Tiecelijn. Jaargang 9

[p. 161]

Uit boek en tijdschrift

L. de Backer, Reinaert catalogus Bibliotheca Wasiana vzw. Sint-Niklaas, Bibliotheca Wasiana, 52 p. (Gekopieerd.) Info: Bibliotheca Wasiana, p.a. Stadsbibliotheek, Hendrik Heymanplein 3, 9100 Sint-Niklaas.

De Bibliotheca Wasiana, een regionale wetenschappelijke verzamelbibliotheek die zich tot doel stelt alle publicaties over het Waasland en van en over Waaslanders te verzamelen, bezit een der rijkste collecties Reynaertboeken in openbaar bezit. Het is dan ook verheugend te kunnen vaststellen dat thans van het Reynaertboekenbezit een aparte, bijgewerkte, volledige bibliografische beschrijving verschijnt. In 1993 verscheen immers een kanjer met daarin het volledige boekenbezit van de Wasiana. De index daarin was prima, maar het boekwerk was wellicht net even te volumineus voor de Reynaerdofiel. Nu verschijnt een handige, fraai geïllustreerde catalogus met zes houtgravures van Gerard Gaudaen en zes houtsneden van Wim de Cock. Verheugend is eveneens de prijs: slechts 100 frank, nauwelijks de kost van het inbinden en kopiëren. De rangschikking van de titels gebeurt op hoofdwoord. De anonieme, veelal ook de meest waardevolle titels, staan daarom mooi gegroepeerd achteraan. Doordat de signaturen worden vermeld, is een gezocht boek gemakkelijk raadpleegbaar. De Wasiana is geopend op dinsdag- en donderdagnamiddag van 14 tot 17 uur of na afspraak. Werken kunnen geraadpleegd, maar niet uitgeleend worden. De Wasianaverzameling is samen met de ‘Collectie Nonneman’ te Stekene een der belangrijkste geïnventariseerde Reynaertboekencollecties binnen het Land van Reynaert.

Het Reynaertbezit (boeken, artikels, foto's, documenten en andere Reynaerdiana) is één van de paradepaardjes van de Bibliotheca Wasiana. Inventarisatie van deze materie zal deze regionale bibliotheek de ruime bekendheid en uitstraling geven die ze verdient.

De Reynaertbibliotheek is trouwens verbonden met de geschiedenis van de Bibliotheca zelf. Twee van haar stichters, bibliothecaris-archivaris André Stoop en pastoor Jozef de Wilde, zijn trouwens mede verantwoordelijk voor de uitbouw en de huidige omvang van het Reynaertboekenbezit. André Stoop organiseerde zelf twee belangrijke tentoonstellingen over ‘Reynaert de vos in het boek en de beeldende kunst’ in 1955 en 1971. De zeer belangrijke testamentaire schenking van het bezit van Jozef de Wilde was in 1992 aanleiding voor de meest recente Reynaerttentoonstelling te Sint-Niklaas.

Wij hopen dat deze publicatie (en eventueel een gecorrigeerde tweede druk - het bibliografisch werk gebeurde puik, maar niet volledig foutloos) de Bibliotheca zal stimuleren een voorttrekkersrol te vervullen in het Land van Reynaert door het ter

[p. 162]

beschikking stellen van haar collectie voor onderzoek en exposities. Misschien is wat nu aanwezig is ooit wel de kern van een Vlaams wetenschappelijk Reynaertstudie- en documentatiecentrum, in navolging van de centra die nu reeds in Münster, Düsseldorf, Kiel, Keulen en Nijmegen te vinden zijn. Het samenbrengen van de plaatselijke collecties, bijvoorbeeld door een geïntegreerde catalogus, ware een wenselijke volgende stap.

Voor de Reynaertbibliografie

J. Bombay, Zijn er banden tussen: ‘Van den vos Reynaerde’ en Drongen en/of zijn Norbertijnenabdij?, in: Dronghine. Jaarboek 1996 Heemkundige Kring Dronghine, p. 89-110.

In deze uitvoerige bijdrage inventariseert de auteur wat reeds over de band tussen Drongen en de Reynaert is gezegd en geschreven. Het onderzoek bevat weinig nieuw discussiemateriaal maar brengt oudere studies samen in een aantrekkelijk en mooi geïllustreerd artikel. De conclusies zijn: (1) de Reynaertauteur kan een norbertijnermonnik van Drongen geweest zijn; (2) diverse plaatsen uit het verhaal waren geheel of deels eigendom van Drongen (Belsele, Hulsterlo, Kriekeputte); (3) belangrijke Reynaertplaatsen als Kriekeputte en Gaudekinsberg komen in een (nu verdwenen) document van Drongen voor; (4) zowel D.A. Strakce als J. van Mierlo, twee eminente filologen opteerden voor de Drongense stelling en: (5) in de tweede Reynaert wordt mogelijkerwijze aan Drongen gerefereerd. Voor wie deze stelling wil analyseren in relatie tot andere hypothesen leze Ruimte en naamgeving in Van den vos Reynaerde van R. van Daele.

In bijlage geeft de auteur een beknopte bio-bibliografie van de beide jezuïeten die de Drongen-hypothese verdedigden. Info: redactieadres: P. Cassiman, E. Solvynsdreef 15 in Baarle-Drongen. Een jaarboek kost 300 frank door storting op rekeningnummer 390-0202339-52 t.a.v. Heemkundige kring Dronghine, Freesiastraat 32, 9031 Drongen.

P. Claes, De roman van Reinaert, in: Raster, 14 (1996), p. 151-153.

Aardig poëtisch relaas in hoog tempo vol Reynaertreminiscenties, gesitueerd in de Spaanse tijd. Opgedragen aan Hugoké (Hugo de Kempeneer), ooit tekenaar van De vermakelijke historie van Reinaert de vos opnieuw verteld door Jan Mens (ca. 1950). In Claes' verhaal sterft de oude Reynaert. Vader vos wordt gevonden door zijn zoon: ‘Hij begraaft hem in de sneeuw en plant een veer op zijn graf.’

[p. 163]

R. van Daele & P. Thomas, De vos en het Lijsternest. Jaarboek II van het Stijn Streuvelsgenootschap. Tielt, Lannoo, 1996, 368 p. ISBN 90-209-3123-7. 995 frank. Voor de leden van het Stijn Streuvelsgenootschap: 800 frank. Lidmaatschap: 800 frank storten op rekeningnummer 385-0162881-81 ter attentie van het Stijn Streuvelsgenootschap, p.a. KULAK, E. Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk.

Jaarboek met Reynaertartikels van Rik van Daele (Ten geleide, Over Reinaert de Vos, Een fantasietje. Reinaert in Streuvels' oeuvre, Aanzet tot het onderzoek naar Streuvels' Reinaertbronnen, Genese van de Reynaert-luxe-uitgave van Stijn Streuvels, i.s.m. Peter Everaers en Streuvels in het Land van Reynaert), Wim Gielen (Een vergelijking tussen de Reinaertversies van Stijn Streuvels), Marcel Ryssen (De taal van Streuvels in zijn Reinaertherschrijvingen van 1910, 1921 en 1969 en Reinaert Streuvels), Willy Feliers (Gustave van de Woestijne en zijn illustraties voor Streuvels' Reinaert en Streuvels en het ex-libris), Peter Everaers (Een onbekend item uit de Streuvelsbibliografie en De genese van de Reynaert-luxe-uitgave...) en Erwin Verzandvoort (Reinaertbibliografie van Stijn Streuvels).

Het boek wordt besloten met een artikel van M. de Smedt over het ontstaan van De teleurgang van den Waterhoek, de Streuvelskroniek 1995 en een Streuvelsbibliografie van de hand van Jozef Vandemaele.

R. van Daele, A Quest for Reynard the Fox, in: The Profane Arts/Les arts profanes. Sinners and Hell, 5 (1996), 2, p. 236-249.

Gepubliceerde tekst van de lezing op het 29ste middeleeuwencongres te Kalamazoo (USA) in 1994. Het artikel bevat deels de resultaten van Van Daeles dissertatie-onderzoek. In hetzelfde nummer van The Profane Arts, het vakblad van Misericordia International, zijn onder meer nog artikels te vinden van E.C. Block (over Visions of Hell on Choir Stalls), S.A. Struthers (over Animal Symbolism and the Seven Deadly Sins in the Art of Hieronymus Bosch) en C. Charles, (over Representations of The Devil on Some French, Italian and Swiss Choir Stalls). Daarnaast bevat dit interessante tijdschrift een overzicht van recente publicaties, niet-gepubliceerde onderzoeken, ‘work in progress’ en een lange lijst van colloquia op het gebied van de middeleeuwse cultuur. Het adres van Misericordia International is: 1, Rue Castex, F-75004 Frankrijk. Contactpersoon voor België is Dr. Baudouin van den Abeele, voor Nederland onze redacteur Erwin Verzandvoort. Een abonnement voor jaargang 1997 kost 100 FF, exclusief de verzendingskosten.

[Rik VAN DAELE m.m.v. Jan DE PUTTER]