sobry, bestuurlid, zijn wij er in gelukt 23 nieuwe leden aan te werven voor 1902 (waaronder twee welke hun bijdrage op 10 fr. bepaalden) zoodat de Afdeeling heden 152 leden telt.

Daar vcoral persoonlijke propaganda ernstige uitslagen oplevert, heeft het Bestuur in de maand October een oproep gedaan om al de leden aan te wakkeren elk ten minste een nieuw lid aan te werven om alzoo bij te dragen tot de heropbeuring der Afdeeling. Voor het einde van het maatschappelijk jaar zal nog eens bij allen aangedrongen worden en wij hopen dat ditmaal onze oproep door allen gunstig zal beantwoord worden.

II. Bestuur.

Voor het jaar 1901-1902 was het Bestuur samengesteld als volgt: de HH: Hoste, Strang, van Kalken, Bogaerd, Sobry, De Clercq, Teirlinck, Hendrickx, Janssens, Van Houdt, Zels.

In de bestuurszitting van 3 Oogst nam de heer Sobry zijn ontslag van Secretaris en werd vervangen door den heer Zels. 't Zij ons toegelaten hier den heer Sobry hulde te brengen voor zijn verkleefdheid en voor den ijver en de nauwgezetheid, met dewelke hij het Secretariaat waargenomen heeft.

In Algemeene Vergadering van 21 Nov. 1901 werd het Reglement herzien en gewijzigd.

Er werd o.a. besloten dat de Bestuurder der Nederlandsche leergangen, ingericht door de Afdeeling, van rechtswege lid zou zijn van het Bestuur.

De wijziging werd door het Algemeen Bestuur goedgekeurd.

[p. 168]

III. Feesten en voordrachten.

Op voorstel van den heer Voorzitter werd door het Bestuur besloten de voordrachten in te richten in den Vlaamschen Schouwburg met de medewerking van het Vlaamsch Nationaal Tooneel.

De eerste vertooning had plaats op Zondag, 17 November 1901. De knappe tooneelspelers van den Vlaamschen Schouwburg voerden twee stukken op: De gefopte Oom, blijspel door Van Rijn, en Tortelduiven, tooneelspel door H. Melis. D^r Marten Rudelsheim, uit Antwerpen, hield een zeer belangrijke voordracht over den Gulden-Sporenslag, waardoor de spreker ons de ware beteekenis van dit heuglijke feit deed kennen, alsook wat de Vlamingen daaruit kunnen leeren.

Op Zondag, 12 Januari, werden de leden uitgenoodigd op de vertooning van Den Gedachtenlezer, blijspel door Lievevrouw-Coopman en Pol Anri.

De heer F. Reinhard, onze knappe volksredenaar, sprak over De Vlaamsche Hoogeschool. Op een zeer aanschouwelijke wijze deed hij er het belang en de noodzakelijkheid van uitschijnen en wees vooral op de heilzame vruchten, welke eene Vlaamsche hoogeschool zou afwerpen ten bate van ons volk. De spreker werd warm toegejuicht en wij rekenen het ons ten plicht hem hier nogmaals van harte te bedanken voor zijn belanglooze medewerking.

De derde vertooning had plaats op 23 Februari. Er werd opgevoerd: Eert vader en moeder, drama door Palmer Putman. Door onvoorziene omstandigheden kon er geen voordracht gehouden worden. Ook de vertooning, welke moest plaats hebben op 23 Maart, met een voordracht te houden door den heer J. Verbeek, kon niet gegeven worden omdat er op dien dag een groote volksbetooging plaats had ten voordeele van het A.S.

IV. Nederlandsche leergangen.

De Nederlandsche leergangen werden dit jaar gevolgd door 302 leerlingen (juffrouwen en heeren) nl. uit Brussel 112, S^t Gillis 54, Elsene 41, Curegem-And. 27, Molenbeek 21, Schaarbeek 15, S^t Joost-ten-Oode 12, Etterbeek 8, Koekelberg 4, andere gemeenten 8.

De lessen waren verdeeld over 3 klassen voor heeren en 3

[p. 169]

klassen voor dames. Iederen Dinsdag en Vrijdag werden daarenboven vrije spreeklessen gegeven, onder de leiding van de heeren De Ketelaere en Geboes.

De bijzondere lessen in uitspraak en voordracht werden bestuurd door den heer Van den Berghe.

De gewone leergangen werden gegeven door de heeren Derboven, Van Ham, De Clercq en de dames E. Torrekens, A. Cosijn en B. Cosijn.

De examens werden afgenomen in de tweede helft van April. Een 20-tal leerlingen hebben na een ernstig onderzoek een getuigschrift van bekwaamheid bekomen.

De uitreiking der diploma's aan de leerlingen-meisjes had dit jaar plaats in Zaal der Middelbare meisjesschool, Stroostraat. Ze werd voorafgegaan van een allerliefst en hoogst belangrijk Vlaamsch zang- en tooneelgedeelte, ingericht door de leerlingen der Nederlandsche leergangen, onder de leiding van Juffrouw Torrekens en M^r Van den Berghe.

Wij durven hopen dat het Bestuur toek. jaar op hun medewerking zal mogen rekenen om de leden op een of meer gezellige Vlaamsche feestjes (liederavonden met voordracht) te kunnen vergasten.

De heer van Kalken, bestuurder der Nederlandsche leergangen, heeft dit jaar weer een kosteloozen leergang gegeven over de Geschiedenis van de Nederlandsche taal.

Gedurende den ganschen winter besteedde hij elken Zaterdagavond aan het mededeelen van de vrucht van jarenlange studie en ervaring, en elken avond had hij het genoegen zijn leergang gevolgd te zien door veertig à vijftig onderwijzers, onderwijzeressen en bijzonderen, waaronder M^r Vercamer, eere-schoolopziener en lid onzer Afdeeling, dient vermeld. Op Zaterdag, 18 Mei, boden zijn leerlingen hem een gezellig feest aan en een kunstwerk als blijk van hulde en dankbaarheid.

Ook wij zeggen den hooggeachten leeraar, in naam van het Willems-Fonds, hartelijk dank om zijn beproefde liefde en opoffering voor onze taal.

Dank ook aan de leeraars en de leeraresssen, die zoo gewetensvol en zoo geestdriftig hun leergangen hebben gegeven.

V. Boekerijen.

Boekerij n^r I (lokaal: Isabellastraat, 34). Open den Zondag

[p. 170]

van 10 tot 12 uren, den Maandag van 4½ tot 6½ uren. Boekbewaarder: de heer Th. Zels.

Getal lezers	376
Getal aanwezige boeken	2758
Getal uitgeleende boeken	5830

Boekerij n^r 2 (lokaal: Zonderzorgstraat, 130. Elsene). Open den Zondag van 10 tot 12 uren. Boekbewaarder: de heer E. T'sjoen.

Getal lezers	132
Getal aanwezige boeken	1117
Getal uitgeleende boeken	1052

Boekerij n^r 3 (lokaal: Gemeenteschool, Claessenstraat, Laken). Open den Zondag van 10 tot 12½ uren. Boekbewaarder: de heer K. Bogaerd.

Getal lezers	286
Getal aanwezige boeken	600
Getal uitgeleende boeken	3870

Onze boekerijen werden vooral verrijkt met de werken van de hedendaagsche schrijvers: Couperus, Stijn Streuvels, Johanna van Woude, Augusta Dewit, Cyriel Buysse, Henri Borel, Guido Gezelle, Anna de Savornin-Lohman, Frederik van Eeden, Cornelie Huygens, M^w Goekoop, Anna Kaulbach, Prosper Van Langendonck, Verwey, Gorter, Jacques Perck, Herman Teirlinck, Heyermans, De Clercq, enz.

Daarbij nog zeer belangrijke wetenschappelijke werken: geschiedenis, taalkunde, enz.

Wij mogen met genoegen vaststellen dat de Boekerijen onzer Afdeeling zeer bezocht worden en dat vooral de werken der moderne schrijvers gevraagd en gretig gelezen worden.

Aan de trouwste lezers werden uitgedeeld de brochure van Vermeylen: Europeesche Beweging en Vlaamsche Beweging, alsook de brochure uitgegeven door het Willems-Fonds: De Slag der Gulden Sporen aan het volk verhaald.

VI. Andere werkzaamheden.

Dit jaar werd onze aandacht nog gewijd aan de viering van de 600^e verjaring van den Gulden-Sporenslag en de Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool.

[p. 171]

Voor het eerste punt richtte onze Afdeeling een voordracht in, in den Vlaamschen Schouwburg.

Zij sloot zich aan, evenals de andere Afdeelingen van het Willems-Fonds, bij het Vaderlandsch Comiteit tot viering van den Gulden-Sporenslag, dat te Antwerpen werd gevormd.

Dit comiteit, alsook het Algemeen Bestuur van het W.-F., heeft een dringenden oproep gedaan om deel te nemen aan de Vaderlandsche betooging, welke zal plaats hebben te Kortrijk op 13 Juli.

Voor de viering van den 11 Julidag te Brussel werd aan het Brusselsch Comiteit een toelage verleend.

Een toelage werd ook verleend aan de wakkere Gentsche Studentencommissie tot Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool.

Naar het Studencongres, ingericht in Gent door deze Commissie, werden drie leden onzer Afdeeling afgevaardigd.

In den Vlaamschen Schouwburg werd eene voordracht ingericht over De Vlaamsche Hoogeschool.

Aan de HH. leden van de Kamers der Volksvertegenwoordigers werd de brochure gezonden: L'université flamande door Prof. J. Vercoullie.

Aan deze heeren werd ook een vertoogschrift gestuurd om de Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool te bekomen.

Een ander vertoogschrift werd gezonden om de benoeming te vragen van een Vlaamschkundigen leeraar in vervanging van den betreurden hoogleeraar Bouqué.

Een dergelijk verzoek werd aan den H. Minister van Onderwijs gestuurd.

Er werd ook een brief gezonden aan de HH. Kamerleden om protest aan te teekenen tegen de afschuwelijkheden der vrouwenkampen in Zuid-Afrika en om hen te verzoeken de Kamer een wensch te doen stemmen voor hun verplaatsing op onzijdig grondgebied.

Wij mogen dit verslag niet eindigen zonder de uitdrukking onzer dankbaarheid te bieden aan de Gemeentebesturen van Brussel, S^t Gillis, Elsene, Molenbeek, S^t Joost-ten-Oode en Laken en aan het Provinciaal Bestuur van Brabant, voor hun ondersteuning ten behoeve der Nederlandsche leergangen en der volksboekerijen.

Dank en hulde ook aan M^r en M^w D^r V. De Hoon, leden onzer Afdeeling, welke aan het Algemeen Bestuur de som van 3000 fr.

[p. 172]

schonken, waarvan 1000 fr. voor de volksbibliotheken van de Afdeeling Nieuwpoort, 1000 fr. voor die der Afdeeling Eekloo en 1000 fr. voor een boek door het Algemeen Bestuur uit te geven.

Dit stichtend voorbeeld wordt ten zeerste ter navolging aanbevolen.

Ten slotte dank aan allen die, niettegenstaande den geest van onverschilligheid, die zoowat overal indringt, het streven van het Willems-Fonds blijven waardeeren en ondersteunen.

De Secretaris-Verslaggever,

Th. Zels.

De Voorzitter,

Jul. Hoste.

N.B. Wij brengen hier ook een bijzondere dankbare hulde aan onzen achtbaren Voorzitter, welke aan de Afdeeling 200 fr. schonk terwijl hij immer zijn werkzaamheid gansch ten dienste stelt van het Willems-Fonds.

De Verslaggever,

Th. Zels.