Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 3

Sterfgeval.

Maandag 16 Mei had de begrafenis plaats van Mevrouw weduwe Cogen, geboren Clara Ledeganck.

Talrijke Vlaamsche vrienden, waaronder dichter Karel Bogaerd van Brussel en de heer Ernest Bergmann van Lier, broeder van Tony Bergmann, waren aan het sterfhuis vergaderd.

Na eene toespraak van den protestantschen predikant Hocart - Mevrouw Cogen was vóór eenige jaren tot de Hervormde

[p. CIII]

Kerk overgegaan - hield Professor Julius Mac Leod de volgende lijkrede:

Enkele maanden geleden was het feest in Vlaandere[nland]: te Eecloo verrees het standbeeld van Ledeganck; door vorstelijke personen en hooggeplaatste staatslieden werd de dichter herdacht; de schoolkinderen bezongen zijn roem; de bazuinen klonken en het volk juichte toe.

Thans is het een dag van rouw: de dochter van Ledeganck is ten grave gedaald. In Clara Ledeganck leefde het gemoed van den grooten dichter voort. Zijn warm hart, waaruit zooveel liefde voor het goede is gevloeid; zijne kunstrijke ziel, die zoo gevoelig was voor het schoone, waren het erfdeel van zijne dochter. Bij dit erfdeel heeft de dochter de fijnheid en de bekoorlijkheid van de vrouw gevoegd.

Rondom dit graf staan kinderen, verwanten en vrienden geschaard; zij weenen.

Ook door anderen wordt bitter geweend. Nooit heeft de dierbare afgestorvene een ongelukkige te vergeefs bij haar laten aankloppen. Menig leed werd door hare goedheid genezen; menige ellende werd door hare mildheid verzacht. 't Was in stilte, schier in 't geheim, dat zij hare weldaden verstrekte. Zij, die haar in dagen van rampspoed hebben ontmoet, weenen thans.

Verder nog, over het gansche Vlaamsche land strekt de rouw zich uit, want Clara Ledeganck heeft ook geleefd voor Vlaanderen èn voor zijne kunst.

Door haar huwelijk met doktor Eugeen Cogen deed Ledeganck's dochter hare intrede in eene familie waar kunst en wetenschap tronen, waar de vaderlandsche overleveringen in eere staan. In de familie De Hoon, waartoe hare moeder behoorde, in de woning van haren oom Prof. Heremans, spreekt alles van Vlaanderens roem, van Vlaamsche Kunst. De heldere geest, het fijne schoonheidsgevoel van Mevrouw Cogen kwamen in die omgeving tot hunne volle ontwikkeling, en brachten

[p. CIV]

eene lange reeks kunstjuweelen voort. De voornaamste tijdschriften van Noord- en Zuid-Nederland: het Nederlandsch Museum, het Tijdschrift van het Willems-Fonds, de Vlaamsche School, het Leeskabinet, Elsevier's Tijdschrift, Woord en Beeld, vergastten hunne lezers op een aantal fijnbewerkte letterkundige pareltjes van hare hand: Het Begijntje, Eene Dorpsprijsuitreiking, Musiceerende Buren, In de Hoofdkerk, Begijnekens Leven, Oude Brieven, Cilia, Een Kruisberg, Allerzielendag, Mandus, Tante Sibylla en andere vestigden meer en meer de aandacht op de kunstenares, die haar land en haar volk zoo grondig kende en zoo diep beminde, en zich met echt vrouwelijke bescheidenheid achter het pseudoniem Johanna Filips verborgen hield. Onlangs nog, toen eene onmeedoogende ziekte haar reeds ten grave sleepte, schonk zij nog aan het tijdschrift Woord en Beeld een nooit volprezen stukje over het leven der begijntjes (‘Van Begijnen en Begijnenhoven’) te Gent.

‘Zij allen, die de kunstgewrochten van Johanna Filips hebben bewonderd en genoten, weenen thans met ons.

Het goede dat zij heeft gesticht, het schoone dat zij heeft voortgebracht, hare gehechtheid aan haren landaard verdwijnen niet met haar. Het voorbeeld dat zij haar leven lang gegeven heeft, in dagen van tegenspoed en in dagen van geluk, is een erfdeel dat zal in eere worden gehouden.

Vaarwel, lieve vriendin!’

Op het Gemeentekerkhof droeg dichter Karel Bogaerd een gedicht voor ter eere der duurbare afgestorvene.