[De Tijdstroom 1934 nr. 4]
In Memoriam Drs. Stephan De Jonghe
Jan Vercammen
Het oude jaar sloot op zijn laatste dag de lijst der schone doden met Drs. Stephan de Jonghe, Vlaanderen's grootste klaviervirtuoos, de gewettigdste hoop voor de bloei onzer musicologie. Bij dit afsterven kon Arthur Meulemans getuigen, dat dit verlies onherstelbaar is. Op het ogenblik, dat we zijn eerste bijdrage voor ‘De Tijdstroom’ verwachtten (hij zou een nieuwe muziekkroniek verzorgen) bereikte ons zijn doodsbericht.
Het is snel gegaan en onverwacht gekomen. Hij, die, 31 jaar oud, enkel nog vijf jaar te leven vroeg terwille van zijn ouders en zijn studie, heeft de eerste dag van 1934 niet meer gezien.
Hij was niet alleen een begenadigd kunstenaar. Hij was, en dit maakt de rouw voor zijn beminden en zijn vrienden dubbel, een goed en groot mens. Het was een genade, als vriend, iets mee te mogen voelen van zijn rijk en diep leven. Achter een ewige glimlach verborg hij, voor allen die met hem zouden meegeleden hebben, de pijn, die een geheim bleef voor de meest bekende mediese eminenties.
Hij is een dode van wiens leven altijd iets in ons leven zal beklijven: zijn glimlach over ons geluk en de weemoed zijner ogen over onze pijn.
Stephan, prachtige vriend, heerlike dode, voor jou buigen we als voor een heilige, zoals de priester, die dag en nacht de laatste weken van je overvolle leven bij je was. Voor jou vouwen zich deemoedig onze handen, zoals die je zo liefdevol hebben verzorgd zich hebben gevouwen over je laatste blik, toen je, ver van uw angstig-wakende ouders, die hun laatste kind wisten sterven, moedig de dood aanblikte, waar de wetenschap onmachtig en wanhopig moest toezien.
We zijn eens niet akkoord gekomen, wijl jij Bach en ik Beethoven verkoos. Jij Bach om zijn boven-aardsheid, ik Beethoven om zijn diepe menselijkheid. Stephan, jij beluistert nu een ekstatiese Bach voor de ewigheid, en wij, wij buigen nog over de donkerste akkoorden van Beethoven. Nu begrijp ik je. En het is heerlik, als het ons gegeven wordt, een mens als jij was, te begrijpen.