De Tijdspiegel. Jaargang 72

[p. 293]

Herinnering.
Joh. M. Sernée.

ONDER al het krijgsrumoer, dat in dezen tijd tot me komt, bij het in gedachten volgen der legers van de vijandelijke landen, had ik dezer dagen plotseling een visioen van lachenden vrede; ik zag het beeld eener schoone stad in Zuid-Frankrijk, een fata morgana van de liefelijke stad Lyon.

Een milde zomerdag; oneindig blauw welfde zich de hemel. En overal was zon: zon op de daken der huizen, op de straten, de bruggen, het water, de kaden, overal, in felle schittering, doch getemperd door een zachte bries, weldoend en verfrisschend.

Weer voel ik de zonnewarmte van dien dag me doortintelen, weer zie ik het liefelijk Lyon met zijn stralenden glimlach, al zijn schatten op mij uitstrooiend, telkens meer.

Ik zie weer de steigerende rossen der zee van de fontein Bartholdi, meevoerend de bruid van de Rhône; de Rhône, die haar reeds ten huwelijk wacht, om daarna samen zich te storten in de blauwe, deinende golven.

En ik denk aan de bronzen personificaties der beide stroomen in de gewelfde vestibule van het stadhuis; de Rhône, krachtige, baardige godenfiguur; de Saône, liefelijk vrouwenbeeld; beide liggend op leeuwengestalten; naast hen hoornen des overvloeds, uitstortend hun volle, rijpe druiventrossen.

Ik sta weder op de Place des Terreaux en zie weer het Huis der Vroede Vaderen: de Westgevel, massaal zich verheffend in al zijn rijke ornamenteering, te midden waarvan het ruiterbeeld van Henri Quatre; daarachter de donkere kolossale klokkesilhouet. En aan de andere zijde, Place de la Comedie, weet ik de Oostgevel van een bekorende schoonheid, met zijn portieken en zuilen, zijn balustrade en ronde torens.

Maar vooral rijzen voor mijn oog de kerken van Lyon;

[p. 294]

die van buiten zijn als kostbaar gebeeldhouwde kant, feeëriek en betooverend, van binnen vele rijke interieurs bevatten, met schoone glasschilderingen, prachtige fresco's en oude schilderstukken; zooals bij voorbeeld de église Saint-Bonaventure en de église Saint-Nizier, wier torens zich spits afteekenen tegen de lucht.

Zoo schetst mijn verbeelding me nog eens de gansche stad.

Weer beweeg ik me langs Lyons straten en pleinen; 'k loop in de rue de la Bourse; sta een oogenblik later op de Place de la République: vóór me een kolossale pyramide, als stut dienend voor het wit marmeren beeld van Carnot, dat zonbelicht me tegenschittert. Even huiver ik: de strakke blik van den gebeeldhouwden leeuw staart onafgewend naar de plek des onheils...

Maar reeds koestert me weer de zon in de breede rue de la République en weldra adem ik de frissche koelte in van de kade de l'Hôpital.

Spoedig rijst dan een vrediger monument voor me op, zich weerspíegelend in een kleinen vijver, omgeven door een weelderig bloemperk; op hooge zuil verheft zich daar een vrouwenbeeld, omringd door eene breede balustrade en klaterende fonteinen. 't Is me, of ik weer voor het eerst de stad betreed, komend van Gare de Perrache: de Republiek groet me, een olijftak in de hand. Ook de overige symboliek is treffend: Gelijkheid, Vrijheid en Broederschap vergezellen de stad Lyon.

In extase loop ik verder, steeds dieper de stad in... Daar is reeds de rue Victor Hugo, nu weet ik, dat het dadelijk komen zal, het mooie, 't intense. Nog enkele schreden, een zijwaartsche wending, en voor me ligt in heel haar onvergelijkelijke schoonheid de Place Bellecour, in 't kleurig zomerkleed; als in feestdos getooid voor den Roi Soleil, fier zich verheffend in het midden van het park. De geur der bloemen, het zachte ruischen der fonteinen oefent een bedwelmenden invloed uit en een moment blijf ik staan, in vreemden droom verzonken... Tot ik me plots herinner, dat nog grooter schoonheid me wacht. En me ontrukkend uit dit zalig dolce far niente loop ik als bij intuitie het plein af, de rue Bellecour in, naar de kade des Célestins. Daar gekomen, overweldigt het schouwspel mij: vlak vóór me glinstert het water der Saône, en overal, waar ik mijn blik laat weiden, niets dan water en bruggen.

[p. 295]

Onvergetelijk Lyon, welk een weelde, u te hebben aanschouwd!

Ik loop een eind verder naar de Quai Saint Antoine; de rivier is hier zeer breed, en breed en majestueus liggen daar ook de kaden en bruggen van Lyon, vol schoonheid.

Monumentaal rijen ze achter elkander, de Pont de la Feuilleé, de Pont du Change, de Pont du Paleis en de Pont de Tilsitt. En ik loop maar langs die frissche, heerlijke kaden, tot ik plotseling een kinderlijk verlangen krijg nu snel ook even de zooveel krachtiger Rhône te gaan zien.

Reeds haast ik me er heen; tal van straten kruisend, betreed ik eindelijk de rue Puits-Gaillot. Ademloos loop ik verder en... de Rhône ligt voor me. Hier breeder bedding, krachtiger stroom en nòg schooner bruggenbouw. In mijn nabijheid de Pont Morand; achter me, in de verte, de Pont de la Boucle met haar eigenaardig hooge bogen; naar de andere zijde de massale Pont Lafayette; nog verder, bij de eerstvolgende kromming der rivier de eeuwenoude Pont de la Guillotière, als altijd in overwinnenden kamp met de dartele golven der Rhône; juist in tegenstelling vlak daarachter de moderne brug met geleerden naam, de Pont de l'Université et Faculté des Lettres.

Roerloos blijf ik staan en tuur naar het blauwe koepeldak boven me met het stroomende water daaronder; de vurige, woeste Rhône, die maar haastig verder stroomt, steeds verder, zich spoedend naar het groote doel, de plaats der hoogtijviering...

Dan, bij die gedachte, verlang ik eensklaps terug naar de Saône, wensch ik haar nogmaals te zien in het ongerept bruidskleed, de Saône, op weg naar haar bruigom...

Opnieuw vang ik denzelfden weg aan, nu in omgekeerde richting en 't duurt niet lang, of reeds lachen haar groene boorden me weer toe.

Welk een verschil in die beide stroomen!

Nog klinkt in mijn oor het geraas van de schuimende Rhône, die ik zoo even verliet, de onstuimige lazure bergstroom, reflecteerend het helle licht der ijsbergen; en vóór me ligt reeds het rustige, smaragdkleurige Saônewater, als 't ware met zich voerend de liefelijke natuur der wijnbergen van Bourgondië, haar vaderland.

Tusschen de donkere bosschages op de hellingen der colline Fourvière, aan de boorden der Saône, liggen sierlijke

[p. 296]

huisjes en coquette villatjes verspreid, als groote witte en gekleurde vogels, en fier zich verheffend uit het donkere groen staat te midden daarvan de basiliek de Fourvière, rijk monument met zijn achtzijdige hoektorens, waarop de gouden kruisen schitteren.

En ik denk weer aan den avond van acht September, het feest van Maria Geboorte. De heuvel, de rivier, het gansche landschap, baadde in het goud der ondergaande zon, en in dat wondere licht stond op de colline Fourvière, dat forum vetus, zegenend de priester, de armen uitgestrekt naar de duizenden, daar beneden op de kaden bijeengekomen.

Ook naar acht December gaan nog eens mijn gedachten:

't Was middernacht; de gansche heuvel stond in gloed; er was een geflikker van duizendkleurige vuren. Eensklaps begon ook de stad te stralen, overal werden lichten ontstoken, tot waar 't oog reikte in onafzienbare verten.

Een sprookjesrijk geleek toen Lyon, een fantastisch tooverland.

Maar een nieuwe verbeelding schuift zich voor mijn blik: zelf sta ik op den heuvel Fourvière en zie om me heen. Beneden, in de diepte, glanst het water; vlak onder me liggen in zachte glooiing de groene miniatuurwouden der helling; links van me, op eenige meters afstand en op bijna gelijke hoogte, rankt het metalen ‘Eiffeltorentje’ met 't fijne klokje.

Doch nog hooger wil ik stijgen; op het terras der Basiliek moet het uitzicht wonderschoon zijn. Als in een droom loop ik de Basiliek door, die is als een visioen van marmertinten, van kleurig mozaiek en fonkelend goud. Een oogenblik later sta ik op het terras en hetzelfde panorama ligt weer voor me, maar nog mooier nu, nog wijder. En een schokje van blijdschap doortrilt me, als ik in verre verte den Mont-Blanc zie, zich afteekenend in de ijle, lichte lucht.

Maar telkens weer dwaalt toch mijn blik naar de diepte, waar de Saône zich kronkelt en slingert tusschen de breede, beschaduwde kaden. Nu is de Saône eene bruid in zilveren bruidstooi, die haar geliefde tegemoet gaat, rustig, maar met stralenden glimlach... Straks zal hij komen, als een vurig, hartstochtelijk minnaar en zal het huwelijk plaats hebben.

En ik snel naar beneden, de trap af, de Basiliek door, niet meer lettend nu op harmonie van kleuren en rijkdom van

[p. 297]

bouwkunst; een drang jaagt me voort, naar het klare water der Saône en naar het plekje, waar het huwelijk gewijd zal worden.

Als ik weer langs haar boorden loop, wenkt me dat plekje in de verte voortdurend. Slechts als vage schimmen schuiven me dan ook het Palais de Justice, met zijn vele corinthische zuilen en de cathedraal van Saint Jean met de mooie antieke torens voorbij. Al mijn aandacht is gevestigd op de ‘mouches’, de lichte, vlugge stoombootjes der Saône. Mijn besluit is ras genomen. Op zulk een snel gewiekten vogel spoed ik mij ter bruiloft! Onder me kabbelt de Saône, witte vlokken schuim opspattend, waar 't bootje haar water doorklieft. Wij glijden voorbij de villa's, op de boorden der rivier en op de hellingen der bekoorlijke heuvels, welke de Saône omlijsten. Ik sta op de voorplecht van 't vaartuigje en tuur in de verte, waar 't plekje liggen moet. Daar naderen we; reeds zie ik het water van de Rhône, meen ik zijn golfslag te hooren, klinkend als een welkom. Dan, nog onverwachts, zijn we er, ‘Mariage’! kondigt de bootsman aan. ‘Mariage’ fluister ik hem na, en zie! tusschen wilgenboschjes en populieren snelt de Rhône zijn bruid tegemoet; zijn schuimende golven wentelen zich over elkander; elkaar verdringend in vluggen wedloop.

Beweegloos blijf ik staan in de boot en luister naar het bruidslied door beide stroomen gezongen, door den een met volle, krachtige tonen, door de ander zacht en lieflijk, het geheel samensmeltend tot een wonder harmonisch accoord, De avond valt; de ondergaande zon strooit goud op het bruidspaar neder, en ook de heuvels in de verte, eerst zacht blauw van tint, gelijken nu louter goud; de hemel staat in rossen gloed. Eene kleine schaar kinderen, in kleurige dracht gekleed, danst op de wal. Doch reeds keert het bootje en langs het nu gouden pad der Saône vang ik den terugtocht aan, stil mijmerend over de poëzie der stad Lyon, der onvergetelijke stad Lyon.