De Tijdspiegel. Jaargang 7

[p. 1]

De tijdstroom. Ode bij de intrede van den nieuwen jaarkring.

Hoort gij den stortvloed bruischen, de breede wateren zetten op, en voeren op de steil afvloeijende baan u mede: koningen en vorsten, volken, troonen en wetboeken, goud en armoede, kanonnen, en ontplooide, met bloed bedekte vendels - alles en allen, bont en wild dooreen, met pijlsnelle vaart, neêrschietende langs den afhellenden stroom, die sedert zestig eeuwen voortbruischt, en eens, wanneer? met klaterend en donderend geweld in den onmetelijken Oceaan zal verdwijnen!

Ja, daar drijft ge, en wentelt ge, en heft het hoofd op en neêr uit den stroom, duizendmaal duizendtal wezens, met gelijke regten, met gelijke behoeften, met gelijke wenschen. Maar hier bepurperd en verguld, dáár half naakt, met den grijnslach der wanhoop op het ingevallen gelaat. Ziet in die wieling, dáár een hoofd met een kroon beladen, ginds het hoofd met een lauwerkrans omvlochten, en daarnevens een hoofd door armoede en misdaad uitgebleekt. Maar alles, alles, gelijkmatig voortgestuwd, heen en weêrgewenteld op de breede, bevolkte waterbaan!

Hoort ge daar in de verte dat loeijen van den orkaan? Zwart en dreigend hangt de sombere aschgraauwe wolk over die scherpe klip, waar de stroom u met magtig geweld heendrijft, monarch, die met uw schepter als met den breekbaren en vergulden roeispaan u rept en roert, om vooraan te worstelen en weg te drijven! Dáár op die klip staat eene sombere gestalte, een reus des tijds, met de wilde hairen door den wind om de kruin geslingerd, met de bloote gespierde bloedige vuist; hij buigt zich naar u heen, als ge op uw' troon komt aandrijven, en grijpt naar onderen om dien te verbrijzelen. 't Is de geest van den opstand, die u grijnzend aangrimt. Waak op, gij mensch, met het bladgoud op het hoofd, en den gouden rietstaf in de hand; waak op! 't geldt uw leven en dood!!!

Wilt gij dien reus bezweren? Zal hij u de kroon op het hoofd laten en bevestigen? O, hef niet dreigend met vonkelend oog uw staf omhoog, maar zet u vast en stevig op uw vlottend en waggelend schip, dat met al wat u omgeeft in de wieling wordt voortgesleept. Roep ze aan uwe zijde, uwe beschermgeesten: zedelijke kracht, liefde tot uw volk,

[p. 2]

trouw aan uw eed, vrijheid voor uw broeder en medebroeder, en als ge daar straks onder die scherpe klip heen drijft, de reus zal wegdampen, als Ossians nevelbeelden. Gij zult blijven heerschen, mogen heerschen, monarch! Uw afdrijvende troonzetel wordt een veilige kiel, in de vlag geen zwaard - maar het kruis.

Het kruis, niet op de schouders gestikt van den tempelheer, niet op de hijgende of kalme borst van den sterfelijken zondaar gehecht, niet geplaatst in of voor den menschelijken tempel, eens een bouwval; niet aan het gevest van het met bloed bedropen en vloekbeladen zwaard. Het kruis, als zinnebeeld der heiligste, onmetelijke, onpeilbare liefde, in het hart, als het groote middenpunt der menschheid! O! daar op dien gezwollen tijdstroom, staan de lichten in den nacht aan de oevers, heldere starren, vlammende kruisen, die branden en gloeijen, sedert achttien eeuwen. Gods hand heeft ze aangestoken. Begroet ze, o menschelijk geslacht, bij elk stervend of wordend jaar, met uw eenparig hallelujah!

En gij volkeren! bemerkt gij het niet, hoe die stroom, welken gij vermeent in zijne beddingen nu te kunnen kluisteren, dan te kunnen verbreeden of te vernaauwen, met uwe gewaande reuzenmagt spot? Gevoelt gij het niet, dat eene hoogere kracht, met enkele vingerwijzing u doet verbleeken en verlammen, de kronkelingen en bogten afperkt, en uw weg, naar palmen en lijnen is afgebakend, en hoort ge niet, hoe het regt en de waarheid en de billijkheid u daar van elken oever toeroepen: ‘Hebt God lief boven alles, en uw' naasten als uzelven.’ Veracht de hand Gods niet, en poogt niet te vernietigen met roekelooze vuist, wat blijven moet en blijven zal: de reine menschelijkheid! En gij, volkeren! omgeeft de vorsten, als kinderen en broeders en vrienden! en als de op- en nedergolvende, de rijzende en zinkende troon, uit breekbaar hout gevormd, hoe zwaar ook verguld, op gindsche puntige klip dreigt te splinteren, rept de forsche handen en vangt den gekroonden hulpeloozen broeder in uwe armen op, opdat hij niet verga, en gij niet met hem!

Wees welkom, dof, maar welluidend stroomgebruisch, dat ons met meer nadruk in de ooren dringt, waar de gevleugelde jaarkring ons begroet, en de angstige, nooit geëindigde kreet naar liefde, licht, waarheid en vrijheid, eenparig wordt gehoord en ten hemel stijgt. Wees welkom, nieuwe kronkeling, die ons de toekomst verbergt, waar wij lentekoelte of winterstorm verwachten. De hooge golf voert ons verder; - de vloed wast; - de branding ziedt en schuimt. Europa, de zwaar bemande ark staat nog op geen veilig Ararat. Maar moedig, met God voor oogen verder; de Heer is met de zijnen!!

1 January 1850.

Spiritus Asper en Lenis.