Tiecelijn. Jaargang 3

[p. 34]

Beknopt verslag: met Reynaert op pad

Nu is er geen twijfel meer: Tiecelijn wordt, of liever is al de beroemdste vogel van Europa. Lig ik daar met een Tsjechisch kinderboekje voor me, titel Kohout a Liška, ‘ilustrace Christo Kîdžilov’ en handelend over onze vos en een Cantecleerse haan. Maar nu die vogel: op de titelpagina een zwarte raaf, de bek onheilkrassend opengesperd, gezeten op enen tak zonder kaas. Uitgegeven in Svjat, 1987. Het is maar dat men weet dat deze Tiecelijn geen loze ‘vink’ is van-we-moeten-toch-ergens-een-titel-vinden. Maar dit slechts als prelude op een heuglijker feit. Deze zelfde Tiecelijn fladderde waarachtig ook in de deftige raadszaal van de vroede gemeentevaderen van Stekene, waar over zijn onderhoudsgeld beslist werd. Niet de raaf zat op de galg, maar een of andere onverlatige belager lag er op geslepen de raaf zijn pluimen uit te trekken. Gelukkig wist de pientere vogel zich doorheen de besparingen te fladderen en bleef zijn prebende onaangeroerd. Stekene ligt niet in ‘Babiloen’. Alle hoop dus verbleven voor nijvere vossesculpteur Albert de Smedt, van wie in de krant nog maar eens werd kond gedaan dat hij voor Stekene een heuse Reynaertdierenriem wil realiseren, mitsgaders hij eerder al aan het gemeentebestuur, jawel, de raaf Tiecelijn schonk. Beeldhouwer De Smedt wil bovendien Bruun en Canteclaar ten geschenke geven, maar verwacht dat de Stekense beleidspiloten ze laten afgieten. Beelden van anderhalve meter hoog, mijnen braven.

Tiegen wij echter gezwind naar Belsele. In juli of augustus moet in de Reynaertrozentuin van Select Delforge, Tiecelijn de galg op om kompaan Reynaert voortaan gezelschap te houden. En onvermoeibare vos De Smedt kan het daarbij niet laten. Er komt ook nog een Reynaertbeeld van zijn hand nabij een drankencentrale op de Dendermondse Steenweg te Sint-Niklaas: een pelgrimerende vos (maar wellicht op zijn snuit nog de nagenietende plooi van het vers genutte kloosterbier). En steeds maar beelden: ook in het Vossenhol te Kemzeke kreeg de sluwerd zijn deel. Dat Vossenhol is de haghedochte van de volkskunstgroep Reintje Vos, die er twintig jaar heeft op zitten. Derhalve moest een academische zitting, betoespraakt, bedrankt, bekoekt en bevolksmuziekt met de onthulling van een basreliëf daar bovenop. Ontwerp: geraden! Albert de Smedt. In rode marmer en polyester gegoten door Karel Meersman. Als vossig toemaatje nog een beeldje van dertig centimeter hoog, tas op de rug, hoed in de hand; beeldhouwer... natuurlijk! Vijftig exemplaren. Reintje Vos verkoopt ze als aandenken aan het twintigjarig bestaan.

In Daknam geen beelden maar een bloeiende Reynaertkring, gesticht in 1969 op de bovenkamer van café ‘Den vos Reinaert’, Dorpsplein te Daknam en vandaag stutter van een bloeiend cultureel leven. Laat ze dan in dit kleine dorp maar met hooguit 800 zijn, drieëntachtig ervan zijn lid van de kring en samen met voorzitter Hugo van Rostenberghe

[p. 35]

ploegden zij de culturele ‘woestine’ van een ‘uitgeleefde gemeente’ om tot een jaarprogramma met zesentwintig activiteiten. Coppe is er dus niet voor niets begraven, en langs de Durmedijk op zijn soliede bank gezeten ‘crayeert’ vorst Nobel con brio en amore ‘sijn hof’ en wel ‘ten groten love’ van het nijvere Daknam.

Het ‘soete lant’ lijkt anders wel bezeten van het rosse dier. Zijn naam wordt te pas (meestal wel) en te onpas op allerlei activiteiten en tribulatiën gekleefd. Gelukkig niet zo bij het achtenswaardige initiatief ‘Met Reynaert op tocht in het Land van Waas’. De V.V.V. biedt vijf dagtochten aan: Inlichtingen, V.V.V. Grote Markt 45, 2700 Sint-Niklaas. Tel. [phone]. Al heeft de felle niet over al die paden gezworven (het blijft wachten op de enige, echte! Reynaertroute), de dagtochtende toerist zal verrukt menig mooi hoekje savoereren daar liggende tussen de Grote Geule over de Reynaertrozentuin heen naar het grafelijke Rupelmonde vol Reynaerdse merkwaardigheden.

Wie Rupelmonde zegt, Bert Peleman zegt, de onverdroten vossestaarter ende -jager uit het Mercatorstadje. In april werd hij 75, wat zopas luisterrijk gevierd werd met een aantal passende manifestaties. Tiecelijn doet het met vreugde kond en hoopt dat de nog altijd frisse Reynaert- en Scheldeminnaar nog jaren in de Reynaerdse contreien vrij ende blij leven mag. Wat wij ook professor dr. Leopold Peeters toewensen. Al ligt zijn terrein dan niet in het Wase geweste, ook hem gaat de vos bijzonder ter harte. Op 14 februari werd hij 65, wat gevierd werd met een receptie in het P.C. Hoofthuis te Amsterdam. Bij die gelegenheid werd hem o.m. een hulde-album en een bundel met eigen artikels aangeboden. Als hoogleraar in de Historische Taalkunde van het Nederlands treedt Pol Peeters nu terug, wat hem meteen een stuk vrij zal kunnen maken om resoluut de nog altijd duistere wegen van onze vos op te sporen, althans dat hopen wij vurig.

En verder internationaal varend: kranten en BRT wijdden reeds heel wat aandacht aan het fotograferen (voor het eerst) van het belangrijkste verhaal uit de Comburgse codex (Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek). Het resultaat wordt een facsimileuitgave, te verschijnen in 1991 bij het Davidsfonds en met de modernste technieken gerealiseerd. Initiatiefnemer en stuwer: Jo van Eetvelde. Wie op 19 maart op Modem afstemde (BRT 2) kon een glimp van de bijzonder delicate werkzaamheden opvangen. Je zag er hoe de codex minitieus geopend werd en je vernam er o.a. hoe Willems naam verscholen zit in de eerste letters van de laatste verzen. In Gazet van Antwerpen verscheen hierover op 16 maart een boeiend artikel van de hand van Erik Verstraete.

Dit worden dan de laatste regels in telegramstijl, zonder dat je er de auteursnaam in terugvinden zal. Aan de K.U.Leuven in de reeks Brekende Spiegels, een lezing van Rik van Daele over ‘De vos die je ziet ben je zelf’ (op 30 januari jl.), aan de UFSAL te Brussel, een lezing voor leraren van V. Uyttersprot over Reynaert en Jacob van Maerlant

[p. 36]

(op 21 maart jl.). Aan het Sint-Niklase Reynaertspel 92 wordt vroed gewroet (meer verklappen we niet) en de ‘nieuwe’ Reynaertroute krijgt plots onverhoopte perspectieven nu het Davidsfonds ervoor interesse betoont. Meer verklappen we ook nog niet.

Marcel RYSSEN