Thet Oera Linda Bok

That send tha êwa thêr to thêra burgum hêra.

1. Sâhwersa thêr a^erne êne burch bvwet is, sâ mot thju foddik thêra an tha forma foddik et Texlând vpstêken wrda. Thach tha^et ne mêi na^emmer owers as troch tha moder skên.

2. Ek moder skil hjra a^ejn fâmna kjasa; alsa thêra thêr vppa thêra ôthera burgum as moder send.

3. Thju moder to Texlând mêi hjra folgster kjasa, thach sâhwersa hju falth êr hju-t dên heth, sa mot thas kêren hwertha vppa êna mêna acht, by rêdum fon alle stata et sêmne.

4. Thju moder to Texlànd mêi ên a^end tvintich fâmna a^end sjvgun spille mangêrta ha^eva, til thju thêr a^emmer sjvgun by thêre foddik muge wâkja dêilikes a^end thes nachtes. By tha fâmna thêr vppa ora burgum as moder thjanja alsa fêlo.

5. Sâhwersa en fâm annen gâda wil, sa mot hju-t thêre moder melda, a^end bistonda to tha ma^enniska kêra, êr hju mith hjra tochtige âdama tha^et ljucht bivvlath.

6. Thju moder a^end alrek burchfâm skil ma^en tofogjande ên a^end tvintich burchhêran, sjvgun alda wisa, sjvgun alda ka^empar, a^end sjvgun alda sêka^emper.

[p. 25]

Dit zijn de wetten die tot de burgten betrekking hebben.

1. Zoo wanneer ergens eene burgt gebouwd is, dan moet de lamp aldaar aan de eerste lamp te Texland aangestoken worden, doch dat mag nimmer anders dan door de Moeder geschieden.

2. Elke moeder zal hare eigene maagden kiezen. Eveneens die welke op andere burgen moeder zijn.

3. De Moeder te Texland mag hare opvolgster kiezen, doch bijaldien zij sterft voor dat zij het gedaan heeft, dan moet die gekozen worden op eene algemeene vergadering bij raad van alle staten te zamen.

4. De Moeder op Texland mag eenentwintig maagden hebben en zeven spinmeisjes, opdat er altijd zeven bij de lamp mogen waken des daags en des nachts. Bij de maagden die op de andere burgten als moeder dienen, even zoo vele.

5. Bijaldien eene maagd aan iemand huwen wil, zoo moet zij dat aan de moeder berichten, en op staande voet tot de menschen terugkeeren, eer zij met haar tochtige adem het licht verontreinigt.

6. Aan de Moeder en aan iedere burgtmaagd zal men toevoegen eenentwintig burgtheeren, zeven bejaarde wijzen, zeven bejaarde krijgslieden en zeven oude zeestrijders.

[p. 26]

7. Ther fon skilun alle jêron to honk kêra thrim fon elik sjvgun, thach hja ne mügon navt vpfolgath ne wertha thrvch hjara sibtal nêjar sa tha fjarda kny.

8. Aider mêi thrê hvndred jonga burchwêrar ha^eva.

9. Far thissa thjanesta skilun hja lêra Fryas tex a^end tha êwa, fon tha wisa mannon thêne wisdom, fon tha alda hêrmannon thene kunst fon tha orloch a^end fond tha sêkeningar thene kunsta thêr bi tha^et butafâra nêthlik send.

10. Fon thissa wêrar skilun jêrlikes hvndred to bek kêra. Thach send thêr svme vrla^emth wrden, sa mügon hja vpper burch bilywa hjara êlle lêva long.

11. By tha^et kjasa fon tha wêrar ne mêi nimmen fon thêra burch nên stem navt ne ha^eva, ni tha grêvetmanna jefta ôthera hâveda, ma^en tha^et bla^eta folk allêna.

12. Thju moder et Texlând skil ma^en jêva thrja sjvgun flinka bodon mith thrja twilif rappa horsa. Vppa ora burgum ek burchfâm thrê bodon mith sjvgun horsa.

13. Ak skil a^ejder burchfâm ha^eva fiftich bvwara thrvch tha^et folk akêren. Men thêrto mêi ma^en allêna jêva sokka, thêr navt abel a^end stora for wêra ner to butafârar send.

14. Ajder burch mot hiri selva bidruppa a^end genêra fon hjra a^ejn ronddêl a^end fon tha^et dêl that hju fon tha^et ma^erkjeld bürth.

15. Is thêr a^emman kêren vmbe vppa burgum to thjanjande a^end nil-er navt, tha^en ne mêi-er na nên burchhêr wertha, a^end dus nên stem navt ni ha^eva, is er al burchhêr sa skil hi thju êr vrljasa.

16. Sâhwersa a^emman rêd gêrt fon thêre moder, tha fon êne burchfâm, sa mot hi him selva melde by tha skrivwer. Thesse bra^ength-im by tha burchmâster.

Forth mot-i nêi tha lêtsa, tha^et is thêne hêlener. Thêr mot sja jef er âk bisêken is fon kvada tochtum. Is-er god sêid,

[p. 27]

7. Daarvan zullen alle jaren naar huis keeren drie van elk zevental, maar zij mogen niet opgevolgd worden door hunne nabestaanden, nader dan het vierde lid.

8. Ieder mag drie honderd jonge burgtverdedigers hebben.

9. Voor deze diensten zullen zij Fryas tex leeren en de wetten, van de wijze mannen de wijsheid, van de oude heermannen de kunst van den oorlog, en van de zeekoningen de kundigheden die bij het buitenvaren noodig zijn.

10. Van deze verdedigers zullen jaarlijks honderd naar huis keeren; doch zijn er sommigen verlamd geworden, dan mogen zij op de burgten blijven hun geheele leven lang.

11. Bij het kiezen van de verdedigers mag niemand van de burgt eene stem hebben, noch de Grevetmannen, of andere opperhoofden, maar enkel het volk alleen.

12. De Moeder te Texland zal men geven driemaal zeven flinke boden, met driemaal twaalf rappe paarden. Op de andere burgten elk burgtmaagd drie boden met zeven paarden.

13. Ook zal iedere burgt hebben vijftig (land) bouwers, door het volk verkozen, maar daartoe mag men slechts zulken geven, die niet geschikt en sterk voor de krijgsdienst, noch voor buitenvaarders zijn.

14. Iedere burgt moet in haar eigen onderhoud voorzien en geneeren zich van haar eigen ronddeel en van het deel, dat zij van het markgeld ontvangt.

15. Is er iemand gekozen om op de burgten te dienen en wil hij niet, dan mag hij naderhand geen burgtheer worden, en dus nooit een stem hebben. Is hij reeds burgtheer, dan zal hij die eer verliezen.

16. Bijaldien iemand raad begeert van de Moeder, of van eene burgtmaagd, dan moet hij zich melden bij den schrijver. Deze brengt hem bij den burgtmeester. Vervolgens moet hij naar den leetse, dat is naar den heelmeester, die moet zien of hij ook bezocht is van kwade tochten. Is hij goedgekeurd,

[p. 28]

tha vndvath hi him selva fon sinum wêpna, a^end sjvgun wêrar bra^engath him by thêre moder.

17. Is thju sêk vr êne stâte sa ne mügon thêr navt miner tha^en thrê bodon kvma: is-t vr-t êlla Fryaslând, tha^en moton thêr jeta sjvgun tjuga bywêsa. Thêrumbe tha^et er nên kva formvda navt risa ne mêi nor skalkhêd dên ne wrde.

18. By alle sêkum mot tha moder walda a^end njvda tha^et hjra ba^ern, tha^et is Fryas folk, sâ mêt-rik bilywa as tha^et wêsa mêi. Tha^et is thi grâtesta hjrar plichta, a^end vs alra vmb-er thêr an to hêlpande.

19. Ha^et ma^en hja by êne rjuchtlika sêke anhropen vmb-er utsprêk twisk annen grêvetman a^end tha mênte, a^end findath hju thju sêke tvivelik, sâ mot hju to bâte fon thêr mênte sprêka til thju thêr frêtho kvma, a^end thrvchtham tha^et bêtre sy that ên man vnrjucht dên wrde tha^en fêlo.

20. Kvmth hwa vmb rêd a^end wêt thju moder rêd, sa âch hju tham bystonda to jêvane, wêt hju bystonda nên rêd, sâ mêi hju wachtja lêta sjvgun dêgum. Wêt hju tha^en nach nên rêd, sa mügon hja hinne brûda, a^end hja mügon hjra selva navt biklagja, til thju nên rêd bêtre is tha^en kva rêd.

21. Heth en moder a^erge rêd jêven ut kvada willa, sâ mot mân hja dêja jefta ut of lândum dryva stoknaken a^end blât.

22. Send hjra burchhêra mêdeplichtich, tha^en dvath ma^en alsa mith tham.

23. Is hjra skild tvivelik jefta blât formoda, sâ mot ma^en thêr-vr thingja a^end sprêka, is-t nêdich, ên a^end twintich wyka long. Stemth tha halfdêl skildich, sâ halde ma^en hja vr vnskildich, twêde sâ wacht ma^en jeta en fvl jêr. Stemth ma^en tha^en alsa, sâ mêi ma^en hja skildich halda, tha navt ni dêja.

[p. 29]

dan ontdoet hij zich van zijne wapenen en zeven krijgslieden brengen hem bij de Moeder.

17. Is de zaak over ééne state, dan mogen er niet minder dan drie boden komen. Betreft zij het geheele Friesland, dan moeten er nog driemaal zeven getuigen bij wezen, daarom, omdat er geen kwaad vermoeden oprijze moge, noch bedrog gepleegd worde.

18. Bij alle zaken moet de Moeder zorgen en hoeden dat hare kinderen, dat is Fryas volk, zoo maatrijk blijven, als het wezen kan, dat is de grootste van hare plichten, en ons aller (plicht is het) om haar daar in te helpen.

19. Heeft men haar bij eene gerechtelijke zaak ingeroepen om uitspraak te doen tusschen een Grevetman en de gemeente, en vindt zij de zaak twijfelachtig, zoo moet zij ten bate der gemeente spreken, opdat er vrede kome, en omdat het beter is dat aan één man onrecht gedaan wordt dan aan velen.

20. Komt iemand om raad en weet de Moeder raad, zoo behoort zij op het oogenblik dien te geven. Weet zij op het oogenblik geen raad, dan mag zij zeven dagen laten wachten. Weet zij dan nog geen raad, dan mogen zij henen gaan en zij mogen zich niet beklagen, omdat geen raad beter is dan een verkeerde raad.

21. Heeft eene Moeder slechte raad gegeven uit kwaadwilligheid, dan moet men haar dooden, of uit het land drijven geheel naakt en bloot.

22. Zijn hare burgtheeren medeplichtig, dan doet men even zoo met hen.

23. Is hare schuld twijfelachtig of bloot vermoeden, dan moet men hier over beraadslagen en spreken, zoo het noodig is, eenentwintig weken lang. Stemt het half deel schuldig, zoo houde men haar voor onschuldig. Twee derde, zoo wacht men nog een vol jaar. Stemt men dan ook nog zoo, dan mag men haar voor schuldig houden, maar niet dooden.

[p. 30]

24. Sâhwersa svme among tha^et thrimna send tham hja alsa sêr vnskildich mêne that hja hja folgja wille, sâ mügon hja tha^et dva mith al hjara driwande a^end tilbara hâva a^end na^emman acht hjam thêr ovir min to achtiane, til thju tha^et mâra dêl alsa blyd ka^en dwâla sa tha^et minra del.

24. Bijaldien er onder het derde deel sommigen zijn, die haar voor zoo onschuldig houden, dat zij haar willen volgen, zoo mogen zij dat doen met al hunne drijvende en tilbare have en niemand behoort hen daarom te minachten, aangezien de meerderheid even goed kan dwalen als de minderheid.