De inquisiteur Sonnius over de rederijkers.
(1551).
Indien ik mij niet vergis, is tot hiertoe in geen schrift over de geschiedenis der Nederlandsche letteren in de 16de eeuw gebruik gemaakt van de volgende belangrijke plaats uit eenen brief van den inquisiteur Frans van de Velde (Sonnius) aan den bekenden voorzitter van den Raad van State Viglius, uit Utrecht den 29 Maart 1551 geschreven:
‘Dignissime domine, litteras his inclusas accepi a pastore in Naeldevyck, baccalaureo theologiae, viro strenuo ac prudenti, quas G.D.V. transmitto, ut provideatur, si possibile est, ne fiant ejusmodi conventicula et ludi rhetorici, quia sub specie rhetoricae plerumque tractant inter se materias fidei hoc saeculo controversas; et ubi didicerunt rhetoricari, volunt fieri ministri verbi Dei, errantes et in errorem mittentes, cujus exstant non pauca nostrae aetatis exempla. Meminissem hujus quoque mali in instructione quam tradidi D.T. super quibusdam corrigendis, sed non recordabar tum temporis; neque grandis culpa est haec nostra oblivio, quam nec alia magis nociva reipublicae Christianae, de quibus in dicta informatione corriguntur. Ludimus operam, mi domine, et impensas Caesareae Majestatis perdimus, dum nitimur siccare rivulos non obstructis fontibus ante, hortum expurgare non sublatis simul zizaniorum radicibus, quia malum usque recurret, quum et salices, dum truncantur solummodo, plures multoque uberius de se generant ramos.’
Te vinden bij P.F.X. de Ram, Francisci Sonnii ad Viglium Zuichemum epistolae ex cod. autographo Bibl. Reg. Brux., blz. 3 (Brussel 1850).
Gent.
paul fredericq.