De Tijdspiegel. Jaargang 11

[p. 1]

Waarheen?
Fantazy op nieuwjaarsmorgen.

Waarheen, in uwe pijlsnelle vaart, magtig daarheen bruisende Tijdstroom, die op uwe nimmer rustende golven de geslachten der menschen voortstuwt, tot dat ze eens niet meer zijn zullen, en geen kinderen des stofs de aarde meer zullen bewonen? Ze gaan onder in uwen vloed, de elkander vervangende en opvolgende geslachten, met hunne vorsten in purper, en hunne bedelaars in lompen gehuld, met hunne hoog geroemde deugden en hunne snoode gruwelen, met hunne hemelhooge Babeltorens en hun nietig kinderspeelgoed, met hun schaterend gejuich en hun akelig gejammer, met hunne schitterende ordelinten en hunne gescheurde kleederen; de prachtige paleizen storten in als de leemen hutten, de oorlogsdonder verstomt en de rosse krijgstoorts wordt uitgebluscht, gelijk het palmloof aan den boom des vredes verdort, en alleen de lijkcipres blijft groenen op het groote, onmetelijke graf der geslachten.

Mensch! uw leven is als eene schaduw, het spoedt voorbij als eene gedachte; aan den eersten morgen van het pas geboren jaar beseft gij levendig uwe nietigheid, maar gevoelt gij tevens de behoefte om uwen geest te verheffen tot Hem, voor Wien één dag is als duizend jaren en duizend jaren als één dag. Een jaar! Onbeduidend schalmpje in de keten der eeuwen; voor u zulk een aanmerkelijk deel van den binnen enge grenzen beperkten levenstijd. Wat zal het u opleveren? Wat zal het u doen aanschouwen? Waar is hij, de profeet der geheimzinnige, verborgen toekomst, die het u ontraadselen zal? Gij staat met den blinddoek voor de oogen op de pas geopende poort van het jaar te staren, en wilt reeds veel zien, en meent reeds veel te voorzien. De uitkomst zal het moeten bevestigen, of uwe gissingen juist, uwe vermoedens gegrond waren; maar thans kunt gij de adelaarsvlugt uwer gedachten nog niet belemmeren door den loodzwaren last van het woord of de schrijfteekens: de inwendige gedachtenvloed is te sterk, om zich naar buiten een weg te banen. Waarheen? zoo klinkt het in uw binnenste, zoo doortrilt het uw geheele wezen: Waarheen?

Lees in het boek, dat de natuur, lees in het boek, dat het leven u voorhield. Merk het op, wat al weldaden, voorregten, zegeningen u beschikt werden; maar ook, van den anderen kant, wat al ramp en ellende de verstreken zonnekring in zijn schoot heeft gedragen. De krijg heeft gewoed,

[p. 2]

is het ook op verren afstand, de oorlog heeft de velden vernield en met bloed gedrenkt! Wat al kiemen van godsdienstige en burgerlijke verdeeldheid gestrooid, gevoed, mogt het zijn, nu voor immer uitgeroeid! Eene verdelgende en snel doodende krankheid, geene vreemdelinge meer binnen onze landpalen, zocht en vond er hare offers! De orkaan, die de wateren der zee beroerde, die het geboomte des wouds ontwortelde, die met duizendmaal duizend stemmen de magt van den Heer der natuur en de nietigheid van den zwakken mensch verkondigde! En als gij dan de belangrijke hoofdstukken, die het boek der natuur en het boek des levens u ter lezing boden, nog eens met ernst hebt nageslagen, dan is het alweder de groote, de altijd terugkeerende vraag: Waarheen?

En waarheen in uwe kleine wereld, in den kring, dien gij met één oogopslag kunt overzien? Wat zal u wedervaren in de eigen woning, in den schoot des gezins? Welke verwachtingen en uitzigten zult gij dáár verwezenlijkt zien? Welke teleurstellingen toeven u daar? Welke tranen zult gij dáár te plengen hebben, òf van innig zielsgenoegen, òf van bitter grievend, harteknagend boezemleed? Waarheen?

Waarheen vooral in de nog kleinere wereld binnen u? Zal dáár de opstand der booze hartstogten, de omwenteling der onstuimige driften, de dolle vrijheidskreet der onbeteugelde neigingen voortduren? Of zal het gezag der door godsvrucht en christelijk geloof bestuurde rede geëerbiedigd worden, opdat het vrede in u zij en rondom u? Waarheen?

Alleen de Christen neemt, aan den eersten morgen van den pas begonnen tijdkring, die vraag zonder vrees of huivering op de lippen; want hij kent, bij alle onzekerheid der toekomst, en bij alle ongewisheid zijner toekomst, het antwoord op die vraag. Het luidt alzoo: Als wij ons door Gods hand geleiden, en door den Geest des Heeren laten besturen, gaan wij, na de jaren des wisselvalligen en onzekeren aardschen levens volbragt te hebben, naar het Huis des Vaders, waar de schitterende gesternten des lichts en des vredes, der liefde en der geregtigheid met eeuwigen, onuitdoofbaren luister vonkelen.

1 Januarij 1854.