De Tijdstroom. Jaargang 1

[p. 226]

De Bruid

II

Want Eva wilde ten volle moeder zijn. En omdat ze alle last en pijn er van dragen wou, gaf God haar al het geluk ervan. Dat is het, wat we zo vaak vergeten: God wil altijd de mens in edelmoedigheid overtreffen. Dat is een der humoristiese kanten van Hem. Dat is zijn spel. Maar de mens wil het soms veel te ernstig spelen. Het is daarom, dat God liefst met kinderen speelt.

Hij speelde vooral graag met Amelberga. Want Amelberga was mooi. Dat zegden alle vrouwen van Rodingen, en ze zegden het met meer overtuiging naarmate ze groeide. En ja, dat gaat zo, er was wel eens een, die wat afgunstig haar eigen kind vergeleek bij de kleine prinses. Had Amelberga dat geweten, dan had ze graag al haar schoonheid aan dat kindje gegeven, om die lelike gedachte der moeder te doen wegdrijven.

Want als ik zei, dat Amelberga mooi was, dan dacht ik niet alleen aan de schoonheid, die de vrouwen deed zeggen, dat hun meesteresje was als een liefelik morgenroosje, maar vooral aan de schoonheid, die het werk was van Gods genade en van de ouders, waarvan men zei, dat ze zorgden voor hun lieve kind als voor een bruid des Heren. Eva leerde Amelberga al heel gauw de handjes vouwen, en ze vertelde haar al die wondere vertelsels van Jezuke en Maria, en wie al die mooie dingen had gemaakt daar te Rodingen, en verder nog, wie de zon en de maan en de vele, vele sterren daar had gehangen, onderaan de vloer van de hemel. En nooit liet Eva haar kind in de handen van vreemden. Met zo'n moedertje kon het niet anders, of Amelberga moest het meisje worden, dat men gemakkelik van iets afhield, alleen door te zeggen, dat het kwaad was.

Ze was niet enkel het liefste kindje van va en moe en grote broer, ze was ook het vriendinnetje van alle kinderen van Rodingen. Geen was haar te min. En de grote mensen waren gelukkig om een klank van haar lief en helder stemmeke. Want, was Amelberga een mooi meisje, Eva had haar niet geleerd zich met ijdele juwelen en schitterende kleedjes te tooien. Steeds droeg ze haar eenvoudig witte kleedje, - hoe heerlik! - waarop de blonde haren dansten, als ze tussen de rozen en de leliën liep in de geurende warande.

Ja, die warande van Rodingen, kijk, dat was een stukje van het aardse paradijs, alhoewel natuurlik niemand wist, hoe het daar aan de boord der Ardennenwouden was gekomen. Er geurden en kleurden niet alleen leliën en rozen en andere bloemen, maar ook kaneelbomen en andere reukplanten, die we nu misschien niet eens meer kennen. Denk je niet, dat er toen veel dingen bestonden, die we nu niet meer kennen? Maar eiken toch wel, en beuken, die daar zo sierlik naast en na elkaar troepten, dat zij, die het heilig Land bezochten, nooit zo'n heerlike hoekjes vonden tusschen de ceders van de hoge Libanon en de cypressen van de schone Sion.

Daar leerde Amelberga al vroeg de namen der bloemen kennen. Wat klonken die soms onmogelik! Maar moeder kende ze alle. Zingen leerde Amelberga, begeleid door de sonore muziek van het water over de keien in de vele beken, - zo donker soms tussen de hoge struiken! - die naar de grote rivier slangden. Daar was de muziek luider, maar heel niet zo mooi. Daar lag het water open voor de zon, en was het wel heerliker om te waden. Maar hier tussen de bomen en de struiken dierven veel kinderen niet komen, omdat het er zo benauwd was om die bewegende, donkere schaduwen en alle vreemde geluiden. Maar Amelberga wist er de mooiste hoekjes. Daar was het, dat soms een vogel schielik aan haar voorbij-

[p. 227]

schichte, wat haar lichtjes schrikken deed, waarom die vogel dan - o die olikerd! - te lachen zat een eindje verder op de onderste tak van een eik. En hij lachte zolang, tot Amelberga hem een kushandje toewierp. En dan schoot hij zingend de blauwe ruimte door. Van hazen hield Amelberga niet: die waren veel te schuw, en helemaal niet lief. Voor de herten voelde ze ontzag. Levend had ze er nooit een gezien, dan ver, en dan nog heel nauw. Als vader en de krijgshoofden een dode hert meebrachten uit het woud, dan dierf de kleine Amelberga bijna niet raken aan het hoge gewei, terwijl ze toch wel even over de ruwe haren van de pels medelijdend haar blanke handje liet gaan.

Amelberga was dus niet benauwd hier midden die vreemde geruchtjes tussen de struiken, waarboven de bomen zich uitrekten. Ze beluisterde ze zelfs graag, en ze sprak met al de diertjes, die over de kronkelpaden liepen of sprongen. Maar ze deed ook nog wat anders. En dat wist niemand, tenminste in 't begin niet. Enige dagen al werd Amelberga, vanals haar moeder haar de tuin inliet, voor heel de duur van haar speeltijd onvindbaar. Maar ik moet hierbijvoegen, dat ze altijd op de eerste roep van haar moeder, lachend naar haar toeliep. Eva was dan ook gerust. En daarbij, Amelberga was nu toch al een flinke meid van tien.

De eerste, die het in 't ootje kreeg was Rodien. Natuurlik. Eens volgde hij haar, zonder dat ze 't wist. In een opening tussen het struikgewas had Amelberga stenen gestapeld tot een hokje, waarover ze nu takken schikte tot een dakje. Rodien wierp om haar te plagen een steentje, dat zich tussen de bladeren kwam nestelen. Het meisje schrok, en keek verwonderd rond. Ze zag natuurlik niets, en ging ieverig voort met haar werk. Nog een steentje. En omdat haar ogen zo dwaas-verwonderd rondzochten, begon Rodien te giechelen. Amelberga hoorde het. En als ze tussen de struiken zoeken kwam, vond ze broer daar zitten hardop lachen. En ze lachte mee. Dan moest Rodien komen zien.

- Wat maak je daar, zeg?

- Dat is mijn kerk.

Rodien beproefde of de muren wel sterk waren, op gevaar af alles te doen instorten, wat Amelberga ook wel vreesde. Maar gelukkig begaven de stenen niet. Dan keek hij naar binnen.

- Je hebt nog niet eens een beeld.

- Dat is niets, Rodien, maar een altaar moet er wel zijn. Wil je me helpen?

En Rodien legde zijn sandalen af, sprong in de beek, en zocht er de mooiste stenen. Behalve, dat hij soms naar een vogel mikte, bracht hij dapper door altijd keien: gele, licht- en donkerbruine, rode, tot blauwe en groene toe. Daar kon je toch wat moois van maken. En als het altaartje er stond, bond Rodien twee stokjes tot een kruis, dat hij midden daarop in een voeg plantte.

- En morgen, zei Amelberga, komen we met al de kinderen hier in ons kerkje bidden.

- Je kan er zelf maar net in.

- Dat is niets, Rodien. Hier onder de struiken is het ook goed om te bidden. En luister, de bladeren spelen muziek.

- En wierook, zei Rodien plots, willen we wat aan de priester vragen? O ja, ik zal priester zijn en zingen, he Amelberga?

- Ja, maar we zullen ook bidden als jij wat gezongen hebt.

En 's anderendaags kakelden daar een hele groep kinderen, die bloemen zochten en kransen vlochten en het kerkje kleurig pintten, altijdaan mooier.

- Maar nu moeten we bidden, stelde Amelberga voor, anders hebben we daar geen tijd meer voor.

- Eerst zingen, zei Rodien.

En het kerkespelen begon, wijl de wierook - heus echte! - door de bladeren zeefde. Dan bad Amelberga voor en al de kinderen baden mee. Ze zaten op het mos geknield en onder het bidden plaagden ze elkaar, of bedachten, hoe ze 't kerkje nog mooier konden sieren, en honderd andere dingen. Maar Amelberga hadt je moeten zien bidden! Ze hoorde niets, dan haar eigen stemmeke, en ze sloot devoot haar diep-blauwe oogjes.

[p. 228]

Dat was natuurlik ongewoon voor een kind. Maar de mensen van Rodingen hadden al lang gezien en gezegd, dat Amelberga geen gewoon kind was.

Dat konden ze ook al heel gauw ondervinden. Het kerkje bleef een heiligdom voor het kind. Dikwijls kwam ze er met haar vriendinnen en ook soms alleen. Altijd om te bidden, zooals zij alleen van al de kinderen van Rodingen bidden kon. En niet alleen om te bidden. Het gebeurde, dat ze van haar moeder een blozende appel, een sappige peer, ook wel eens noten of granaten kreeg. Hoe ze het water in de mond voelde komen, niet altijd at ze die op. O neen! Heel dikwijls kwam ze daarmee naar haar kerkje en legde ze op het altaartje.

- Kijk, Jezuke, dat is voor u. Amelberga zou het heel graag opeten, hoor, maar ze geeft het toch liever aan u.

Zo beoefende ze door een wondere aandrang al vroeg de boetvaardigheid.

Maar de kinderen van Rodingen hadden naturlik niet iedere dag zo 'n mooi fruit, dat kan je toch wel denken. Nu, eens had Amelberga met haar speelmaatjes weer vroom gebeden, en weer een heerlik-blozende appel op het altaar gelegd. Dan waren ze naar de beek gegaan, en zochten daarin de mooiste keitjes, om er mee te bikkelen. Een jongen alleen was achtergebleven, en als hij wist, dat niemand hem nog zien kon, wou hij de appel wegnemen, om hem dan gauw onder zijn kleed te bergen. Maar jawel: nauw raakte hij de appel aan, of zijn arm werd ineens zo stijf als een tak van een eik. Het kind schrikte, en stond een ogenblik roerloos verslagen. Dan weende het luid, zodat de spelertjes het hoorden. Ze kwamen toelopen, en bleven ook zij verslagen voor het wonder staan. Alleen Amelberga, vol medelijden, trachtte de arme jongen te troosten. Maar hij bleef doorwenen, en deed krampachtige pogingen om zijn arm te bewegen. Ook het prinsesje beproefde hem te buigen, maar het ging niet.

- Hoe is dat gekomen? vroeg ze, maar kreeg geen antwoord. En toen ze haar vraag herhaalde, antwoordde het kind, nog luider huilend en snokkend:

- Ik wilde... de appel... wegnemen...

Het was de eerste maal, dat Amelberga het kwaad ontmoette. Ze schrikte er zodanig voor, dat ze met een luide kreet naar de woning liep. En daar vertelde ze gejaagd alles aan haar moeder.

De andere kinderen waren intusschen ook weggelopen, en het ongelukkige knaapje na hen. Zijn ouders poogden even vruchteloos de arm omneer te halen. Eindelik begrepen ze, dat het een straf was van God, en dat een tweede wonder hier nodig was. En natuurlik dachten ze seffens aan het heilig kind van hun meesters. Juist kwam Eva met Amelberga op het terras, als de ouders met vele nieuwsgierigen zich de koer overhaastten, en op de ingangstrappen kwamen knielen om vergiffenis te vragen. De moeder smeekte weenend, dat Amelberga zou bidden voor de genezing van haar kind. Intussen was ook Kristiaan daar gekomen, en vernam van zijn vrouw het geval. Amelberga drong schuw tegen haar moeder aan, wijl de hulpeloze ouders voortsmeekten, dat hun kleine meesteres hen helpen zou. Dan zei Eva:

- Wil je gaan bidden, Amelberga, dat Onze Lieve Heer die jongen zijn arm weer goed zou maken?

Nu verstond Amelberga, wat ze van haar verwachtten, al begreep ze niet, waarom vader en moeder niet beter daarvoor zouden bidden. Ze ging naar haar kamer, knielde daar voor het kruisbeeld, en bad, zooals alleen een kind dat kan. Als ze terug naar beneden kwam, hoorde ze, hoe stil het was op de grote koer. Was het volk dan weggegaan? Kijk, neen, hoeveel er daar staan! En zo zonder het minste gerucht, bijna roerloos.

Maar als ze buiten trad op het terras, ging er een luid gejuich op, dat het kleine kind verstomde. Vader en moeder weenden, en bij hen stond de kleine jongen, wiens arm helemaal genezen scheen. Ze hoorde, hoe het volk riep:

[p. 229]

- Ere zij God en haar, die Hij heeft uitverkoren!

En nog andere dingen, die Amelberga zeer verbaasden. Ze zag, hoe iedereen naar haar toe drong, en ze zei:

- Ik heb toch niets gedaan, moeder. Kom, laten we binnengaan.

- Door uw gebed, lieveke, is de arm genezen.

- O maar, dan moeten ze Onze Lieve Heer danken, en niet Amelberga.

Daarop ging ze verlegen binnen met moeder, die haar volgde. Ze hoorde, dat vader sprak tot het volk, maar ze verstond het niet. En Kristiaan, wenend van geluk, zegde tot het volk van Rodingen:

- Dankt allen met ons de Heer, dat Hij behagen neemt in onze dochter, uwe meesteres, en haar heeft uitverkoren.

Zo sprak men al verder en verder over het wonderbare kind.

Het gebeurde nu, dat Willebrord, de heilige bisschop, die uit Northumbrië naar de Friezen was gekomen, en op verzoek van Pepijn van Herstal door de heilige Vader Sergius op de aartsbisschoppelike stoel van Utrecht was verheven, langs Rodingen voorbijkwam, wijl hij te Epternach, hem door Irmina, de heilige dochter Dagoberts geschonken, een abdij wilde bouwen.

Onderwege hoorde hij vertellen van het wondere prinsesje van Rodingen. En daar hij Kristiaan reeds kende om zijn dapperheid en zijn iever voor het heilig geloof, wilde hij bij hem de nacht overbrengen. Wat een vreugde te Rodingen om dat onverwacht en vererend bezoek! En wat was ze gul, de kristelike gastvrijheid, waarmede Kristiaan en Eva Willebrord het verblijf op de landhoeve zo aangenaam mogelik wilden maken. Ze vertelden vol blijdschap aan elkaar, hoe de heilige Leer de bossen van Austrazië en Neustrië doordrong. En de heilige Aartsbisschop luisterde naar wat de gelukkige ouders verhaalden over hun lieve dochtertje. Hijzelf was gesticht door de heiligheid van het kind. En als hij het verhaal van de arm had gehoord, liet hij Amelberga bij hem komen. Dan stond hij op van zijn zetel en zegde haar de mooie woorden, die ik nog vond in het zeer oude boek van de wondere man uit het oosten.

- Wij, die de hitte en de last van de dagen hebben gedragen, hebben geen wonderen verkregen, en u, o allerzaligst maagdeke, u heeft de Heer verleend, wat Hij alleen aan heiligen schonk. Uw maagdelikheid hief u tot bij de onsterfelike Bruidegom. De duivel, onze oude vijand, wilde u bespotten door toedoen van het kind, dat zijn vriend en zijn slaaf was geworden. Doch machteloos is hij neergevallen aan uw voeten, en Kristus, uw Bruidegom, heeft hem uw eer doen dienen. O lieve kleine, wees dan sterk als Agnes, bloeiend als Tekla, en dat uw deel het beste zij, als dat van Maria.

En Amelberga verstond de woorden van Willebrord, hoewel ze nog jong was. Want was ze een wonder van innerlike en uiterlike schoonheid, ze was ook uitnemend verstandelik begaafd. Als de heilige Aartsbisschop dat ondervond, zalfde hij haar, die hij Gods Bruid had genoemd, met het heilig Krisma.

Dan vertelde Kristiaan, dat ze Amelberga wilden ter school zenden, naar het gebruik der edelen van die tijd. En hij vroeg raad daarover.

Als Willebrord lang had nagedacht, zegde hij:

- Niemand zal voor het heilige kind beter zorgen, en niemand zal haar meerdere en schonere kennis mededelen, dan Landrada, de heilige abdisse van het klooster te Bilsen.

Het verheugde Kristiaan en Eva zeer die naam te horen. Want Landrada was de nicht van Kristiaan, en evenals hij het kleinkind van de gelukzalige Pepijn van Landen en zijn heilige vrouw Itta. Ze besloten dan ook de raad van de heilige zendeling te volgen.

En omtrent diezelfde tijd vertrok Rodien naar het hof van de koning, waar de meiër, Pepijn van Herstal regeerde, om daar in de wapenhandel geoefend en in de staatszaken onderricht te worden.

JAN VERCAMMEN.