Thet Oera Linda Bok

[p. 4]

Thet bok thêra Adela folstar.

Thrittich jêr a^eftere dêi that thju folksmoder wmbrocht was thrvch thêne vreste Mâgy stand et er a^erg vm to. Alle stâta thêr-er lidsa anda ôre syde thêre Wrsara, wêron fon vs ofkêrth a^end vnder-et weld thes Magy kêmen, a^end-et stand to frêsane, that er weldig skolde wertha vr-et êlle lând. Vmbe tha^et vnluk to wêrane hêde ma^en êne mêna âcht bilidsen, hwêr gâdurath wêron âllera ma^ennelik, thêr ann-en gode hrop stande by tha fâmna. Tha nêi thât-er mâr vrlâpen wêron as thrjv etmelda, was al go-rêd anda tys a^end al-ên sa by hjara kvmste. Thâ to tha lesta frêge Adela tha^et wird, a^ende kêth. J alle wêt-et that ik thrjv jêr burchfàm wêsen sy. Ak wêt j that ik kêren sy to moder, a^end âk, that ik nên moder nêsa navt nilde, thrvchdam ik Apol to min êngâ jêrde. Thach hwat j navt nête, tha^et is, that ik alle bêrtnisa nêigvngen ha^ew, êvin as ik en wrentlike folksmoder wêsen wêre. Ik ha^ev al-an fon a^end witherfâren to sjande hwa^et-er bêrde. Thêr thrvch send my fêlo sêka bâr wrden, thêr ôra navt nête. J ha^eweth jester sêith, tha^et vsa sibba an tha ôra syd thêre Wrsara njvt a^end lâf wêre. Thâ ik mêi sedsa to jv, tha^et-er Mâgy se nên yne gâ of wnnen heth thrvch tha^et weld synra wêpne, men blât thrvch a^ergelestige renka, a^end jeta mâr thrvch tha^et gyrich sa thêra hyrtogum a^end thêra êthelinga. Frya heth sêit wi ne skoldon nên vnfrya ljvd by vs tolêta, thâ hwat ha^evon hja dên? hja ha^evon vsa fjand nêi folged: hwand an stêd fon hjara fensenum to dêiande, jeftha fry to lêtane, ha^evon hja Fryas rêd minacht a^end se to hjara slâfonum mâked. Thrvchdam hja sok dêdon, macht Frya navt longer wâka ovir hjam: hja ha^evon ynes ôtheris frydom binimen, a^end tha^et is êrsêke, tha^et hja hjara a^ejn vrlêren⁺

+ nêsa = ne wêsa. nilde = ne wilde. nête = ne wête.
Magy, Koning der Magyaren en Finnen.

[p. 5]

Het boek van Adela's aanhangers.

Dertig jaren na den dag, waarop de volksmoeder omgebracht was, door den overste Magy, stond het er erg aan toe. Alle Staten, die er liggen aan de andere zijde der Weser, waren van ons afgescheurd en onder het geweld des Magy gekomen; en het stond te vreezen, dat hij geweldig zoude worden over het geheele land. Om dat ongeluk te weeren, had men eene algemeene volksvergadering belegd, alwaar vergaderd waren alle manspersonen, die in een goeden roep stonden bij de maagden (priesteressen). Doch nadat er meer verloopen waren dan drie etmalen, was de geheele Go-raad in de war, en alles even als bij hunne komst. Toen ten laatste vroeg Adela het woord, en sprak: Gij allen weet, dat ik drie jaren burgtmaagd geweest ben; ook weet gij, dat ik gekozen ben tot volksmoeder en dat ik niet volksmoeder wezen wilde, omdat ik Apol tot mijn echtgenoot begeerde. Doch wat gij niet weet, dat is, dat ik alle gebeurtenissen nagegaan heb, evenals of ik een wezenlijke volksmoeder was geweest. Ik heb gestadig heen en weder gereisd, toeziende wat er gebeurde. Daardoor zijn mij veele zaken openbaar geworden, die anderen niet weten. Gij hebt gisteren gezegd, dat onze stamverwanten aan de andere zijde der Wezer tam en laf waren; doch ik mag tot u zeggen, dat de Magy hun niet één dorp afgewonnen heeft door het geweld zijner wapenen, maar bloot door arglistige ranken en nog meer door de hebzucht der hertogen en edelingen. Frya heeft gezegd: wij moesten geene onvrije lieden bij ons toelaten; doch wat hebben zij gedaan? Zij hebben onze vijanden nagevolgd; want in plaats van hunne gevangenen te dooden of vrij te laten, hebben zij Fryas raad veracht en hen tot hunne slaven gemaakt. Omdat zij zulks deden, had Frya geene lust meer langer over hen te waken; zij hebben eens anders vrijheid benomen, en dat is oorzaak, dat zij hunne

[p. 6]

ha^ewe. Thach tha^et ella is jo selva âken. Men ik wil sedsa to jo, ho hja nêi grâdum sâ lêg vrsylth send. Thêra finnum hjara wiva krêjon ba^ern. Thissa waxton vppa mith vsa frya ba^ern. Altomet tvildon a^end joldon hja to samne vppa hêm, jeftha hja wêron mith ekkorum by thêre hêrd. Thêr hêrdon hja mith lustum nêi tha vrdwâlska finna sâgum, thrvchdam hja thjvd a^end nêi wêron. Sâ send hja vntfryast vnthônkes thene wald hjarar aldrum. As tha ba^ern grât wrdon a^end sagon tha^et tha finna-ra ba^ern nên wêpne hantêra machte, a^end blât wa^erka moste, thâ krêjon hja anneth wa^erka en gryns a^end wrdon ha^erde hâchfârande. Tha bâsa a^end hjara storsta svnum krupton by tha lodderiga finna mangêrtum; a^end hjara a^ejne toghatera thrvch tha^et vvle fârbild fon-a wêi brocht, lêton hjara selva bigorda thrvch tha skênesta finna knâpa, hjara vvle aldrum to spot. Tha thêne Magy tha^et anda nôs kryg, tha nam-er tha skênesta sinar Finna a^end Magyara vrlovende râ ky mith golden horna, sa hja ra thrvch vs folk fata dêdon, a^efterdam sina lêr vtbrêda. Men sin ljuda dêdon mâr: bern wrdon to sok makad, nei vpsalândum wêibrocht, a^end sâhwersa hja vpbrocht wêron an sina vvla lêr, tha^en wrdon hja to bek sendon. Thâ tha skinslâvona vsa tâl ma^echtich wêron, thâ klivadon hja tha hêrtoga a^end êthelinga an bord, a^end kêthon, hja moston thene Magy hêroch wertha, sa kvndon hjara svnum vpfolgja tham, oni^(*) thrvch-et folk kêron to wrdane. Thêra thêr vmbe goda dêdum en fârdêl to-ra hus kryen hêde-vrlovadon hja fon sinant wêgum jeta-n a^efter-dêl bij; hoka tham en fâr a^end a^efter-dêl kryen hêde sêidon hja en rond-dêl to, a^end tham en rond-dêl hêde en êlle stât. Wêron tha êthla to ha^erde fryas, thâ wendon hja tha stêwen a^end hildon vppar vrbastera svnum an. Jesterdêi wêron-er mong^(†) jo tham allet folk to hâpa hropa wilde

(*) Oni, oud Holl. ane, Duitsch ohne = zonder.

(†) Mong, among, emong = onder.

[p. 7]

eigene verloren hebben. Doch dat alles is u zelven ook bekend; maar ik wil tot u zeggen, hoe zij allengs zoo laag verzeild zijn. De vrouwen der Finnen kregen kinderen; deze groeiden op met onze vrije kinderen. Somtijds dartelden en joelden zij te zamen op het hiem, of zij waren met elkander bij den haard. Daar hoorden zij met welgevallen naar de losbandige sagen der Finnen, omdat die slecht en nieuw waren. Zoo zijn zij ontfriesd ondanks de macht hunner ouders. Toen de kinderen groot werden en zagen dat de kinderen der Finnen geene wapenen mochten hanteeren en slechts moesten werken, kregen zij van het werken een afkeer en werden zeer hoogmoedig. De meesters en hunne kloekste zoonen kropen bij de wulpsche meisjes der Finnen; en hunne eigene dochteren, door het slechte voorbeeld van den weg gebracht, lieten zich door de schoonste knapen der Finnen begorden, ten spot van hare verdorvene ouders. Toen de Magy dat in de neus kreeg, toen nam hij de schoonste zijner Finnen en Magyaren, en beloofde hun roode koeijen met gouden hoornen, zoo zij zich door ons volk lieten gevangen nemen, ten einde zijne leer te verbreiden. Maar zijne lieden deden meer; kinderen werden te zoek gemaakt, naar de bovenlanden weggevoerd, en nadat zij opgevoed waren in zijne verderfelijke leer, dan werden zij terug gezonden. Toen de schijn-slaven onze taal machtig waren, klampten zij de Hertogen en Edelingen aan boord en zeiden, dat zij den Magy onderhoorig moesten worden, dan konden hunne zoonen hen opvolgen zonder door het volk gekozen te worden. Diegenen, die om hunne goede daden een vóórdeel tot hun huis gekregen hadden, beloofden zij van zijnentwege ook nog een achterdeel er bij; zulken die een voor- en achterdeel gekregen hadden, zeiden zij een ronddeel toe; en die een ronddeel hadden eene geheele State. Waren de ouders te hard Fryasgezind, dan wenden zij den boeg en hielden aan op hunne verbasterde zoonen. Gisteren waren er onder u, die al het volk te hoop roepen wilden

[p. 8]

vmb tha âstlike stâta wither to hjara plyga to tvangande. Thach nêi min ynfalda myning skolde thât falikant^(*) utkvmma. Tha^enk ynes thêr was wêsen en ha^erde lvngsyakte among-eth fja, a^end tha^et-er thêr jeta a^erg vvde, skolde j-eth tha^en wel wâgja vmbe jvw hêlena fja to fârande among hjara syaka fja? a^emmer nâ. Sâhwersa allra ma^ennelik nw biâma a^end bijechta mot, tha^et-eth thêr mitha stapel a^erg of kvma skolde, hwa skolde tha^en alsa dryst wêsa vmbe sina ba^ern to wagande among en folk tha^et êlle a^end al vrdêren is. Macht ik jo rêd jêva, ik skolde sedsa to jo, j moste bifara alle dingum jo en nêie folksmoder kyasa. Ik wêt wel tha^et j thêrmitha anda brvd sitte, vt hawede tha^et-er fon tha thredtine burchfâmna than wi jeta ower ha^eve wel achte send thêr nêi thêre êra dinge, men tha^et skold ik navt ne melda. Tüntja thêr fâm is et-er burch Mêdêasblik het er na^emmer nêi tâlth; tach is hja fol witskip a^end klarsyan, a^end wel sa ha^erde vppir folk a^end usa plyga sta^elth as all ôthera etsamne. Forth skold-ik rêda j moste nêi tha burgum gâ, a^end thêr vpskrywa alle êwa fryas tex, bijvnka alle skydnisa, jâ ella tha^et er to finda sy vppa wâgum, til thju ella navt vrlêren ni gâ, a^end mitha burgum alsa vrdên navt ne werth. Thêr sta^et askriwen: thiu moder a^end jahwelik burchfàm skil ha^eva buta helpar a^end senda bodon, yn and twintich fâmna a^end sjugon lêrfâmkis. Macht ik thêr hwat to dvande, thà skol-ik skrywa, a^end alsa fêlo êrsêma toghatera vmbe to lêrane, sa thêr vppa burgum wêsa müge; hwand ik seg an trowe a^end tid skil-eth jechta, sâhwersa j a^efta Fryas ba^ern wille na^emmer to winnande, hor thrvch lesta ner thvch wêpne, sa hagath j to nvdande tha^et jvwe toghatera a^efta frya wiva wrde. Ba^ern mot ma^en lêre, ho grât vs lànd êr wèsen sy, hokke grâte ma^enniska vsa ethla wêron, ho grât wi jeta send, sa wi vs da^el ledsath bij ôra, ma^en

(*) Falikant, fâ likande = weinig gelijkende, niet conform.

[p. 9]

om de oostelijke Staten weder tot hare plicht te dwingen. Doch naar mijne eenvoudige meening zou dat verkeerd uitkomen. Denk eens, daar was er eene hevige longziekte onder het vee, en dat die daar nog erg woedde, zoudt gij het dan wel wagen om uw gezonde vee te voeren onder hun ziek vee? Immers neen. Bijaldien nu iedereen beamen en toestemmen moet, dat het dan met de (vee)stapel erg afloopen zoude; wie zoude dan zoo onvoorzichtig wezen om zijne kinderen te wagen onder een volk, dat geheel en al verdorven is?

Mocht ik u een raad geven, ik zoude tot u zeggen, gij moest voor alle dingen eene nieuwe volksmoeder kiezen. Ik weet wel dat gij daarmede aan den grond zit, uithoofde dat er van de dertien burgtmaagden, die wij nog overig hebben, wel acht zijn, die naar die eere dingen, maar daar zoude ik geen acht op slaan. Teuntia, die maagd is op de burgt Medeablik, heeft er nooit naar getaald, en toch is zij iemand van wetenschap en helder inzicht en wel zoo sterk op haar volk en onze gewoonten gesteld, als alle andere te zamen. Voorts zoude ik aanraden, gij moest naar de burgten gaan en daar opschrijven alle wetten van Fryas tex, benevens alle geschiedenissen, ja alles wat er te vinden is op de wanden, opdat die alle niet verloren gaan, en met de burgten tevens niet worde vernield. Daar staat geschreven: De moeder en elke burgtmaagd zal hebben buiten helpers en zendboden, eenentwintig maagden en zeven leermeisjes. Mocht ik daar wat bijvoegen, dan zoude ik schrijven, en alzoo veele eerzame dochteren om te leeren, als daar op de burgten wezen mogen. Want ik zeg in trouwe en de tijd zal het bevestigen, bijaldien gij echte Fryas kinderen wilt zijn, nimmer te overwinnen noch door list noch door wapenen, zoo behoort gij er voor te waken, dat uwe dochters echte Fryas vrouwen worden. Den kinderen moet men leeren, hoe groot ons land weleer geweest is, hoe groote mannen onze voorvaderen waren, hoe groot wij nog zijn, zoo wij ons neder liggen

[p. 10]

mot tâla hjam fon tha wicharda a^end fon hjara wichandlika dêdum, a^ek wra fâra sêtochta. Al thissa ta^ellinga hagath dên to werthande bij thêre hêrd, vppa hêm a^end hwêr et wêsa mêi, sâ bij blyskip as bij târum. Men skil-et standfa^est kvma an dat bryn a^end anda^et hirta, tha^en moton alle lêringa overa wêra jvwera wiva a^end toghatera thêr-in strâ. ma. Adelas rêd is vpfolgath.

Thit send tha nâma thêra grêvetmanna, vnder hwam-mis wald thit bok awrochten is. Apol, Adelas man, Thria iser sêkening wêsen, nw is-er grêvetman over Ast-flylând a^end ovir-a Linda-wrda. Tha bvrga Ljvdgârda, Lindahêm, a^end Stâvja send vnder sin hod.

Ther Saxman Storo, Sytjas man, grêvetman ovir-a hâga fenna a^end walda. Njvgun wâra is-er to hêrtoga, tha^et is to hyrman, kêren. Tha burga Bvda a^end Manna-gârda-forda send vnder sin hod.

Abêlo, Jaltjas man, grêvetman ovir tha Sûdar Flylânda. Fjvwers is-er hyrman wêsen. Tha burga Aken, Ljvdburch a^end Kâtsburch send vnder sin hod.

Enoch Dywek his man, grêvetman ovir West-flylând a^end Texland. Njvgun mel is-er to sêkening kêren. Thiu Wâraburch, Mêdêasblik, Forâna a^end ald Fryasburch send vnder sin hod.

Foppa, man fon Dunrôs, grêvetman ovir tha Sjvgon êlânda. Fif mel is-er sêkening wêsen. Thju burch Walhallagâra is vnder sin hod.

Thit stand vppa tha wâgum et Fryasburch to Texland askrywen, tha^et stêt âk to Stâvia a^end to Mêdêas blik.

Tha^et was Frya his dêi a^end to thêre stonde was et vrlêden sjvgun wâra sjvgun jêr, tha^et Fa^esta was ansta^eld as folksmoder nêi Fryas jêrta. Thju burch Mêdêasblik was rêd a^end en fâm was kêren. Nw skolde Fa^esta thju nêja foddik vpstêka, a^end thâ tha^et dên was an a^ejnwarda fon tha^et folk,

[p. 11]

(vergelijken) bij anderen: men moet hun vertellen van de zeehelden en van hunne heldhaftige daden, ook over de verre zeetochten. Alle deze verhalen behooren gedaan te worden bij den haard, op het hiem, en waar het wezen moge, zoo in blijdschap, als bij tranen. Maar zal het standhoudend komen in het brein en in het hart, dan moeten alle leeringen over de lippen uwer vrouwen en dochteren daarin vloeijen. Adelas raad is opgevolgd.

Deze zijn de grevetmannen onder wier bestuur dit boek is vervaardigd.

Apol, Adelas man, driewerf is hij zeekoning geweest, nu is hij grevetman over Oostflyland en over de Lindeoorden, de burgten Liudgarda, Lindahem en Stavia zijn onder zijne hoede.

De Saxman Storo, Sytias man, grevetman over de Hoogefennen en Wouden, negenwerf is hij tot hertog dat is tot heerman gekozen; de burgten Buda en Manna-garda-forda zijn onder zijne hoede.

Abelo, Jaltias man, grevetman over de Zuiderflylanden, driewerf is hij heerman geweest, de burgten Aken, Liudburg en Katsburg zijn onder zijne hoede.

Enoch, Dywckes man, grevetman over Westflyland en Texel, negenmaal is hij tot zeekoning gekozen, Waraburg, Medeasblik, Forana en Fryasburg zijn onder zijne hoede.

Foppe, de man van Dunroos, grevetman over de Zeven eilanden, vijf maal is hij zeekoning geweest, de burgt Walhallagara is onder zijne hoede.

Dit stond op de wanden der Fryasburg te Texland geschreven, dat staat ook te Stavia, ook te Medeasblik.

Het was Fryasdag en te dier tijd was het zeven maal zeven jaren geleden, dat Festa was aangesteld als volksmoeder, naar Fryas begeerte. De burgt Medeasblik was gereed en eene maagd was gekozen. Nu zoude Festa hare nieuwe lamp opsteken, en toen dat gedaan was in tegenwoordigheid

[p. 12]

thâ hrop Frya fon hira wâksta^ere, sâ tha^et allera ma^ennalik tha^et hêra machte: Fa^esta nim thinra stifte a^end writ tha thinga thêr ik êr navt sedsa ne machte. Fa^esta dêde alsa hja boden wa^erth. Sâ send wy Fryas ba^ern an vsa forma skêdnise kêmen.

Tha^et is vsa forma skêdnise.

Wr.alda^(*) tham allèna god a^end êvg is, mâkade t.anfang, dana kêm tid, tid wrochte alle thinga âk jrtha. Jrtha bârde alle gârsa, krûdon a^end boma, allet djara kwik a^end allet a^erge kwik. Alhwat god a^end djar is, brocht hju by dêgum a^end alhwat kwâd a^end a^erg is, brocht hju thes nachtis forth. Afteret twilifte jol-fêrste bârde hja thrja mangêrta.

Lyda wa^erth ut glyande,

Finda wa^erth ut hêta a^end

Frya ut warme stof.

Thâ hja blât kêmon spisde Wr.alda hjam mith sina âdama; til thju tha ma^enneska an him skolde bvnden wêsa. Ring as hja rip wêron krêjon hja früchda a^end nochta anda drâma Wr.aldas. Od^(†) trâd to-ra binna: a^end nw bârdon ek twilif svna a^end twilif togathera ek joltid twên. Thêrof send alle ma^enneska kêmen.

Lyda was swart, krolhêred alsa tha lômera: lik sta^era blonken hjra ôgon; ja thes gyrfügels blikkar wêron vnmodich by hjras.

Ska^erpe Lyda. Annen sanâka kvn hju kruppa hêra, a^end hwersa thêr fiska invr wêter wêre n-vntgong tha^et hira nostera navt.

Ra^edbvwde Lyda. En store bâm kvn hju bûgja a^end sahwersa hja run ne bra^ek nêne blomstâl vnder hjara fyt.

Weldige Lyda. Ha^erd was hjra steme a^end krêt hju ut grimme sâ run ek flux wêi.

(*) Wr.alda. Altijd geschreven als zamengesteld woord beteekent: de overoude, het oudste wezen.

(†) Od, wortel van het Lat. odi, ik haat.

[p. 13]

van het volk, toen riep Frya van hare waakstar, zoodat iedereen het hooren konde: Festa neem uwe stift en schrijf de dingen, die ik niet zeggen mocht. Festa deed alzoo als haar geboden was. Zoo zijn wij Fryas kinderen aan onze vroegste geschiedenis gekomen.

Dit is onze vroegste geschiedenis.

Wralda, die alleen goed en eeuwig is maakte den aanvang, alsdan kwam de tijd, de tijd wrochte alle dingen, en ook de aarde, de aarde baarde alle gras, kruiden en boomen, al het liefelijk gedierte en al het booze gedierte. Alles wat goed en liefelijk is, bragt zij bij dag voort, en alles wat boos en kwaad is, bragt zij bij nacht voort. Na het twaalfde Juulfeest bragt zij voort drie maagden:

Lyda uit gloeijende stof,

Finda uit heete stof, en

Frya uit warme stof.

Toen deze te voorschijn kwamen, spijsde Wralda haar met zijnen adem, opdat de menschen aan hem zouden gebonden wezen. Zoodra zij volwassen waren, kregen zij vermaak en genoegen in de droomen van Wralda. Haat trad tot haar binnen. En nu baarden zij elk twaalf zonen en twaalf dochteren, elke juultijd een paar. Daarvan zijn alle menschen gekomen.

Lyda was zwart, met krullend haar als de lammeren, gelijk starren fonkelden hare oogen, ja de blikken des grijpvogels waren vreesachtig bij de hare.

Scherpe Lyda. Een slang kon ze kruipen hooren, en wanneer er visschen in het water waren, ontging dat hare neusgaten niet.

Snelgebouwde Lyda. Een sterken boom kon zij buigen, en wanneer zij liep brak geen bloemstengel onder hare voet.

Geweldige Lyda. Hard was hare stem, en schreeuwde zij uit verbittering, dan liep ieder schielijk weg.

[p. 14]

Wonderfvlle Lyda. Fon êwa nilde hju navt nêta: hjra dêda wrdon thrvch hjra tochta stjvrat. Vmbe tha têdra to helpâne, dâde hju tha stôra a^end hwersa hju-t dên hêde grâjde hju by-t lik.

Arme Lyda. Hju wa^erth gris fon-t vnwisse bihjelda a^end vpp-it ende sturf hja fon hirtsêr vmbe tha ba^ern-ra kwâd.

Vnwisa ba^ern. Hja tichtegadon ekkorum, fen ma^em-ra dâd, hja gra^ejadon lik wolva, fjvchtadon alsa a^end dahwile hja that dêdon êton tha fügelon tha^et lik. Hwâ mêi sin târa hwither to haldane.

Finda. Was gêl a^end hjr hêr sâ tha mâna êner hors: êne thrê ne kv hja navt ni bûgja; men hwêr Lyda annen lavwa macht to dêjande, thêr dâde hja wel tja^en.

Vrlêdalike Finda. Svet was hjra stemme a^end nannen fügel kvn sjonga lik hju. Hjra êgon lokton a^end lordon, men thêrer ansach wa^erth slâf.

Vnrêdalika Finda. Hju skrêf thûsande êwa, tha hju ne folgde nên er fon vp. Hja vrfyade tha goda vmbe hjara frymod, thâ an slikma^emkes jêf hju hjr selva hast wêi

That was hir vnluk. Hjra hâved was to fvl: tha hjr hirte to ydel; hju ne minde nimma^en sa hja selva a^end hju wilde tha^et ek hja lyaf ha^ewe skolde.

Falske Finda. Hüning swet wêron hjra wirda, thâ hok tham hja trjvwade wêre vnluk nêi by.

Selvsjochta Finda. Ovir ella wilde hju welda, a^end hjra svnum wêron lik hju; fon hjara susterum lêton hja ra thjanja a^end ekkorum slogon hja vmb-et mâsterskip dâd.

Dubbelhirta Finda. Vmbe skotse wirda wa^erth hju yre, a^end tha a^ergste dêda ne rorde hja navt. Sach hju en nyndask en spinne vrslynna, tha^en wa^erth hju omm-et hirte sa ys; men sach hju hjra ba^ern en fryas vrmorde sâ swol hjra bosm fon nocht.

[p. 15]

Wondervolle Lyda. Van wetten wilde zij niet weten; hare daden werden door hare driften bestuurd; om de zwakken te helpen, doodde zij de sterken, en wanneer zij dat gedaan had, weende zij bij het lijk.

Arme Lyda. Zij werd grijs van het dwaze gedrag, en ten laatste stierf zij van hartseer over de boosheid harer kinderen.

Onverstandige Kinderen. Zij betichteden elkander van hunne moeders dood, zij huilden als wolven en vochten evenzoo, en terwijl zij zoo deden, vraten de vogels aan het lijk. Wie mag daarbij zijne tranen weerhouden.

Finda was geel en hare haren gelijk de manen van een paard; een boom kon zij niet buigen, maar waar Lyda een leeuw doodde, doodde zij wel tien.

Verleidelijke Finda, zoet was haar stem en geen vogel kon zingen gelijk zij, hare oogen lokten en lonkten, maar die er inzag werd een slaaf.

Onredelijke Finda. Zij schreef duizende wetten, doch zij volgde er niet eene van op. Zij verfoeide de goeden wegens hunne vrijmoedigheid, maar aan flikflooisters gaf zij bijna haar zelve weg. Dat was haar ongeluk. Haar hoofd was te vol, doch haar hart te ijdel. Zij beminde niemand dan haar zelve, en zij wilde dat elk haar lief zoude hebben.

Valsche Finda. Honingzoet waren hare woorden; doch wie haar vertrouwde, dien was ongeluk nabij.

Zelfzuchtige Finda. Over allen wilde zij heerschen, en hare zoonen waren gelijk zij. Zij lieten zich bedienen van hunne zusteren, en elkander sloegen zij om het meesterschap dood.

Dubbelhartige Finda. Om een schuins woord werd zij gram, en de ergste daden roerden haar niet. Zag zij een hagedis eene spin verslinden, dan werd zij om het hart als ijs; maar zag zij hare kinderen een Fries vermoorden, dan zwol haar boezem van genoegen.

[p. 16]

Vnluke Finda. Hju sturf anda blomtid fon hjra lêva, a^end-t is jeta tjvester ho hju fallen sy.

Skinhêliga ba^ern. Vnder kestlike stêna lêidon hja hjra lik dêl, mit kwabbjana skriftum smukton hja tham vppa, togrâjande vmbe hêrath to wa^erthande men an stilnise ne wênadon hja nênen ênge târ.

Vrijfalik folk. Thi tex thêr Finda nêi lêt was in golden blêdar wryt: thach tha besta hwêr-far i mâkad was, wêr i na^emmer to not. Tha goda êwa wrdon utfâgad a^end selfv sjocht wryte thêr kwâda far in.

O Finda. Tha wa^erth jrtha fvl blod, a^end tha hâveda thêr ma^enneska ma^ejadon thin ba^ern lik ga^ers ha^elma of. Ja Finda tha^et send tha früchda thinera ydlenise. Sjan da^el fon thinre wâksta^er a^end wên.

Frya. Was wit lik snêi bij-t môrnerâd a^end tha^et blâw hjrar ôgnum wn-et jeta thêre rêinbôge of.

Skêne Frya. Lik strêlon thêre middêi svnne blikadon hjra hêron, thêr sa fin wêron as rach.

Abela Frya. Vntlvkton hjra wêra, tha^en swêgon tha fügelon a^end ne rordon tha blêdar navt mar.

Weldige Frya. Thrvch thêne kra^eft hjrar blikkar strêk thene lâwa to fara hjara fyt da^el a^end held thene addur sin gif toba^ek.

Rêne Frya. Hjra yta was hüning a^end hjra drank was dâwa, gâdvrad anda bôsma thêra blommur.

Lichte Frya. Tha^et forma hwat hju hjra ba^ern lêrde was selv-twang, tha^et ôthera was lyafte to düged, a^end thâ hja jêroch wrdon, thâ lêrde hju bjam thju wêrtha fon tha frijdom ka^enna: hwand sêide hju svnder frijdom send alle ôthera dügedon allêna god vmbe jo to slâvona to mâkjande, jvwe ofkvmste to êvge skantha.

Milde Frya. Na^emmer lyt hju mêtal ut jrtha da^elva vmb a^ejnbât, men sâhwersa hja-t dêde wêr-et to jahwelikis not.

[p. 17]

Ongelukkige Finda. Zij stierf in den bloeitijd van haar leven, en het is nog duister hoe zij gevallen is.

Schijnheilige kinderen. Onder een kostelijk gesteente legden zij haar lijk neder. Met hoogdravende opschriften smukten zij dat op, luid weenende om gehoord te worden, maar in stilte weenden zij niet een eenige traan.

Verfoeijelijk volk. De tex (inzetting), die Finda naliet, was op gouden bladen geschreven, doch de besten, waarvoor zij gemaakt was, was zij nimmer tot nut; de goede wetten werden uitgewischt en zelfzucht schreef daar slechte voor in de plaats. O Finda, toen werd de aarde vol bloed, en de hoofden der menschen maaiden uwe kinderen af gelijk grashalmen. Ja Finda, dat zijn de vruchten van uwe ijdelheid, zie neer van uwe waakstar en ween.

Frya was wit gelijk de sneeuw bij het morgenrood, en het blaauw harer oogen won het de regenboog af.

Schoone Frya. Als stralen der middagzon schitterden hare haarlokken, die zoo fijn waren als spinrag.

Bekwame Frya. Ontsloten zich hare lippen, dan zwegen de vogelen en geen bladeren bewogen zich meer.

Geweldige Frya. Door de kracht harer blikken streek de leeuw voor hare voeten neder, en hield de adder zijn gift terug.

Reine Frya. Hare spijs was honing en haar drank dauw, vergaderd in de boesem der bloemen.

Verstandige Frya. Het eerste wat zij hare kinderen leerde was zelfbeheersching, het tweede was liefde tot de deugd, en toen zij volwassen waren, leerde zij hun de waarde van de vrijheid kennen. Want, zeide zij, zonder vrijheid zijn alle andere deugden alleen goed om u tot slaven te maken, uwe afkomst tot eene eeuwige schande.

Milde Frya. Nimmer liet zij metaal uit de aarde delven om eigen voordeel, maar wanneer zij het deed, was het tot nut van iedereen.

[p. 18]

Lukigoste Frya. Alsa tha sta^era om jrtha omswyrmia swirmadon hjara ba^ern om hja.

Wise Frya. Thâ hju hjra ba^ern vpbrocht hêde alto thêre sjugonde kny, thâ hrop hju-ra alle a Flylând to sa^emne. Thêr jêf se hjam hjra tex, a^end sêide, lêt tham jvwe wêiwisar wêsa, thâ ne skil tha^et jo nâ navt kwalik ni gâ.

Utforkêrena Frya. Thâ hju-t sêid hêde, bêvade jrtha lîk Wr.aldas sê, Flylândis bodem svnk an grâda vnder hjara fyt da^el. Thju loft wârt swart a^end nylof^(*) fon târa to stirtane a^end thâ hja nêi moder omsâgon, was hju al lang vppira wâksta^er. Thâ to tha lesta spra^ek tongar ut-a wolka a^end blixen schrêf an tha^et loftrvm, wâk.

Farsjanda Frya. Tha^et lând fon hwêr hju was vpfaren was nw en strâm a^end buta hira tex was thêr in ella bidvlwen hwat fon hjra hôndum kêmen was.

Hêriga ba^ern. Thâ hja to-ra selva wêron, thâ mâkadon hja thit hâge therp, bvwadon thâs burch thêrvppa, an da wa^egrum thessa wryton hja thene tex, a^end vmbe that allera mannalik hja skolde müga finda, ha^evath hja tha^et lând rondomme Texlând hêten. Thêrvmbe skil-a^et bilywa al wenne jrtha jrtha sy.

(*) Nylof; de kleur van nieuw loof? geel groen.

Gelukkigste Frya. Gelijk de sterren de aarde omzwermen, zoo zwermden hare kinderen om haar.

Wijze Frya. Toen zij hare kinderen had opgevoed tot in het zevende lid, toen riep zij ze alle naar Flyland te zamen. Daar gaf zij hun hare tex, en zeide laat die uw wegwijzer wezen, dan zal het u nimmer kwalijk gaan.

Uitverkoren Frya. Toen zij dit gezegd had, beefde de aarde, als Wraldas zee. Flylands bodem zonk allengs onder hare voeten neder, de lucht werd zwart en geelgroen van tranen te storten, en toen zij naar hunne moeder omzagen, was zij al lang opgerezen tot hare waakstar. Toen ten laatste sprak donder uit de wolken en bliksem schreef aan het luchtruim: waak!

Verziende Frya. Het land van waar zij was opgevaren, was nu een stroom, en behalve hare tex was daarin alles bedolven, wat van hare handen gekomen was.

Gehoorzame kinderen. Toen zij tot hun zelven kwamen, toen maakten zij dit hooge terp, bouwden deze burgt daarop, aan diens wanden schreven zij de tex, en omdat iedereen die zoude mogen vinden, hebben zij het land daarom heen Texland geheeten. Daarom zal het blijven bestaan, zoo lang de aarde aarde is.