|
| |
| |
| |
Arme Joanna!
Door P. Geiregat.
I.
Haer ziele was rein en haer harte was teeder,
Geen meisje zoo braef als de dochter van Neel;
Als parel van deugd was ze een engel op aerde.
Waerom viel zoo treurig een lot haer ten deel?
Haer vader bebouwde eens een vruchtbaren akker,
Op stal stond een paerd by een kalf en een koe,
De schat van den landman, zyn eenige rykdom;
Want de akker behoorde aen een woekeraer toe.
En Neel was zoo naerstig en werkte zoo moedig;
Hy minde zoo teeder zyn vrouw en zyn kroost,
En mogt hy na d'arbeid aen 't harte hen drukken,
Dan was hy verheugd en beloond en getroost.
En Neel was zoo eerlyk, zoo braef en godvreezend,
Zyn pachthuer was hoog, doch hy zwoegde wat meer,
En naderde Kerstdag, dan droeg hy toch blyde,
De zware beurs geld naer de stad by den heer.
Maer ach! na wat jaren van zegen en voorspoed
Dan kwam er een jaer van ellende en van wee;
Want hagel en regen sloeg 't koren ter neder,
Een smettende ziekte deed sterven het vee.
Ach! thans kon 't gestreel van zyn kind hem niet troosten;
Hy drukte zyn lieven thans weenend aen 't hart!
Zyn oogst was vernield en zyn vee was gestorven!
Ach! nooit zag men grootere droefheid en smart!
Thans kon hy zyn pachthuer den heer niet betalen!
Hy strompelde zuchtend en angstig naer stad:
Hy kende veel heeren met harten van yzer,
En wist dat zyn heer ook een harte zoo had.
| |
| |
De ellendige Neel mogt wel zuchten en beven,
Het hart van een woekraer verteedert geen traen;
Hy snauwde hem toe: ‘'K doe uw huisraed verkoopen,
'k Ontneem u myn akker, zoek elders bestaen!’
‘Ach, God!’ riep de man in zyn wanhoop en lyden,
Waerom zulke wreedaerds gedoogd op uwe aerd,
Die schatten vergaren en de armen verdrukken?
Of zyn wy gevloekt, en geen medely waerd?
| |
II.
Een bedelaer zit op een bankje te bidden,
Voor hem loopt een meisje half naekt op de baen,
En weenend van honger en bibbrend van koude,
Spreekt 't meisje zoo roerend elk reiziger aen.
‘Mynheer, wees zoo goed, wil een aelmoes my geven;
Myn' moeder is dood, ach! zy stierf van verdriet!
Myn vader is ziek, en hy kan niet meer werken,
Doch bidt voor u, goede mynheer, zoo gy ziet.
Wy zyn van onz' akker en hoeve verdreven,
Thans woonen wy in eene needrige stulp:
De wet deed ons goed en ons huisraed verkoopen,
Thans lyden wy honger: mynheer, schenk ons hulp!’
En gaf er een heer aen het meisjen een aelmoes,
Dan stilden de tranen, dan liep ze zoo bly
Haer vader omhelzen, die dankend dan uitriep:
‘Gy schenkt dan toch, God, my nog troost in myn ly!’
Die beedlaer was Neel door de rampen getroffen!
o God! zoo men al die ellende beschouwt,
Die menschen aen menschen op aerde berokknen,
Wie wordt in het hart niet ontmoedigd en koud?
| |
| |
| |
III.
Joanna werd groot en werd lief als de roozen,
Bepareld met dauw, en beglanst van de zon;
En menige heer, wien zy bad om een aelmoes,
Bekeek haer in de oogen, zoo strak hy maer kon.
Dan sloeg zy haer blikken zoo schuchter ter neder,
Dan kleurde een lief bloosje bevallig haer koon,
Dan hoorde ze een stemme verleidend haer streelen:
‘Waerom wilt gy beedlen, een meisje zoo schoon!’
Eens kwam er een heer op de bane getreden,
Hy bleef voor de maegd en den bedelaer staen;
Het zicht van een meisje zoo schoon en zoo teeder,
Deed vlammend het hart in den boezem hem slaen.
Hy sprak: ‘Wie zoo schoon is, is ryk op de wereld,
Als u stak geen meisje myn boezem in gloed,
Voldoe myn verlangen en 'k zal u beloonen,
Met goud en juweelen: 'k heb schatten en goed.’
De maegd is verschrikt aen haer vader gevlogen;
De beedlaer staet regt met de woede in den blik,
Om 't onmensch te doemen, die de eer hem wil rooven,
Doch deinst achteruit en van afkeer en schrik.
Vóór hem staet de man, die zyn beê had verstooten,
Toen 't onweder eens zynen oogst had verwoest,
Die hem voor betaling geen uitstel verleende;
De man, door wiens schuld hy thans bedelen moest.
‘Vervloekt!’ riep hy uit, ‘o gy wreede, gy monster,
Die de armen verstoot als een slavengebroed,
Door tranen, noch rampen, noch wee te bewegen:
Gy, roover van onschuld, van eer en van goed!
De wrake van God moge 't hoofd u eens treffen,
Ons goed hebt ge ontroofd, doch onze eer rooft geniet!’
En bevend prangt hy zyne dochter aen 't harte,
Terwyl hy haer zoenend den onmensch ontvliedt.
| |
| |
| |
IV.
Niet altoos wordt de onschuld op aerde verstooten,
Nog eeren er mannen haer goddelyk schoon:
Een jongeling bood aen Joanna zyn liefde,
Hare edele deugd en hare onschuld ten loon.
En dra zou de trouwe hun harten vereênen,
Een priester hen zeegnen in zaligen echt,
En bei mogten saem op een hoeve gaen werken;
Joanna als dienstmaegd, de jongling als knecht.
Doch 't nydige lot wilde 't anders beschikken,
De jongling moest loten: hy trok zich soldaet!
Joanna geloofde van wee te bezwyken,
Daer Frans voor de krygsdienst haer zuchtend verlaet!
Zy zwoeren elkander getrouwig te blyven;
De jaren vervlogen, de jongling kwam weêr,
En groette vol vreugd in 't verschiet al zyn dorpje:
Hy vloog over 't veld, en hy loofde den Heer.
Doch wat hy verneemt: de arme Neel is gestorven!
Joanna werd blind van gebrek en verdriet!
Zy had zich van alles beroofd voor haer vader,
Dien zy noch by dag, noch by nachte verliet!
Hy ylt in haer stulp, en daer ligt ze op een leger,
Van stroo en van blâren, zoo ziek en zoo krank!
Hy knielt voor haer neder, en roept haer by name,
En flauw zucht ze: ‘God! 'k hoor zyn stemme, heb dank!’
Hy neemt hare hand, en wil spreken van liefde,
Van heil en genezing: de maegd schudt het hoofd,
En glimlacht eens treurig, en Frans wil haer zoenen,
Doch zoent slechts een lichaem van 't leven beroofd!
Haer ziele was rein en haer harte was teeder,
Geen meisje zoo braef als de dochter van Neel,
Als parel van deugd was ze een engel op aerde.
Waerom viel zoo treurig een lot haer ten deel?
|
|
Auteursrechtvrij