De Tijdspiegel. Jaargang 69

[p. 395]

Tijdschriften.

Onze Eeuw. Maandschrift voor Staatkunde, Letteren, Wetenschap en Kunst. onder redactie van P.J. Blok, P.D. Chantepie de la Saussaye, G.F. Haspels, E.B. Kielstra, K. Kuiper, Jhr. H. Smissaert en W. van der Vlugt. Haarlem, de Erven F. Bohn.

In de November-aflevering besluit Ignati Lubeley de novelle: ‘In haar eenzaamheid’. De heer W.E. van Dam van Isselt levert naar aanleiding van het ontwerp tot wijziging der landweerwet een critische beschouwing over de landweer. Dr. E. Kielstra bespreekt de kansen van volksverplantingen in Indië. Gustaaf van Eycken geeft een schets ‘Blindeman’. De heer J. de Gruyter begint een essay over Keats. Gedichten worden bijgedragen door Jules Schürmann en Dr. J.D. Bierens de Haan.

De Gids. Onder redactie van H.T. Colenbrander, C.Th. van Deventer, J.N. van Hall, A.A.W. Hubrecht, E.J. De Meester, W.L.P.A. Molengraaff en R.P.J. Tutein Nolthenius. Amsterdam, P.N. van Kampen & Zoon.

De November-aflevering wordt geöpend met ‘Liederen van Isoude’ door Dr. P.C. Boutens. Carry van Bruggen vervolgt hare novelle ‘Heleen’. Zielsverhuizing en Karma in het Indische velksgeloof worden door Prof. J.S. Speyer behandeld. Jacob Israël De Haan wijdt een gedicht aan den ‘heiligen Sabbath’. Mej. J.W.A. Naber herdenkt Joannes Anastasius Veluanus. De heer R.P.J. Tutein Nolthenius ziet ‘menschen-plankton’ in de leerlingen eener Noorweegsche lagere school. J.Ph. van Goethen, Aart van der Leeuw, P. Otten en Annie Salomons bezingen achtereenvolgens den herfst, een hinde, een grijzen dag en Sappho.

De Nieuwe Gids, [mede nieuwe serie van de Twintigste Eeuw en het Tweemaandelijksch Tijdschrift], maandschrift voor letteren, kunst, wetenschap en wijsbegeerte, onder redactie van: Dr. A. Aletrino, Dr. H.J. Boeken, Lodewijk van Deyssel, Mr. Frans Erens, Willem Kloos, Jac. van Looy, Frans Netscher. Uitgegeven te 's Gravenhage door de N.V. Electr. Drukkerij ‘Luctor et Emergo’.

In het Novembernummer beschrijft de heer H. van der Mandere den feestelijken optocht ter herdenking van Concience's honderdsten geboortedag te Antwerpen. De heer Frans Vink ontvouwt het proces der toonkunst-beoefening in verband met eene toekomstige hoogeschool voor muziek. De heeren André de Ridder en Gust van Roosbroeck schrijven over het dilettantisme. De heer Felix Timmermans plaatst een roman-fragment: ‘den hof en den brief van Charlot’. De heer J. Kleefstra handelt over tucht en tuchteloosheid, Cornelis Veth over Carl Larsson en David Edström en reclameplaat-prijsvragen. Joannes Reddingius draagt eenige zangerige gedichten bij.

De Beweging, algemeen maandschrift voor letteren, kunst, wetenschap en staatkunde, onder redactie van H.P. Berlage Nz., T.J. de Boer, Albert Verwey, Is.P. de Vooys. Amsterdamsche Boekhandel, Amsterdam.

Prof. T.J. de Boer stelt in de November-aflevering de vraag of het universitaire onderwijs leerschool of werkschool moet zijn. Jacob Israël de Haan vervolgt zijn studie over Russische gevangenissen. Albert Verwey zingt mythische strofen. G.E.G. Meuleman vangt eene vertaling van Snorre's Edda aan. Mej. Nine van

[p. 396]

der Schaap geeft een symbolisch verhaaltje: ‘het huis van mijn vriend’. Th. van Ameide zingt eene ballade aan de maan; George Gonggrijp een forsch gedicht aan een verren vulkaan. Een ongenoemde geeft een lied van zuster Bertken in nieuwe berijming.

De Samenwerking, algemeen maandschrift onder redactie van: Dr. H.W.Ph.E. van den Bergh van Eysinga, B. de Ligt, C.C. Meyer, Dr. A.J. Resink en Daan van der Zee. Uitgegeven door het Socialistisch Verbond.

In het eerste nummer van dit nieuwe tijdschrift, verschenen in October 1912, wordt als bedoeling aangekondigd: uiting te geven aan de evolutie onzer maatschappij naar eene toekomstige socialistische samenleving en zulks vooral in geestelijken zin; een tijdschrift dus van en voor ethisch-socialisten. Dit nummer bevat twee gedichten van Daan van der Zee. Dr. H. v.d. Bergh van Eysinga schrijft over voortgaan in de richting van eenheid van socialisme en religie. De heer Kees Meyer geeft een aperçu van de telepathie. De heer Daan van der Zee ontwikkelt een staatstheorie in ethisch-socialistischen zin ter verdediging van algemeen kiesrecht.

Stemmen des Tijds, Maandschrift voor Christendom en Cultuur. Onder redactie van Dr. W.J. Aalders, Mr. A. Anema, Mr. P.A. Diepenhorst, Dr. P.J. Kromsigt, Dr. J.C. De Moor, P.J. Molenaar, Dr. E.H. Renkema, Mr. V.H. Rutgers, Dr. J.R. Slotemaker de Bruine, Dr. J.Th. De Visser, Dr. B. Wielinga. Utrecht, G.J.A. Ruys.

De November-aflevering wordt geöpend door Dr. J.Th. de Visser met eene herdenking van J.P. Hasebroek's 100sten geboortedag (6 November 1812). Prof. Dr. H. Bavinck draagt een magistraal artikel bij over de ongelijkheid. Wilma geeft eene novelle ‘Grootvader Drikkes.’ Dr. J.R. Slotemaker de Bruine wenscht het sociale vraagstuk in den studententijd onderwezen te zien. De heer H.L. Baarbe behandelt de Oostersche quaestie. Peter van Alsingha zingt verzen.

Ons Tijdschrift. Christelijk letterkundig maandblad onder redactie van L. Bückmann, C. Gerretson, J. Lens, G. Schrijver, Dr. J. van der Valk. 's Gravenhage, D.A. Daamen.

In de aflevering van 15 November vervolgt de heer J. Petri zijn essay over twee Hollandsche romans onder den titel ‘Kunst en synthese’. Aan ‘verwachting en herinnering’ wijdt de heer P.H. Ritter Jr. een aphoristische bladzijde. Dr. J.Ch. Kromsigt geeft een studie over modernisme en gebed. Over ‘het ware licht’ geeft de heer W.H. Kieviet een in den vorm luchtige, in het wezen diepe literaire causerie. De heer C. Gerretsen polemiseert met Dr. P.J. Kromsigt over artikel 171. Terugblik wordt gehouden over den strijd in den Balkan en den strijd in en om Ommen.

De Ploeg, geïllustreerd maandblad van de Wereld-bibliotheek. Redactie: L. Simons, directeur; Louis Landry, secretaris. Uitgaaf der Maatsch. voor goede en goedkoope lectuur, Amsterdam.

In het Novembernummer behandelt de heer Carel Scharten het wezen en de zending der letterkundige critiek, de heer Emmanuel de Bom Conscience, beide stukken redevoeringen van het XXXIIe Nederlandsche Taal- en Letterkundige Congres te Antwerpen. Jules Schürmann zingt een versje over ‘het oude liedje’. De heer W. Steenhoff maakt opmerkingen over de tentoonstelling van den ‘Modernen Kunstkring’ en over enkele der aanwezige werken, waaronder een verward vogelvlucht-perspectief eener stad waarop een vel met drukletters is overgevlakt, dat een onvindbaren mandolinespeler moet voorstellen en een mislukte houtintarsie, die bloeiende boomen heet te verbeelden, zoo waarlijk nog worden geprezen. L.S. houdt Tooneelbespiegelingen.

[p. 397]

De Witte Mier, Redacteur: J. Greshoff, Uitgever: C.M.B. Dixon, Apeldoorn, gedrukt bij Van der Wiel te Arnhem.

De November-aflevering is nu gedrukt met een Holandsche Mediaeval, die sierlijk is, maar lang niet zoo gemakkelijk leesbaar als de Nordische Antiqua. (Vgl. de Fransche mediaeval op een der bijlagen). Er is een ‘modern’ (!) omslag door Walter van Diedenhoven als bijlage aan toegevoegd, benevens een paar papiermonsters van G.H. Bührmann. De heer L. Ronner betreurt de weinige gelegenheid, die bestaat voor opleiding in de typographie. Mr. J.F. van Royen bespreekt den Deenschen drukker-kunstenaar Kristian Kongstad. Over oude en nieuwe Italiaansche papiernijverheid te Fabriano worden mededeelingen gedaan. De heer J. Greshoff wijst op de depreciatie der boeken door de onderneming der wereldbibliotheek. De heer Antoine Barkey bespreekt twee kinderboeken: Sneeuwwitje en Asschepoester, de heer J.C. Bloem Emile Verhaeren's ‘spel van Helena’, Dr. H. van Loon de essays van Rivière.

Onze Kunst, geïllustr. maandschrift voor beeldende kunst; hoofdredacteur Dr. P. Buschmann Jr.; rubriek Ambachts- en Nijverheidskunst onder redactie van de ‘Nederlandsche Vereeniging voor Ambachts- en Nijverheidskunst’, redactie-commissie S.H. de Roos, Jac. Ph. Wormser, H. Fels, Jac. van den Bosch, Marg. Verwey, secretaresse. Uitgave der naamlooze vennootschap ‘Onze Kunst’ Antwerpen, voor Nederland: L.J. Veen, Amsterdam.

In het Novembernummer zet de heer N. Beets eene reeds vroeger door hem aangevangen studie voort over den Amsterdamschen schilder Dirick Jacobsz. Vellert, tijdgenoot ongeveer van Albrecht Dürer, geïllustreerd met een reeks teekeningen uit de Apocalypse en andere allegorieën en Bijbelsche onderwerpen. De heer Pierre Bauthier behandelt twee allegorische portretten van Vorstinnen uit het Huis van Medici door Suttermans. De heer Corn. van der Sluys besluit zijn studie over hedendaagsche meubels, waarbij afbeeldingen van verschillende stukken van L. Zwiers, C.W. Nijhoff, J.A. Visser, Jac. van den Bosch e.a.

Het Huis, Oud en Nieuw, maandelijksch prentenboek, gewijd aan huisinrichting, bouw- en sierkunst. Uitgave van Ed. Cuypers, arch., Amsterdam.

In de Novemberaflevering is de heer F.A. Hoefer aan zijn achtste wandeling door Oud-Zwolle genaderd. De heer J.G. Sinia beschrijft de merkwaardige hoeve Gageldonk in de Baronie van Breda. De redactie laat gevel en interieur van de Hongkong-bank te Batavia zien.

De Natuur, populair geïllustreerd maandblad, gewijd aan de natuurkundige wetenschappen en hare toepassing, onder redactie van Dr. Z.P. Bouman. Utrecht, J.G. Broese.

In het nummer van 15 November beschrijft de heer N.J. Kollewijn lichte teansport-automobielen. De heer A. de Haas verklaart hoe grondboringen geschieden. De heer A.B. Wigman verhaalt van de kluit, het strandvogeltje, waarmede men in het riet pleegt gestuurd te worden, en geeft daar zeer mooie photografieën van; de heer H.E. Kuylman verhaalt van den bastaard-nachtegaal; en Dr. B.G. Rijkens gaat dan weer over tot de constructie van het microscoop-objectief. De administratieve en hygiënische maatregelen bij het graven van het Panamakanaal worden door den heer J.H.F. Rückert beschreven, ventilatie in woningen door den heer J. van der Breggen C.-I., de textile sierkunst door den heer D. Stavorinus. De heer D.J. van de Ven geeft eene berkenmonografie.

De Levende Natuur, onder redactie van E. Heimans en Jac. P. Thijsse, uitgave van W. Versluys te Amsterdam.

In het nummer van 1 November besluit Dr. J.J. Tesch de beschrijving der krabben van onze kust. Dr. B.E. Bouwman, Utrecht, heeft een nieuwen truffel gevonden. De heer H.R. Hoogenraad handelt nog eens over de heidespin en

[p. 398]

sluipwespen. De heer Ph.A.M. beschrijft zeldzame planten aan den Rijnoever te Arnhem. De heer G. Wolda heeft bij Heelsum een nestje van de Doornpieper gevonden. Een aanwijzing om zelf aquaria van ijzerbeton te maken geeft de heer W. van Bodegom.

In het nummer van 15 Nov. verdedigt de heer Jac. P. Thijsse de spreeuwen tegen lasterlijke aantijgingen. De heer Leon A. Sprenge beschrijft zijne wandelingen langs de Moezel en hare zijdalen (‘nichten’ of ‘neven’- dalen zal wel niet zijn bedoeld). Dr. A. Willemse zet zijn excursie voort in Noord-Limburg ten Oosten van de Maas, en Catharina Cool geeft verslag van de mycologische excursie, gehouden te Hulshorst van 6 tot 9 September jl. De heer H.A. Kuyper vervolgt zijne nachtelijke excursies.

De Hollandsche Revue, geredigeerd door Frans Netscher en uitgegeven door Vincent Loosjes te Haarlem.

Tegenover de eerste bladzijde van het nummer van 25 October prijkt het portret van Mevrouw Jeanne Kloos - Reyneke van Stuwe. Behandeld worden o.a. de stelling van Amsterdam en het aanstaande Nederlandsche Openlucht-Museum te Arnhem. Het karakter wordt geschetst van Mej. Dr. Mia Boissevain.