Tiecelijn. Jaargang 9

[p. 136]

Kijken in de keuken van een Reynaertgeleerde.
De veilingcatalogus van het bezit van Leonard Willems

Dr. Leonard Willems (Sint-Joost-ten-Node 1864-Gent 1938) heeft tussen 1895 en 1938 vele tientallen publicaties over de Reynaert geschreven. Deze ‘Reinaerdiana’ verschenen vooral in het Leidse Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en letterkunde (TNTL) en in de Gentse Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Rik van Daele behandelt Leonard Willems in zijn studie Ruimte en naamgeving in Van den vos Reynaerde (p. 63-71). Reynaerdist Willems promoveerde in 1932 te Amsterdam tot Doctor honoris causa, gerechtvaardigd met de woorden ‘de studiis Reynaerdensibus optime meritum’.

Na zijn dood werd zijn bibliotheek geveild bij het Internationaal Antiquariaat van Menno Hertzberger op 10 januari 1939. Van deze verkoopcatalogus bezit ik een exemplaar. De catalogus is vooral interessant omdat de opbrengst van de boeken er met potlood is bijgeschreven. Ik laat de lijst Reynaertboeken hier in extenso volgen.

Bibliothèque de feu M. le Dr. Léonard Willems, Gand.

Vente publique Mardi 10 Janvier 1939. Internationaal Antiquariaat (Menno Hertzberger) N.V., Keizersgracht 610, Amsterdam.

In deze catalogus is een apart hoofdstuk ingeruimd voor Reynaert (hoofdstuk V, p. 43-44. Het betreft de nummers 388 tot en met 410b.

388.	Schopper, H., Speculum vitae aulicae. De admirabili fallicia et astutia vulpeculae Reinikes....Francof, 1584. Av. gravs. sur bois. Vélin, pet. in - 8 (taché). - Opbrengst: Fl. 22,-.
389.	Reineke Fuchs. Rostock, Joach. Wilden, 1650. Av. Grav. sur bois. Vélin, pet. in - 8. Bel exemplaire d'une édition rare. La première édition avec la glosse ‘zesenienne’. Voir Prien, Einl. XLVIII. - Opbrengst: Fl. 23,-.
390.	Reynaert den Vos. Antwerpen, J.H. Heyliger, s.d. (vers 1661). Av. gravs. sur bois. In-4. (exemplaire médiocre). - Le même. Antw., J. Thys, s.d. Av. Gravs. s. bois. (défectueux). - Opbrengst: Fl. 3,50,-.
391.	Reynaert den Vos ofte der dieren oordeel. Antwerpen, Wed. H. Verdussen, s.d. Av. plus. grav. sur bois. In - 4.

[p. 137]

	Exemplaire avec la dern. feuille, cont. 4 grav. sur bois. - Opbrengst: Fl. 7,50,-.
392.	Reineke de Vos mit dem Koker. Wulffenbüttel, 1711. Av. 1 pl. (end.) Veau, in - 4. - Edition rare en dialecte. - Opbrengst: Fl. 5,-.
393.	Le Renard ou procez des bestes. Brux., Jaq. Paneels, Ch. de Vos, 1739. Av. grav. sur cuivre. Veau. - Opbrengst: Fl. 3,25,-.
394.	Reinhart Fuchs, aus dem 9en u. 12en Jahrh. Hrsg. u. erl. von Fr. J. Mone. Stuttg. u. Tüb., 1832. D. Veau original. Exemplaire magnifique de l'editio princeps. - Opbrengst: Fl. 6,50,-.
395.	Grimm Jacob - Reinhart Fuchs. Berl., 1834. D. Veau orig. titre un peu bruni. Ex. Libris v. Duyse. Fort Rare. - Opbrengst: Fl. 3,- (niet verkocht).
396.	Reinaert de vos. Met aenm. van J.F. Willems. Gent, 1836. Av. pls. D. Veau. - Opbrengst: Fl. 3,75,-.
397.	Bormans, J.H., Notae in Reinardum vulpem ex editione F.J. Mone. Fasc. alter, cont. animadv. ad lib. 1 fab. II et III. Gand., 1836. D. Veau. - Opbrengst: Fl. 4,25,-.
398.	Roman, Le, du Renard. Ed. p.J.F. Willems. Augm p.O. Delepierre. Brux., 1837. IJsengrimus. Hrsg. u. erklärt von E. Voigt. Halle, 1884. (dér.). - Opbrengst: Fl. 1,-.
399.	Reinaert de Vos. Eerste boek. Berijmd d.J.F. Willems. Gent, 1846. Av. pls. D. veau. Reinaert de Vos. Tot schoolgebr. d.J.F. Willems. Mech., 1839. Pet. in - 8. E.a. par de Geyter, etc., 5 dln. - Opbrengst: Fl. 1,25,-.
400.	Van den vos Reinaerde. Uitgeg. d.W.J.A. Jonckbloet. Gron., 1856. D. toile. - Av. dédicace autogr. de Jonckbloet à Serrure. - Bis (sans dédicace), d. veau. - Opbrengst: Fl. 2,25,- (n.v.)
401.	Jonckbloet, M.W.J.A., Etude sur le roman de Renart. Gron., 1863. D. toile. J.W. Muller, de oude en de jongere bewerking van den Reinaert. Amst., 1884. - Opbrengst: Fl. 1,50,-.
402.	Hystorie v. Reijnaert die vos. N.d. druk v. 1479, vergeleken m. Caxton's Engelsche vert. Uitg. d.J.W. Muller en H. Logeman. Zwolle, 1892. (dér). Reinaard de vos. Bew. d.

[p. 138]

	Prudens van Duyse. Roesel., 1887. Av. ills. (dérel.). J. Vercoullie, De diersage en Reinaert de Vos. Brugge, 1925. Av. ills. Pet. in -8. E.a., 5 vols. - Opbrengst: Fl. 1,50,-.
403.	Foulet, L., Le roman de Renard. Par., 1914. (dér.). L. Sudre, Les sources du roman de Renart. Par., 1893. (dér.). E.a., 5 vols. - Opbrengst: Fl. 2,25,-.
404.	Willems, L. Etude sur l'Ysengrinus. Gand, 1895. - Bis. - Ter. - Opbrengst: Fl.
405.	Knothe, G., Untersuchungen über den Wortschatz von Reinaert I u. II. Strassb., 1907. (dér.). Reinaert de Vos I. Uitgeg. d.J.F. Willems en F.A. Snellaert. Gent, 1846. Av. pls. C.J. Hansen, Reinaard den Vos en het Nederduitsch. Bruss. 1864. D. veau. E.a. 7 vols. - Opbrengst: Fl. 8,-.
406.	Teirlinck, I. De toponymie van den Reinaert. Gent, 1910-12. Av. pls. (dérel.). - Opbrengst: Fl. 2,25,-.
407.	Reinaart de vos. Aanpassing op heden n.d. crit. uitg. van Muller door H. Melis (in verstrant). Utr., 1926. Toile. J.W.Muller, De oude en jongere bewerking van den Reinaert. Amst., 1884. D. toile. - Opbrengst: Fl. 1,50,-.
408.	Roman de Renart, Le. Traduction nouv. par Al. Curvers. Maastr., Nypels, 1930. Av. 68 gravs. sur bois p. Stuyvaert. Epuisé. Un des 50 exemplaires sur ‘Van Gelder’. - Opbrengst: Fl. 9,-.
409.	Collection de 16 extraits sur le Reinaert, p. van Mierlo, Muller, L. Willems, De Pauw, e.a. - Opbrengst: Fl. 1,75,-.
410.	- - Le même e.a. légendes, p. van Mierlo, Martin, Muller, e.a. - Opbrengst: Fl. 1,75,-.
410a.	Willems, L., Reinaerdiana I,II, IV-VIII, XIV. Gent, 1920-34. 4 livrs. E.a., 9 extrs. - Bis. - Opbrengst: Fl. 1,75,-.
410b.	- - Le même. E.a. par van Mierlo en Kloeke, 15 extrs. - Opbrengst: Fl. 1,50,-.

[p. 139]

Als we de lijst analyseren valt op dat Leonard Willems een tamelijk complete collectie bezat van de toen beschikbare Reynaertstudies. W.J.A. Jonckbloet, J. Grimm, L. Foulet, Knothe, J.W. Muller, I. Teirlinck, J.F. Willems ontbreken niet.

Jammer genoeg worden niet alle nummers uitvoerig beschreven of wordt er van grote pakketten gewag gemaakt. Het zou aardig geweest zijn als we precies zouden weten welke overdrukken hij allemaal bezat. De nummers 409-410b zijn overdrukken.

Zijn de opbrengsten hoog? Moeilijk te beantwoorden. De veiling vond plaats vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Het inkomen van arbeiders bedroeg toen circa 15 gulden per week.

De duurste boeken uit deze veiling zijn:

73. [Guido de Columna], Hier begint die hystorye vander destrucyen van Troyen hoe by ghewonnen ende verdoruen wart vanden Gryecken / ende oec wort in desen boecke 'vclaert die grote Amorueselijcke liefde van Trolus des conincx Priams van Troye kint ende van Bryseda Calcas dochter welc dat een 'vrader was. (à la fin) ... Gheprent Thantwerpen, bi my rolant vanden dorpe..., s.d. (vers 1500). Av. 19 gravs. sur bois. Maroquin rouge, milieu orné, dent. int., trs. dor. (Lortic), gr. in -8.

Dit boek werd aan antiquariaat Nijhoff verkocht voor Fl. 2100,-.

86. Nieuwen Jeucht Spiegel. Verciert met vele schoone nieuwe Figuren ende Liedekens ter eeren Van de Ionge dochters van Nederlant. S.l. ni. d. (1612). Av. titre gravé et 49 gravs. p. van de Passe. Vélin, in -8 oblong. (qq.ff un peu brunies). Dans la meme reliure: 2) T' Vermaeck der Ieught, waer in ghvonden worden veel Schoone Eerlycke, Amoureuse Ghesanghen, Troudichten, Sonnetten, en andere vermaeckelycke ghedichten, by een vergadert en ten dele ghecomponeert door Boudewiin Iansen Wellens. Franeker, Th. Lamberts Salwaada, 1612. Av. titre gravé d'apres (Feddes) van Harlingen p. Jac. Matham. (....)

2) Chansonnier fort rare. Selon Kleerkooper on ne connait que deux autres exemplaires, dont un en Hollande.

Dit boek werd ook aan Nijhoff verkocht voor Fl. 300,-.

De prijzen van de Reynaertboeken vallen hierbij in het niet.

Erwin VERZANDVOORT