De Tijdstroom. Jaargang 1

[p. 134]

Leo Piron

Het was op een van die scherp-koude winternamiddagen dat ik in de ‘Galeries de Spectacles’ voor het eerst met het uiterst merkwaardige werk van Leo PIRON kennis maken mocht.

Het was een hevig contrast, die harde vrieslucht van buiten en de stil presieuse

LEO PIRON
Uit Bretanje

schilderijen van deze jonge kunstenaar die met zijn warm-goede kleuren en zijn lentefrisse tekniek de aandacht trok.

Piron is nog zeer jong.

Achter zijn schijnbaar rustig gelaat vermoeden wij de nerveuze huiveringen van zijn scherp en fijn gevoel en wij gaan zoeken naar de rust in deze jonge man, die Rust, die wij ontmoeten in zijn werk.

Want uit ieder doek van Leo Piron spreekt of liever fluistert die witte zachte rust, die ingetogenheid, die stilte en die weemoed die wij alleen bij dichters ontmoeten.

Aanvankelik onder de invloed van V. De Sadeleer, (wiens schoonzoon hij later worden zou) ontwikkelde zijn talent zich niet naar de breedte (wie zou de breedte van De Sadeleer nog durven verbreeden) maar naar een rustige ingeslotenheid, een tedere diepte bijna.

Zo zijn zijn kleuren steeds van een even fijne gevoeligheid.

Zijn rustige melankolie uit zich met een zekere voorliefde in gebroken groen en

[p. 135]

LEO PIRON
Uit Bretanje

[p. 136]

grijs en in de tinten van wit gekalkte muurtjes.

Zijn onderwerpen staan dicht bij ons, ja, vaak vlak naast ons.

Deze schilder met zijn aristokratiese aanleg schildert de dingen waarmee ons Volk in de ziel is vertrouwd.

En zie, juist dit maakt van Piron een persoonlikheid: dat hij zijn ingeslotenheid naar buiten dwingen kon, dat hij de huizen

LEO PIRON
Uit Bretanje

en bomen en de kerkjes schilderde zonder hen geweld aan te doen.

Waarom zou hij zich bekommeren om pannen en leien van verschillende kleur? Waarom zoeken naar mos of huislook dat groeit op het dak of naar de vogel die onder de kroonlijst zijn nest heeft gebouwd?

Leo Piron vermijdt het illustratieve; alles wat slechts afbreuk doen kan aan de tedere eenheid van zijn werk.

Het illustratieve dat wij vaak gaan haten in Kunst en Litteratuur, omdat wij het niet anders noemen kunnen dan leegheid en zwakte.

Piron grijpt direkt naar de ziel van de dingen - zonder omwegen gaat hij op zijn doel af - Zijn doeken zijn als rythmiese konstruksies en zij treffen ons recht in de ziel door de ingesloten gevoelvolle uitdrukking en de ruimte die hij daarin suggereert.

Volg even de architektoniese bewogenheid, de zuivere uitdrukking van de lijnen der daken in ‘Eenzaamheid’.

Dit is geen ‘isme’; dit is tot kunst geworden werklikheid - dit is gestyleerde realiteit ontdaan van goedkoope illu-

[p. 137]

LEO PIRON
Uit Bretanje

[p. 138]

straties - Hoe ver staat Leo Piron hier af van Valerius De Sadeleer, wiens invloed hij eens niet ontgaan kon.

De Sadeleer schildert winterlandschappen, vlaamsche weilanden en akkers. En vooral schildert hij de lucht weids en indrukwekkend.

Leo Piron echter schildert de huizen van het dorpje Etichove, de kerkjes en de kappeltjes en de eenzame bomen. Niet alleen de aarde schildert hij, maar de dingen die aan de aarde de werkelikheid en de beweging schonken.

Bij De Sadeleer, de tot droom gestolde natuur, de harmonieuze sereniteit; bij Piron, het rythme en de stijl, de beweging en het leven, de gekristaliseerde synthese.

Leo Piron vreest weleens voor die roerloze eentonigheid, die de eenzaamheid van het buitenleven hem zou kunnen brengen.

Een paar doeken getuigen van deze onrust, een paar doeken waarin hij zoekt naar direkter weergave van bloedvoller leven - (Twee paarden op de akker. - De man en de vrouw. - De koestal -) Hierdoor bewijst hij, ook figuren te kunnen tekenen met scherpe lijn en gevoelvolle kleur, maar zijn persoonlikheid ligt niet daar; wel in de rustige melankolieke huizekens, in de begijnhofstille kerkpleintjes en in de diepe ruimte die hij suggereert door de vlakke presiese tekening der dingen. En ik meen dat ook hier zijn terrein groot genoeg is.

De landschappen, die Leo Piron van zijn lange reis in Bretanje en Frans-Vlaanderen meebracht en zo pas in de ‘Galerie Louis Manteau’ ten toonstelde belichten een niew facet van zijn merkwaardig talent.

Meer naar het expressionisme georienteerd toch bijwijlen herinnerend aan Vincent van Goch geeft hij een beeld van Bretanje, zoals weinigen dit vóór hem hebben gedaan.

Hoe ook verder de evolusie in deze jonge Kunstenaar zich voltrekken moge, wij hebben vertrouwen in hem, omdat hij ons, zo jong nog, reeds duurzame schoonheid te schenken vermocht -

Pieter G. BUCKINX.

De mens schreewt naar zijn ziel; heel onze tijd wordt een enkele noodschreew. Ook de kunst schreewt mede, in haar diepe duisternis; zij schreewt om hulp, ze schreewt naar de geest: dat is het ekspressionisme.
H. Bahr. ‘Expressionismus.’