De Tijdstroom. Jaargang 2

[p. 493]

Duimke Passagier
Frans Van Boogaerdt

XXI

Duimke is lijk een vrucht; hij moet niet groeien alleen, maar rijpen. En pas wanneer hij het getrouwd zijn gewend is, voelt hij zijn geluk. Dagen lang heeft hij angstig geloopen. Neen, ik zal het niet volhouden, ik zal slecht worden, gaan drinken, weer mijn hart laten zwerven achter andere vrouwen, en haar hier laten zitten met het verdriet en een nest kinders. Andere keeren, wanneer alles zoo'n schoon-gelijk verloop heeft, vreest hij dat er iets zal haperen, dat het al meteens zal ophouden, lijk een uurwerk toch ook juist op een bepaalde minuut stilvalt. En waar zal hij dan terecht komen? Hij drukt zijn kop in de handen en schudt hem geweldig over en weer. Laat mij niet vallen, o Heer! Deze vrees heeft hem, sterker bijna dan de liefde, doen houden aan alles wat het huwelijk is. En zoo is het volle geluk eindelijk gekomen.

Gelijk de roes van een dronken man. Zijn hart zwijmelt. Een huiveringwekkende zoetheid. Zijn oogen dwalen, zien niet meer de doodgewone dingen van elken dag, maar een glans. Alles is kleur en gloed. Zijn leven is een lied. Zijn leven is een zalige, rustbrengende duisternis.

Soms ziet hij diep onder zich, ergens in een vergeten hoekje, een manneken bezig: Duimke die eet en achterlappen legt, en, lijk iedereen, bij zijn vrouw slaapt.

Dan sluit hij de oogen. Binnen in hem bloeit een lach en alles vervaagt weer. Het geluk overspoelt hem, hij wordt erin gewenteld. Fien is geen engel of geen vrouw voor hem. Zij is geheel zijn geluk, over dag en bij avond.

Er komen ook dagen dat hij lijk een vreemde gadeslaan kan alles wat in zijn huis gebeurt.

Dan weet hij dat de arbeid hem een zware last is met het geregeld leven, maar dan ziet hij ook hoe Fien hem aan deze dingen bindt met haar teederheid en haar bezorgdheid, met de hevige liefde van haar hart en haar lichaam. Hoe zij in hem een kracht wekt die hem met graagte doet grijpen naar arbeid, die hem den gewoonsten werkdag

[p. 494]

laat genieten, die hem haar liefde te plukken biedt zoo dikwijls en nog, gelijk het vlugrijpende fruit op den boom.

Wanneer hij zijn nieuw leven zoo koel en aandachtig bekijkt dan wil hij zeggen, denkend op zijn winterleed, waaruit hij zoo plots verlost werd: Ik ben niet gelukkig. Ik ben hoegenaamd niet gelukkig. Hij hoort de woorden door de werkplaats trillen, met sterken nadruk: niet, hoegenaamd niet!

Maar hij is gelukkig. Zoo zeker als de klok tikt en blijft tikken. Het geluk is hier in dit huis, lijk die tafel dáár. Hij strijkt met de hand over zijn hart, gelijk een kind dat lekkers proeft, slaat de armen wijd open.

- Hoort en ziet gij het, Fien, dat wij hier volop in het geluk wonen?

Bidden kan hij enkel nog in de hoogmis. Zijn hart zingt mee met koor en orgel: God, God toch! Wat hij vroeger nooit heeft kunnen verdragen is hem nu dierbaar: de vaandels, de wierook, het belgerinkel, de blinkende gewaden en al het licht. In deze praal heeft hij deel door zijn geweldig geluk en de lof is zijn eenige dankzegging.

XXII

Wie kan zijn hart in evenwicht houden lijk een weegschaal? Het begint met het heimwee van zijn vrouw naar haar vader. De zieke is nu in een gesticht, en Duimke werkt wat harder om het kostgeld te betalen.

- Maar dat is nog hetzelfde niet, zegt Fien. Niemand kent hem gelijk ik, niemand kan dien duts zoo goed verzorgen.

Fien houdt aan, bijna elken dag zaagt zij erover, hoe vader zoo ver van huis op een vreemde kamer ligt, terwijl zij het hier zoo goed hebben onder hun getweeën.

Duimke tracht haar te bepraten met veel schoone woorden en ten laatste wordt hij kwaad.

- Wij zijn zoo niet overeen gekomen en 't is nu te laat om dat nog te veranderen.

Dan later overvalt hem de schrik voor zijn liefde. Bij avond wordt tusschen hen alles weer goed elken keer. Is het nog liefde, of is het gelijk de honger?

Gaat het weer herbeginnen? denkt hij, een avond dat hij voor het venster op de slaapkamer staat en in den valavond droomt over de

[p. 495]

ervaringen van de laatste dagen. Vanavond werd er weer gekibbeld over vader en hij moet aannemen dat het leven niet zoo onverdeeld gelukkig zal blijven gelijk de eerste weken van hun huwelijk.

In de kamer is Fien nu bezig. Waarschijnlijk voelt ze reeds spijt om al wat ze gezegd heeft, en verlangt ze naar hem. Ook hij zou liever geen van die domme, meesterachtige woorden hebben uitgesproken. Maar straks wordt alles weer goed en nieuw.

Voor hoelang? denkt hij angstig. Als dat hem dan voor goed ontglipt komt de vuile winter terug. De boom voor het raam staat daar zwaar en loom in de na-hitte van den zomerdag. Hij kijkt op de kruin die van dichtbij, met al die kleine blaadjes, er zooveel eenvoudiger uitziet, dan van beneden.

Het stemt hem deemoedig en dankbaar. Hij ziet nu ook zijn leven van dichtbij met dagen van vrede en dagen van strijd. Niets verandert, nooit! Hij denkt aan den boom langs de baan, waar hij zoo vertrouwend heeft naar gekeken. Sedertdien is zijn leven veel veranderd. Ik heb het toch: een vrouw, dit huis en straks een kind. En dat andere, sedert zijn gebed vóór het kruis: de band met den hemel...

Den eersten keer sedert zijn huwelijk dat hij vadertje weer levend naast zich voelt. Hij vouwt de handen en tracht verder te kijken in de duisternis. Maar alles is effen en eender donker. Hij moet niet klagen, maar wachten tot hij in die duisternis opgenomen wordt, waar rust is en leven tegelijk. Hier is het gezinsleven werk van tijd en genade, zooals het leven van vadertje. Hij zal een van deze dagen naar het kruis - langs den weg gaan en danken voor de dagen die voorbij zijn. Nu weet ik dat deze groote liefde in ons is, en het groote geluk blijft onverslijtelijk tusschen ons geweven, al zien of voelen we het niet elken dag.

Hij moet alles uithouden, nu voort loopen mee met den tijd en de genade.

Een traan welt in zijn oog als hij weer den nacht instaart, een traan van verzoening.

Fien moet dezen mooien nacht mee zien en mee voelen.

- Fien, kom nu.

Pruilend heft zij het hoofd uit de lakens.

Hij lacht haar toe met al wat in zijn hart is gekomen. En zij kan nooit meer weerstaan aan dien lach met dien traan.

EINDE.