Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 96

[p. 99]

J. Goossens Repliek

Een gedetailleerde kritiek op het bovenstaande acht ik niet meer nodig. Het voornaamste wat ik ertegen te zeggen heb, vat ik in vier punten samen.

1.	Het valt niet te ontkennen dat een aantal Nederlandse dialecten tengevolge van apocope van een mnl. -∂ finale stemhebbende obstruenten hebben. Mijn opponenten dragen ter verklaring van de verhouding van die dialecten tot andere waarvan het bestaan bekend is en vooral van nog andere waarvan zij het bestaan uitvinden, noties aan als drang tot eliminatie van opaakheid, regelherordening en lexicale diffusie. Hier wordt niet in het minst geverifieerd, alleen maar gespeculeerd. Ik stel integendeel vast, dat de stemloze finale obstruent in woorden als bed en mug het resultaat is van een nieuwe verstemlozing; als mijn opponenten menen dat het dat van een oude is, die er tengevolge van opaakheid aanvankelijk maar niet wou komen, maar er tevens toch was, dan gun ik ze graag hun geloof.
2.	De beweringen dat mijn standpunt ten aanzien van het verscherpingsverschijnsel nagenoeg oninterpreteerbaar is en dat ik alleen maar iets over het effect op de alternanties gezegd zou hebben, zijn onwaar. Men leze Ts 93 (1977), p. 4, einde eerste alinea en p. 22, regels 14-19. Dat de daar gedrukte opvatting vager is dan die van mijn opponenten, vind ik terecht: het heeft geen zin, nauwkeurige voorstellingen te geven van processen waarvan men het precieze verloop niet kent. Wie dat wel doet, onderzoekt het geslacht van engelen. Ik ben verplicht hier te herhalen dat ik de eerste ben die een verband tussen de regels (1) (i) - (iv) heeft gelegd; of mijn opponenten er zonder mij ooit een gezien zouden hebben, is een open vraag.
3.	Dat ik in 1977 van ander materiaal gebruik zou hebben gemaakt dan in 1974, is onjuist. Het boekje van 1974, dat de eerste inventarisatie van de Nederlandse klankwetten bevat, had ik zonder mijn dialectologische kennis niet kunnen schrijven. Op p. XI

[p. 100]

heb ik er uiteengezet wat ik vereenvoudigd heb. Het in het boekje afgedrukte materiaal heeft slechts illustratieve waarde: het zijn ‘Beispiele’.

4.

De kritiek op het door mij besproken materiaal, gekoppeld aan speculaties over dialecten die nog ontdekt moeten worden, maar die mijn opponenten niettemin nauwkeurig kunnen beschrijven en waarvan het echte onderzoek ‘zonder enige twijfel een nog zwaarder karwei (zal) blijken te zijn’, getuigt van cynisme. Over dialectologie en taalvariatie heb ik opvattingen ontwikkeld (het laatst in VMA 1979, 119-134), waar mijn opponenten ook theoretisch-speculerend misschien nog wat uit kunnen leren. Als ze eens ooit een eenvoudig dialect-enquêtetje hebben doorgevoerd, mogen ze terugkomen. Intussen houd ik staande dat het in 1977 aangevoerde materiaal bruikbaar is.

Een theoloog sprak: Chod heeft de wereld geschapen in zes dagen. Iemand die zich met alledaagse dingen bezighield, merkte op: Als ik de samenhang tussen de diersoorten die ik op de Galapagos-eilanden heb gezien, goed begrijp, is de diversiteit van het leven het resultaat van een lange evolutie. De theoloog voer niet naar de Galapagos-eilanden, maar naar een andere theoloog, die al een eiland had gezien. Samen spraken ze tot de leek: Ben jij op de Galapagos-eilanden geweest? Dat had je wel eerder kunnen zeggen, want dan hadden we op tijd het volgende kunnen aantonen. Onze assumptie, die tenslotte een explicatie is van het woord van Chod, verklaart niet alleen dat die Chod op de vijfde dag de vogels, maar nog preciezer dat hij op die dag om drie uur 's middags de sijsjes en om vijf voor middernacht de struisvogels heeft geschapen. Overigens is het begrip evolutie nagenoeg oninterpreteerbaar. Tenslotte moet ons van het hart dat het materiaal waar je mee gewerkt hebt, niet deugt. Je hebt de temperatuur-parameter niet onder controle gehad. Je had een schildpaddenpaar een miljoen jaar in een koelkast moeten stoppen en dan het broed onderzoeken. Dat zou onze assumptie bevestigd hebben. Er bestaat overigens een eiland met zo een broed, maar we zeggen je lekker niet waar dat ligt. Kiekeboe.

Adres van de auteur:

Egenhovenweg 45/71

B 3030 Heverlee (België)