De Tijdstroom. Jaargang 1

[p. 322]

De Bruid   Jan Vercammen

V

Maar dat is niet het einde. Want luister nu naar wat er verder gebeurde.

De Frankiese edelen vertelden aan het hof wat hun was overkomen te Bilsen. En zo werd Rodien nog meer gezocht dan te voren. Allen eerden hem om zijn moed en zijn edelheid en reeds was hij door de meier tot een hoge bediening bevorderd. Maar nu gebeurde het, dat een of ander edelman met hem over Amelberga te spreken trachtte. - Ook Karel. Want Hunrod had hem gezegd dat Pepijn Amelberga voor hem ten huwelijk had verzocht. - En als hij door de jachtgezellen zo haar uitzonderlike schoonheid en haar deugden hoorde roemen, ging hij haar beminnen. En hij verlangde haar te zien. Maar hij kende ook haar betrachting. En dat zijn vader gezegd had: Ik wil dat niemand haar weerhoude. En wat het betekende, als de meier zo sprak. Daarom dierf hij alleen maar trachten meer en meer in het gezelschap van Rodien te zijn.

Maar Amelberga vervulde welhaast zo durend geheel zijn hart, dat hij, een jacht voorwendende, met enige krijgers en adellike vrienden naar de Beluwebossen trok. Rodien, die hij had meegevraagd, kon het werkelik doel van de reis wel raden. En daar hij het heilig verlangen van zijn zuster kende, werd hij bezorgd om haar. Het is dáárom, dat hij op Karel zijn voorstel was ingegaan.

Aan het woud gekomen, verdeelde Karel zijn mannen opdat ze het wild zouden zoeken. Maar van dan af dacht hij niet meer aan de jacht. Alleen met Rodien en enkele edelen reed hij recht op het konvent af, wijl een, die met Pepijn de jacht had meegemaakt de wegen aanwees.

Het geviel nu, dat de jonkvrouwen met de nonnen doende waren een muur te bouwen om het klooster. Rodien erkende dadelik zijn zuster tussen ze. Ook Karel hoefde niet lang te zoeken vermits zij, als altijd, haar witte kleed droeg en mooier was dan al haar gezellinnen, wat men aan de lijnen van haar gestalte reeds erkennen kon. En als hij haar meer genaderd was, en zijn blik van haar niet wegwendde voelde hij zijn liefde hoog opslaan als een rode vlam.

De vrouwen hadden de stoet bemerkt en met het werk opgehouden. Tot Amelberga haar broeder herkende, die reeds was afgestegen en op haar toekwam. Licht als een hinde liep ze hem tegemoet. Ze omhelsden elkaar gelukkig, want het was zolang geleden, dat ze elkander nog hadden gezien. En wat onverwacht komt treft dieper nog door pijn of blijheid.

Rodien leek dan ook niet zo blij als zijn zuster. En dat verwonderde haar. Ze keek hem aan en las een kommer in zijn ogen. Ze wilde hem net de reden vragen nog met haar arm om zijn schouder als ze Karel hen genaderd zag. Ze kende hem niet. Ze zag alleen dat hij schitterende kleren droeg, schoner nog dan de mannen, die bij de paarden waren gebleven. En de hoge kleur van zijn aangezicht. En zijn glimlach. Plots straalde haar een vermoeden te binnen. En weer kwam die schuwheid haar blik bezwaren.

Karel groette haar en zei: mijn welbeminde nicht - ze schrikte - hoe gelukkig ben ik u te zien, want het koninklijk hof is vol van uw lof, sinds Pepijn, mijn vader, naar Bilsen kwam.

Hij ook omhelsde haar; en ze voelde de druk van zijn krachtige hand. Dan werd ze schuwer nog, en ze nam de hand van Rodien, al vroeg ze hem haar te beschermen. Maar Rodien dierf niet spreken, al was hij vast besloten bij elk gevaar zijn zuster te verdedigen.

Dan klepte het kloosterklokje prins Karel het welkom toe. En allen gingen naar het konvent.

Karel praatte met Amelberga over allerlei

[p. 323]

onverschillige dingen, om haar gerust te stellen. Want hij zag dat ze de bedoeling van zijn bezoek had geraden.

Hij was fier, zegde hij, over zijn maagschap met haar. En hij loofde haar zozeer, dat ze beschaamd het hoofd boog. Soms joeg een diepe klank in Karel zijn stem een rilling haar lichaam door.

En nu zei Karel hoe hij haar genegen was. Hij had zijn woorden berekend. Hij was haar genegen, ja. Amelberga antwoordde niet. En dan: hij had haar lief. Ze had het voelen komen: ze was nog bleker geworden. En zweeg. Rodien voelde aan zijn arm hoe ze beefde. Hij had medelijden met haar. - Waarom alleen medelijden nu, Rodien?

En Karel sprak voort, onbedacht nu, met een enkele zware aarzelende poos. Hij merkte eerst niet dat Amelberga niet anwoordde. Hij kon haar gelukkig maken en rijk. Hij kon haar de eer geven die bij haar schoonheid paste. Hij alleen...

Maar dan merkte hij wèl dat ze nooit wat zei. Hij ging voor haar staan en smeekte haar een antwoord af. Stil stond ze nu en Rodien voelde haar zwaarder op zijn arm. En ze zei:

- Uw trouw kan ik niet aanvaarden, zonder ontrouw te worden aan mijn ewige Beminde. En dat zal nooit kunnen.

Maar Karel gaf niet af. Hij smeekte haar opnieuw, met meer aandrang nog. In zijn oogen gloeide de glans van zijn liefde. Maar juist die glans maakte Amelberga zo schuw. Schuw en ook wat angstig.

Ze zei niets meer. Wat had ze ook meer te zeggen?

Dan trachtte Karel haar hand te nemen. Maar ze omsloot met bei haar handen de arm van Rodien. En dat gebaar bracht Karel weer tot hemzelf. Hij zag hoe star en beraden haar ogen keken. Hij zag de minachtende blik van Rodien. Hij zag de hovelingen die naar hem keken. Hij zag dat hij geknield was. Hij zag alles. En dat: geknield. - Vernedering en spot. Hij stond op. Hij zag de dienaren niet meer, en dan ook Rodien niet. Hij zag Amelberga. En Amelberga zag het blauw van zijn ogen hard worden als staal, met een paarse flikkering er over. Met een enkele blik maar, want haar hoofd boog wachtend.

Hij klemde de tanden opeen en heesde:

- Ik zal u dwingen, als ge niet wilt! Dwingen, hoort ge! Ge weet: dat kan ik! Ik voer u mee, als het moet. Ik heb maar enkel mijn mannen te roepen.

Rodien werd even bleek als Amelberga. Maar niet van schrik. Dat is nog niet gedaan, dacht hij en keek zijn zuster aan. Nu had ze het hoofd licht geheven, haar ogen waren toe en haar lippen roerloos gesloten. En hij begreep dat ze bad.

Wat is daar nu plots dat huilen? Het is een vrouw. Ze komt uit het bos gelopen. Aan de poort staat Landrada. Ze dacht misschien dat er wat met Amelberga was. De huilende vrouw valt aan haar voeten neer, sprakeloos eerst en hijgend. Dan hakkelt ze gebroken.

- Wee mij, Mevrouw,...

En Landrada: Wat is er vrouw?

- Alleen door een wonder van God ben ik aan de dood ontsnapt. Een grote beer kwam uit het bos en trok al onze biekorven stuk. Ik was in de tuin. Hij kwam op me af, maar als ik vluchtte, is hij in de stallen gedrongen om het vee te verscheuren. Help ons, mevrouw. Is hier niemand die het wrede beest kan doden of verjagen?

Reeds staat Karel naast haar. En Amelberga dankt de Heer met een blik. Ze weet dat Hij heeft geluisterd naar haar gebed. Ze hoort dat Karel vraagt:

- Wie zijt ge vrouw?

- Ik ben Bettine van Gersbelle. En ze wijst in de richting der landhoeve.

- En ik, ik ben de zoon van een onoverwonnen vorst!

Hij gespt zijn zwaard los en werpt het Amelberga voor de voeten. Dan neemt hij de toom van zijn paard uit de hand van zijn dienaar.

Maar dan staat Landrada voor hem.

- Prins, waag u niet...

- Mijn spies! roept hij.

Het hitsige paard voelde de spoor van zijn ruiter diep en kervend. Het sprong vooruit.

[p. 324]

Een edelman reed hem na en haalde hem in aan de boord van het woud.

- Denk om uw leven, prins!

Karel antwoordde niet. En stormend joeg zijn paard tussen de bomen door.

Ook Rodien reed hem na, en de anderen volgden.

Dichterbij de hoeve ontmoette Karel de wagenmaker Teudo, de man van Bettine, die in zijn werkhuis was gevlucht en riep:

- Gij hebt bijna geen geweer en vreselik is het dier: nog geen zo groot heb ik gezien. Ontneem uw vader niet zijn zoon, en keer terug!

Maar Karel greep een dissel in de vlucht en wierp zijn spies vooruit, met zo'n geweld dat de stalen punt geheel in een boom drong. Amelberga. Misschien zou deze daad haar gedachte keren.

Zo komt hij voor de beer. Plots staat zijn paard en dampend hijgt van deze reddeloze rit. Het wilde dier springt woest en grommend op hem af. Hij wacht. Het spert zijn muil wijd open richt zich op, en reikt zijn klauwen naar de ruiter. Maar Karel heft de dissel hoog en ploft hem tusschen de oren van de beer met zulke kracht, dat hij de kop doorklieft.

Karel blijft op zijn paard nog in de beroezing van de rit en de slag. Met een rilling ontwaakt hij en stijgt af.

Dan komen Rodien en zijn gezellen aandraven en ze begroeten de dode beer met luide kreten.

- Sleept het dier naar het klooster, zegt Karel tot de dienaren, en vilt het daar. Laat het vlees voor de abdis en draagt de huid naar mijn vader, de meier.

Terwijl de dienaren begonnen de beer te binden reed Karel met de edelen terug naar Bilsen. Maar daar kwamen Bettine en Teudo aanloopen en nog meer en meer bewoners der landhoeve. Allen dankten de prins met luide kreten en grote gebaren. Bettine kwam nader bij hem en ze riep:

- Als een hamer viel uw arm op het wilde dier. Als een hamer zal uw arm uw vijanden slaan. Daarom zullen de geslachten uw gedachtenis bewaren, en heten zult ge: Karel Marteel.

Maar Karel luisterde niet naar haar, noch naar het volk. Rodien reed naast hem, en bedacht wat hij zou doen, om Karel zijn gedachte van Amelberga weg te wenden.

- Het wordt laat en tijd om terug te keren, prins.

- Er dreigt ons geen gevaar. En het monasterium is herbergzaam.

- Uw vader is niet verwittigd en met het hele hof moet hij ongerust worden om uw uitblijven, prins.

- Over een uur vertrekken de dienaren met de huid van de beer. Dat zal hun een teken zijn, dat ze om mijnentwille niet bezorgd moeten zijn.

Dan kwamen ze terug in het klooster. Karel zocht Amelberga, maar vond haar niet, noch bij de jonkvrouwen, noch ergens el. En hij vroeg waar ze was. Niemand van de meisjes wist het. En hij raadde dat ze zich verborgen had.

Dan ontvlamt zijn woede weer Duurt de vernedering dan oog voort? - Hij vraagt de abdis te spreken. En als Landrada voor hem staat:

- Ik gebied u me te zeggen, waar Amelberga van Rodingen is.

Landrada ziet de woestheid in zijn ogen branden. Maar liegen kan ze niet.

- Amelberga bidt in de kapel.

Dat is genoeg. Karel loopt er heen. Landrada roept hem na, iets dat hij niet begrijpt, niet begrijpen wil. Maar Rodien blijft bij hem.

Karel staat voor de deur. Ze is gesloten. Hij voelt dat ze langs binnen gegrendeld is. Het weerhoudt hem een moment. Een moment maar. Want nu wil hij - hoort ge! - wil hij niet meer met ledige handen en het hart vol schaamte terug.

Open! Dat zegt hij. En roept twee dienaren. Dat ze de deur rammeien met die balk.

- Machtige prins, waarom wilt gij een weerloos kind mishandelen?

[p. 325]

Dat is Rodien. Maar: Open! schreeuwt Karel en zijn ogen worden rood.

- Roemrijke zoon van een roemrijk geslacht, bega niet een eerloze daad.

- Open! schreeuwt Karel en de balk rammeit.

- Prins, vrees de wraak van uw vader! roept Rodien en staat besloten voor hem.

- Open! schreeuwt Karel en hij helpt, en de balk rammeit met meer geweld de deur,, die al nauw begeeft.

Maar Landrada is bijgekomen. Ze hoort zijn stem die gevaarlik is. Ze ziet dar Rodien niets vermag. Ze valt voor Karel neer, en heft de handen smekend op naar hem.

- Hoor me, prins. Beschaam uw edelmoedigheid niet, en bezoedeld niet uw roem. Beledig niet God en zijn heilige Moeder. Roep niet zijn gramschap over uw hoofd, noch over ons uw dienaressen.

Met een blik ziet Karel de tranen in haar ogen. Een blik maar. En dan voelt hij nog haar mond op zijn voeten. Hij houdt op. Maar open! zegt hij nog, en de balk rammeit voort.

Landrada vertrouwt.

- Wat wilt ge, prins, van Amelberga bekomen. Hoe zult ge haar winnen, als gij haar zo afkerig van u maakt?

- Houdt op! zegt Karel. En de balk valt uit de handen der dienaren.

Landrada staat op.

- En als gij heengaat, prins, beloof ik u, haar in uw voordeel te bewegen...

Stiller dan, als voelde ze wat schuld: - ... al vrees ik, dat mijn woorden niets op haar vermogen.

- Ik ga dan, antwoordt Karel, en vertrouw op u.

En stiller ook:

- Ik bemin haar. Zeg haar dat dikwijls.

Hij groet Landrada. En gaat met de dienaren weg. De abdis volgt hem. Rodien alleen blijft. Hij klopt op de poort.

- Ik ben het, Rodien.

Een oogenblik nog en de poort wordt ontgrendeld. Amelberga haar ogen zijn rood ontstoken. En nog verschrikt bergt ze haar hoofd aan de borst van haar broer, die haar te troosten tracht. Ze kijkt vertrouwend op naar hem en lispelt:

O Rodien, die schrik! De trappen van het altaar zijn nat van mijn tranen en warm van mijn lichaam. De heilige relikwie der Moeder Gods droeg ik op mijn hoofd. Ik heb gebeden, gebeden als nooit. Ik bad mijn Beminde, dat mijn ziel geheel aan Hem mocht blijven, en dat Hij de reinheid van mijn lichaam bewaren zou voor onze ewige bruiloft.

Dan roept de hoorn Rodien.

- Vaarwel, mijn lieve zusje, zegt hij nog. Gij, die zoveel van den Heer bekomen kunt, bid ook voor mij. En ginder te Metz zal ik veel aan u denken. En waken zal ik over u. Vaarwel.

- Vaarwel, mijn goede broer. Ik dank u zo. En God zal ons beschermen.

Hij zoent haar. Ze zoent hem, en kijkt hem na, tot hij de kloosterpoort is uitgegaan.

Dan sluit ze weer de deur van de kapel en treedt terug naar het altaar.

In het bos echoot de hoorn door de schemering. Ze hoort het. Het hoornen gaat de verte in, en de schemering komt nader. Met de avond zijgt de rust - hoe diep en dieper! - over het konvent. En in haar ziel de witte blijheid van haar liefde en haar overgave. Van haar overgave.

Nu is haar hart de godslamp voor het tabernakel. Maar zo helder, dat er langs de ekstaze van haar gestalte een gouden stroom van licht de kapel invloeit. Zo wordt de bruiloft bereid.

Als de nonnen en de jonkvrouwen kwamen om de vespers te zingen, zonken ze neer voor het wonder. En ze waren gelukkig omdat ze begrepen.