De Tijdspiegel. Jaargang 69

[p. 213]

Tijdschriften.

Onze Eeuw. Maandschrift voor Staatkunde, Letteren, Wetenschap en Kunst, onder redactie van P.J. Blok, P.D. Chantepie de la Saussaye, G.F. Haspels, E.B. Kielstra, K. Kuiper, Jhr. H. Smissaert en W. van der Vlugt. Haarlem, de Erven F. Bohn.

De Meiaflevering begint onder den titel ‘de Opkomenden’ met fragmenten uit ‘het Rootland’, een roman uit het Vlaamsche volksleven door René de Clercq. Dr. E.B. Kielstra behandelt Neerlands betrekkingen tot Riouw. Prof. Dr. F.J.L. Krämer haalt historische herinneringen uit Oud-Nassau op. Dr. J. de Jong besluit zijne verdediging van Bizet. De heer J. Reitsma geeft een beschrijving van Veere en Brugge. Geerten Gossaert geeft een essay over Magister Laukhard.

De Gids. Onder redactie van H.T. Colenbrander, C.Th. van Deventer, J.N. van Hall, A.A.W. Hubrecht, E.J. De Meester, W.L.P.A. Molengraaff en R.P.J. Tutein Nolthenius. Amsterdam, P.N. van Kampen & Zoon.

De Meiaflevering wordt geopend met het eerste deel eener novelle van Joh. de Meester, ‘de zonde in het deftige dorp’. De heer R.P.J. Tutein Nolthenius vervolgt de beschrijving van wat Goethe niet zag in Sicilië. Onder den titel ‘Godenland’ geeft Augusta de Wit een beschrijving van Bali. Over tuchteloosheid en hare bestrijding schrijft de heer Th.M. Roest van Limburg, hoofdcommissaris van politie te Rotterdam. Dr. C.E. Hooykaas beschouwt Dr. C.B. Hylkema's standpunt als modernisme van onverdachten huize. Over doofstommenopleiding schrijft Prof. H. Burger. ‘Immortellen’ is de titel van drie liederen van S. Bonn. De heer R.P.J. Tutein Nolthenius beoordeelt het eerste deel der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst. Dr. Fred. van Eeden verklaart zijn standpunt ten opzichte onzer schrijfwijze.

De Nieuwe Gids, [mede nieuwe serie van de Twintigste Eeuw en het Tweemaandelijksch Tijdschrift], maandschrift voor letteren, kunst, wetenschap en wijsbegeerte, onder redactie van: Dr. A. Aletrino, Dr. H.J. Boeken, Lodewijk van Deyssel, Mr. Frans Erens, Willem Kloos, Jac. van Looy, Frans Netscher. Uitgegeven te 's Gravenhage door de N.V. Electr. Drukkerij ‘Luctor et Emergo’.

Frans Erens opent de Meiaflevering met een vrije navertelling van het Keltische sprookje Jaslles Y Ffynnawn. Herman Heyermans vervolgt zijn Berlijnschen roman. Naar aanleiding van Prof. Hartman's boek geeft Mr. G.J. Grashuis eene beschouwing over Plutarchus; mevrouw G. Kapteyn-Muysken eene inleiding tot een nieuwe ethiek. Joh. W. Broedelet bezingt schepen in den mist. Willem Schürmann plaatst het eerste bedrijf van ‘De Violiers’. Verzen volgen van Richard de Cneudt, Hein Boeken, P.N. van Eyck en Joh. Borgman.

De Beweging, algemeen maandschrift voor letteren, kunst, wetenschap en staatkunde, onder redactie van H.P. Berlage Nz., T.J. de Boer, Albert Verwey, Is.P. de Vooys. Amsterdamsche Boekhandel, Amsterdam.

De Meiaflevering brengt den derde van de drie aangrijpend-mooie eenakters van den heer G.L. Gonggrijp Jr. onder den algemeenen titel ‘Voor den dood’. ‘Levensresten’ koos W.L. Penning Jr. als titel voor twee gedichten. Over poëzie schrijft P.N. van Eyck. Uit ‘het eigen Rijk’ draagt Albert Verwey gedichten bij; en E.G.J. Gimbrèze volgt met drie gedichten; acht gedichten zingt Victor E. van Vriesland en Albert Verwey bezingt de zonsverduistering. Bij A.T.A. Heyting's ‘boek der Sonnetten’ maakt Albert Verwey aanteekeningen. M. Wenke vertaalt kleine gedichten van Ben Jonson. Albert Verwey beoordeelt François Pauwels' bundel ‘het kristallen masker’.

[p. 214]

Stemmen des Tijds, Maandschrift voor Christendom en Cultuur. Onder redactie van Dr. W.J. Aalders, Mr. A. Anema, Mr. P.A. Diepenhorst, Dr. P.J. Kromsigt, Dr. J.C. De Moor, P.J. Molenaar, Dr. E.H. Renkema, Mr. V.H. Rutgers, Dr. J.R. Slotemaker de Bruine, Dr. J.Th. De Visser, Dr. B. Wielinga. Utrecht, G.J.A. Ruys.

In de Meiaflevering geeft Dr. B. Wielenga eene verhandeling over Calvinisme en Spinozisme. Dr. A.A. Rutgers eene over het Landbouw-Departement in Nederlandsch-Indië. Dr. J.R. Slotemaker de Bruine eene over Wetenschap en Wereldbeschouwing. Dr. J.C. de Moor eene over Van Eeden's Ellen. Prof. Diepenhorst wijdt de Economische Kroniek aan de Engelsche mijnwerkersstaking.

Ons Tijdschrift. Christelijk letterkundig maandblad onder redactie van L. Bückmann, C. Gerretson, J. Lens, G. Schrijver, Dr. J. van der Valk. 's Gravenhage, D.A. Daamen.

Naar aanleiding van de werken van Prof. Speyer over Hindoesche vroomheid (Indische theosophie), van Prof. Hartman over Grieksche vroomheid (Plutarchus) en van Prof. Chantepie de la Saussaye over ‘Het Christelijk Leven’ handelt Mr. G.J. Grashuis in het Meinummer over Christelijke vroomheid. Willem de Mérode dicht een viertal intiem-gevoelige verzen en Aldo Small bezingt het suizen van de zachte stilte. Dr. J.H. Gunning JHzn. besluit zijn studie over het Protestantisme op Madera. De liturgie-beweging in onzen tijd wordt door den heer A. Dorst besproken. Mr. H. Verkouteren geeft een essay over eerlijkheid in de politiek. Op eerlijkheid in de politiek wordt ook in den ‘Terugblik’ gezinspeeld.

De Ploeg, geïllustreerd maandblad van de Wereld-bibliotheek. Redactie: L. Simons, directeur; Louis Landry, secretaris. Uitgaaf der Maatsch. voor goede en goedkoope lectuur, Amsterdam.

In het Meinummer bespreekt Is. Querido Jacobus van Looy. H.P. Berlage Nz.'s indrukken over de architectonische cultuur in Amerika worden samengevat en geïllustreerd. W. Sibmacher Zynen stelt ouden en nieuwen stijl in de muziek tegenover elkander.

De Witte Mier, Redacteur: J. Greshoff, Uitgever: C.M.B. Dixon, Apeldoorn, gedrukt bij Van der Wiel te Arnhem,

waarvan het eerste nummer in Mei 1912 verscheen, is een smaakvol klein maandschrift, hoofdzakelijk aan de aesthetiek van het boek als kunsthandwerk gewijd. De titel, de tekst en de advertenties zijn zorgvuldig saamgestelde modellen van goeden smaak; alleen schijnt ons het bezigen van briefhoofden als advertentie een dwaling. Mr. J.K. van Royen geeft een model van landsdrukwerk hoe het is en hoe het zou moeten en kunnen zijn, als wij hier niet in een parlementair geregeerd land waren; het lijkt een grap en toch levert de schrijver het afdoende bewijs hoe het parlementaire stelsel zelfs op 's lands drukwerk noodlottig werkt. De heer A. van Doorn wekt de auteurs op om mede voor het uiterlijk hunner boeken te waken. De heer Charles Dixon roert het groote aesthetische probleem der gulden snede aan en wijst op de rol die deze beroemde verhouding in het boek speelt. Aty Brunt bespreekt de tentoonstelling ‘Kind, Kunst, School’. Verder vult de heer Fr. A. Beunke deze aflevering met een literaire studie over Goethe's brieven aan.

Onze Kunst, geïllustr. maandschrift voor beeldende kunst; hoofdredacteur Dr. P. Buschmann Jr.; rubriek Ambachts- en Nijverheidskunst onder redactie van de ‘Nederlandsche Vereeniging voor Ambachts- en Nijverheidskunst’, redactie-commissie S.H. de Roos, Jac. Ph. Wormser, H. Fels, Jac. van den Bosch, Marg. Verwey, secretaresse. Uitgave der naamlooze vennootschap ‘Onze Kunst’ Antwerpen, voor Nederland: L.J. Veen, Amsterdam.

Het Meinummer wijdt een In Memoriam aan den heer Henry Hymans, professor in de kunstgeschiedenis en aesthetica aan de Kon. Academie van Schoone Kunsten te Antwerpen, vergezeld van een voortreffelijk portret van den ontslapene

[p. 215]

in rood krijt, door Prof. Edw. Pellens. De heer Ary Delen bespreekt de tentoonstelling van ‘Kunst van Heden’, waarbij reproducties van schilderijen van Laarmans, Baseleer, Hageman, Ensor, Oloffe, Jeflerys e.a. - Berlijnsch smeedwerk, meerendeels zeer zwaar en nuchter, wordt door den heer H.L. Krop geprezen; de steenzware ijzeren lichtdrager, eindigende in een vogel (?) die er als een scheepssneb uitziet, had tot motto ‘mit Kanonen auf Spatzen’ verdiend.

Het Huis, Oud en Nieuw, maandelijksch prentenboek, gewijd aan huisinrichting, bouw- en sierkunst. Uitgave van Ed. Cuypers, arch., Amsterdam.

In de Aprilaflevering vervolgt de heer E.A. Hoefer zijn wandeling door Oud-Zwolle, die ditmaal curieuse oude boekdrukken uit het einde der 15 eeuw en een mooi bodeschild oplevert. Dr. J. Six vervolgt een vroeger begonnen studie over oud tafellinnen, terwijl de redactie de te 's-Gravenhage gehouden tentoonstelling van oude kant beschrijft.

De Levende Natuur, onder redactie van E. Heimans en Jac. P. Thijsse, uitgave van W. Versluys te Amsterdam.

In het nummer van 1 Mei schrijft de heer E. Heimans over beltheiden. De heer D.J. van der Ven pleit voor bescherming der mooie wilde planten. De heer A.W. Kloos Jr. c.i. doet mededeeling van het voorkomen van verschillende wilde planten in zijn tuintje. Mevrouw S.J. Geerts - Ronner beschrijft haar aardige waarnemingen op een lentemorgen. Over kievitseierenzoeken vertelt de heer A.B. Wigman.

In het nummer van 15 Mei beschrijft de heer A.B. Wigman de nachtzwaluw, de heer W.C. van Heurn den kever Chalcosoma Atlas. De heer D.J. van der Ven gaat voort de mooie wilde planten ter bescherming aan te bevelen. Mevr. S.J. Geerts - Ronner vervolgt het relaas van haar lentemorgen. De heer Van Zoelen geeft een beschrijving van zijn electrisch verwarmd aquarium.

De Hollandsche Revue, geredigeerd door Frans Netscher en uitgegeven door Vincent Loosjes te Haarlem.

Tegenover de eerste bladzijde van het nummer van 25 April staat het portret van William Stead. Over ontwikkelingsleer en erfelijkheid volgens de wetten van Mendel wordt een beschouwing overgenomen van Dr. D. Herderschee; na mooie fotografische natuuropnamen uit Lux, volgt een praatje over binnenhuiskunst en over sanatoria en radium-inhalaties. De karakterschets is gewijd aan den heer John. J. Loke, den man van het titaanijzer.