De Tijdstroom. Jaargang 4

[p. 134]

Aantekeningen

Wehrwissenschaft.

Onder de tietel ‘De invloed van de Duitse Literatuur’ hebben we in het Oktober nummer uittreksels gebracht uit een in de Nieuwe Eeuw verschenen artiekel over een boek van prof. Arnold Banse: Wehrwissenschaft. Met de motivering dat de door prof. Banse voorgestane opvattingen niet met het standpunt der Duitse regering stroken is intussen op het bewuste boek in Duitsland beslag gelegd.

Maar prof. Banse blijft zijn leraarstoel behouden: wat is een boek, als de geest blijft!...

De Zeeman-schrijver Arnold-Weremeus Buning overleden.

De Nederlandse schrijver Arnold Weremeus Buning is te 's Gravenhage overleden op 87-jarige ouderdom. Hij werd 21 Januari 1846 te Uithuizen geboren en werd adelborst 1ste klas in 1867.

In 1880 verschenen zijn Marineschetsen. Verder: Binnen en buiten Boord. De Mottige, De Rooie, Bootsman, Klabberdos. De Erfenis van den Burgemeester, Menschen die er meer zijn.

Hij was een vlot schrijver van het Zeemansleven.

De Nobelprijs voor letterkunde 1933.

Iwan Boenin, de Nobelprijs voor letterkunde, is te onzent weinig bekend.

Hij wordt beschouwd als een van de grootste meesters van de novelle in de hedendaagse Russiese letteren en als een vooraanstaand dichter.

Boenin is geboren in 1870 uit een oud adellik geslacht, dat echter tot de rang van kleine grondbezitters was afgezakt.

Zijn eerste werk van betekenis was ‘Het Dorp’ (1910-1911). Verder schreef hij ‘De Heer uit San Francisco’, ‘De Droomen van Tsjang’, ‘Broeders’. ‘De Liefde voor Mitja’, ‘Het Geval van den Kornet Jelagin’, ‘Metamorphose’, e.a.

Aanvankelik was zijn tema de ondergang van de adel; geleidelik verbond hij er de gedachte van de dood aan, zodat op de duur de verheerliking van deze laatste boven het leven zal overheersen. Zijn werk wordt een sombere lyriek van leven en dood.

Als dichter is hij niet zoo groot van betekenis: hij verwerpt alle moderne verniewing, en blijft uitgesproken klassiek; zijn meeste gedichten hebben een beschouwend karakter.

De in Frankrijk vertoevende Russiese kritiekschrijver Wladimir Pozner noemt Boenin een traditionalist in poezie en in proza, een schrijver met een ongewone scherpte van oog en oor, een meester van de stijl, van het nauwkeurig woord. Zijn beschrijvingen vallen soms uit de lijst; in het algemeen mist zijn werk beweging; zijn mensen luisteren, kijken en denken meer dan zij handelen of spreken. Boenin's kunst is klassiek.

John Galsworthy.

John Galsworthy had de wens geuit dat geen levensbeschrijving van hem zou verschijnen zonder de toelating van zijn echtgenote. Als ‘officieel’ biograaf heeft deze aangeduid V. Marrot, een vriend van de overledene.

De romans van vrouwen in Engeland.

Volgens Engelse kritici zouden de beste romans in de laatste jaren geschreven, het werk van vrouwen zijn.

Wat de poëzie, het toneel, de levensbeschrijvingen en andere dokumentaire literatuur betreft, bezit de man nog het meesterschap; doch in het ontwikkelen

[p. 135]

van de karakters in verband met een intrige waardoor deze karakters naar alle kanten worden belicht, legt de vrouw ontegensprekelik meer talent aan den dag.

Edgar Poe.

Wat is het intellektueel en kultureel bagage van deze of gene schrijver?

Op deze vraag, die men ook wel voor meer schrijvers zou willen gesteld zien, heeft een Amerikaanse essayist Killis Campbell een antwoord willen geven wat Edgar Poe betreft.

Hij besluit dat Poe een veel ruimer ontwikkeling bezat dan algemeen wordt vermoed; deze kende goed Frans en Latijn, bezat de beginselen van Duits, Spaans, Grieks en Italiaans. Hij was een goed mathematieker: kende een en ander over scheikunde en plantkunde; godsdienstleer interesseerde hem slechts matig; ook stelde hij slechts weinig belang in de grote vraagstukken van zijn tijd.

Kortom, de auteur zet ons omstandig uiteen hoe het met de algemene kultuur van de dichter eigenlik gesteld was.

Italiaansche langdradigheid.

De Italiaanse Bergutta-prijs voor 1933 werd toegekend aan Leonida Repaci voor zijn boek ‘Fratelli Rupe’.

Het is een roman van meer dan 600 bladzijden waarin de geschiedenis van een Italiaanse familie wordt verhaald sedert het begin van het gehele werk dat vier zulke boekdelen omvatten moet.

En de kritiek wijst nu steeds op de langdradigheid van de auteur.

Kolonel Lawrence als schrijver.

De Engelse kolonel Lawrence, die tijdens de oorlog de opstand van Arabië tegen de Turken wist te bewerken. die in Afghanistan sjah Amanoellah hielp verdrijven en naar men zegt in Abessinië Ras Taffari op de troon hielp, is ook een verdienstelik schrijver.

Zijn boek ‘De Opstand in de Woestijn’, dat zijn avonturen in Arabië vertelt, werd herhaalde malen vertaald; onlangs heeft hij een vertaling van de ‘Odusseus’ gepubliseerd: daar hij zelf geruime tijd het leven van een Oosterling heeft gevoerd en deze levenswijze zelfs sedert Homeros' tijden maar weinig veranderd is, achtte hij zich bizonder geschikt voor deze niewe bewerking die om haar direktheid en haar levendigheid zeer geprezen wordt.

Daar kolonel Lawrence op schrijfmachine en stylo met het diepste misprijzen neerziet, heeft hij zijn handschrift met Chinese inkt en op perkament geschreven.

Rond de Prix Goncourt.

Er wordt reeds heel wat lawaai gemaakt rond de Prix Godcourt! Dekandidaten echter, die een beetje wantrouwig zijn geworden, willen zich eerst maar kenbaar maken op het laatste moment. Natuurlik. zullen we binnen een maand weer de stormloop der romans beleven. Maar de jury, die in dit geval voor een lastige en pijnlike taak staat, schijnt dit jaar de lauwerkroon te willen schenken aan een schrijver die niet speciaal publiseerde voor de Prix Concourt, al werd zijn boek dan ook voor de gestelde datum reeds uitgegeven. Maar de ‘tien onsterfeliken’ schijnen geen lust te hebben om de romans die reeds vroeger het licht zagen te bekronen; want ofwel werden de auteurs reeds vroeger bekroond - wat het geval is met Marcel Aymé en diens ‘Jument Verte’ - ofwel is de tekst een beetje te zakelik - wat dan het geval is met ‘Les Inconnus dans la Cave’ van Jean Cassou. Reeds meermalen werd de naam vermeld van Pierre Marois die een paar maanden geleden debuteerde met ‘Passé à louer’. Maar dit behoort tot het genre der ‘confessions’... en nu beweren de Goncourt's dat het buiten beschouwing valt.

Waarachtig voor de Heren Juryleden wordt dit een pijnlike situatie!

[p. 136]

Van de duivel die eremijt is geworden.

In het eerste nummer van ‘1933’ werd van de hand van Paul Morand een artiekel gepubliseerd onder de tietel: ‘DE L'AIR! DE L'AIR!’ dat een scherpe aanklacht is tegen het eksotisme en de ontreddering van deze tijd. Hij doet een oproep tot de jeugd die vrij staat van elk slavendom, die vijand is der losbandigheid en de onverbiddelike bekamper van alle snobisme.

Prachtig! Prachtig!

Maar dan zouden wij best beginnen met bijna gans het oeuvre van Morand op de brandstapel te werpen. Laat ‘Magie Noire’, laat ‘L'Europe Galante’ gerust de prooi der vlammen worden.

Zekerlik, Paul Morand is een eersteklas strateeg. Na de plaat te hebben gepoetst in het offensief zijner generatie tegen de mannen van 1900, gaat hij nu plots aan het hoofd staan van een uitdagend nationalisme; hij. de man die gedurende meer dan tien jaar de predikheer, de pelgrim, de apostel is geweest van het kosmopolitisme, met zijn materiaal der ‘Grand-Hotels’, der internationale treinen, der verbannen revolutionnairen, en der sentimentele polyglotten.

Paul Morand voelt zich stilaan oud worden!